بررسی اثر زئولیت و بافت خاک بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه پرچینی برگ نو (Ligustrum vulgare) در سطوح مختلف آبیاری

علوم باغبانی

مقاله 8، دوره 34، شماره 3 - شماره پیاپی 47، آذر 1399، صفحه 451-463   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v34i3.83164

نویسندگان

یحیی سلاح ورزی^{* 1}؛ سمیه سرفراز²؛ محسن ذبیحی²؛ مریم کمالی³

¹فردوسی

²کارشناس شهرداری

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

خشکی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در فضای سبز شهری شناخته شده است. از طرفی استفاده از تکنیک‌های جدید برای حفظ رطوبت خاک ضروری به نظر می‌رسد. از جمله این تکنیک‌ها جهت افزایش نگهداری آب در خاک استفاده از مواد جاذب رطوبت طبیعی مثل زئولیت است. بنابراین به منظور بررسی اثر زئولیت و بافت خاک بر صفات کمی و کیفی گیاه پوششی برگ نو تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در سال 1397 طراحی و اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل چهار نوع بافت خاک (100 % خاک، 100 % شن، 80 % شن +20 % زئولیت، 80% خاک + 20% زئولیت) و سه سطح آبیاری (25 ،50 و 100 % ظرفیت زراعی) بود. با توجه به نتایج به دست آمده، کاهش سطوح آبیاری منجر به کاهش صفات رویشی از جمله وزن تر و خشک گیاه برگ نو، کاهش محتوای نسبی آب برگ و افزایش نشت یونی شد. در بین چهار بستر کشت استفاده شده در این آزمایش، بیشترین وزن تر ساقه (18 گرم)، وزن تر ریشه (29 گرم)، وزن تر کل (56 گرم) و وزن خشک کل (20 گرم) در تیمار خاک+زئولیت، و بیشترین وزن تر برگ، حجم ریشه و ارتفاع گیاه در دو تیمار خاک و خاک+زئولیت و کمترین حجم ریشه بدون اختلاف معنی دار در دو تیمار شن و شن+زئولیت بود. ضمن اینکه در تیمارهای حاوی زئولیت میزان نشت یونی نسبت به سایر بسترهای کشت کمتر بود. همچنین بیشترین مقدار عدد شاخص سبزینگی برگ (72) و کلروفیل b (5/31 میلیگرم بر گرم وزن تر) در تیمار شن+زئولیت و 25 % ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده به نظر می­رسد بستر کشت حاوی خاک و همچنین بستر کشت حاوی خاک و زئولیت در شرایط کم آبیاری، محیط مناسب تری برای رشد گیاه برگ نو بوده و بستر‌های سبک شنی منجر به کاهش رشد گیاه در شرایط بدون تنش و همچنین تحت تنش خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

سطح برگ؛ فضای سبز؛ کلروفیل؛ محتوای نسبی آب؛ نشت الکترولیت

مراجع

1- Abdalla M.M., and El-Khoshiban N.H. 2007 The influence of water stress on growth, relative water content, photosynthetic pigments, some metabolic and hormonal contents of two Triticum aestivum cultivars. Journal of Apply Science Research 3: 2062-2074.

2- Abdulazeez A. 2017. Effects of soil texture on vegetative and root growth of Senna obtusifolia seedlings indigenous to Bichi, Sudan savannah of Northern Nigeria, in Green house conditions. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science 10(4): 70-74.

3- Abedi Kupai J., and Sphrab F. 2004. Influence of zeolite and bentonite minerals on soil hydraulic properties. Proceedings of the 12th Iranian Conference of Crystallography and Mannology, University of Chamran, Ahvaz, pp. 567-562.

4- Abedi-Koupai J., Sohrab F., and Swarbrick G.W. 2008. Evaluation of hydrogel application on soil water retention characteristics. Journal of Plant Nutrition 31: 317-331.

5- Ahmadi Azar F., Hasanloo T., and Feizi V. 2015. Water stress and mineral zeolite application on growth and some physiological characteristics of Mallow (Malva sylvestris). Journal of Plant Researches 28(3): 459-474.

6- Banwarie L., Kaushik S.K., and Gautam R.C. 1994. Effect of soil moisture regime, kaolin spray and phosphorus fertilizer on nodulation, P uptake and water use of lentil (Lense culinaris). Indian Journal of Agronomy 39:241-245.

7- Beikircher B., and Mayr S. 2009. Intraspecific differences in drought tolerance and acclimation in hydraulics of Ligustrum vulgare and Viburnum lantana. Tree Physiology, Page 1 of 11.

8- Burger D.W., Hartin J.S., Hodel D.R., Lukaszewski T.A., Tjosvold S.A., and Wagner S.A. 1987. Water use in California’s ornamental nurseries. California Agriculture 41: 7-8.

9- Dere S., Günes T., and Sivaci R. 1998. Spectrophotometric determination of chlorophyll - A, B and total carotenoid contents of some Algae species using different solvents. Turkish Journal of Botany 22: 13-17.

10- Farooq M., Wahid A., Kobayashi N., Fujita D., and Basra S.M.A. 2009. Plant drought stress: effects, mechanisms and management. Agronomy for Sustainable Development 29: 185–212

11- Fathi A., and Tari D.B. 2016. Effect of drought stress and its mechanism in plants. International Journal of Life Sciences 10(1): 1-6

12- Franz Ch. 1983. Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Acta Horticulture 132: 203-215.

13- Fu J., Fry J., and Huang B. 2004. Minimum water requirements of four turfgrasses in the transition zone. Horticultural Science 39: 1740-1744.

14- Ganjali A., Kafi M., Bagheri A., and Shahriari F. 2005. Investigation of Physiomorphological Aspects of Drought Resistance in Chickpea (Cicer arientinum L.) Genotypes, PhD Thesis. Mashhad Ferdowsi University.

15- Ghahraman A. 1986. Iran Color Flora. Forests and Rangelands Research Institute Publications.

16- Ghasemi Ghehsareh M., Khosh-Khui M., and Abedi-Koupai J. 2010. Effects of superabsorbent polymer on water requirement and growth indices of Ficus benjamina L. ‘Starlight’. Journal of Plant Nutrition 33: 785-795.

17- Ghasemi Z. 2014. Effect of irrigation with refined and unrefined municipal wastewater on growth indices and heavy metal accumulation in rosemary and tron species. M.Sc. thesis, Department of Environment, Yazd University.

18- Guan B.H., Ge Y., Fan M.Y., Niu X.Y., Lu Y.J., and Shang J. 2003. Phenotypic plasticity of growth and morphology in Mosla chinensis responds to diverse relative soil water content. Acta Ecologica Sinica 23(2): 259-263.

19- Guo, W., Li, B., Zhang, X., Wang, R. 2007. Architectural plasticity and growth responses of Hippophae rhamnoides and Caragana intermedia seedlings to simulated water stress. Journal of Arid Environments, 69: 385–399.

20- Hamarashid N.H., Othman M.A., and Hussain M.A.H. 2010. Effects of soil texture on chemical compositions, microbial populations and carbon mineralization in soil. Egyptian Journal of Experimental Biology (Botany) 6(1): 59–64.

21- Harb E.M.Z., and Mahmoud M.A. 2009. Enhancing of growth, essential oil yield and components of yarrow plant (Achillea millefolium) grown under safe agriculture conditions using zeolite and compost. 4rd Conference on Recent Technologies in Agriculture, Pp 586-592.

22- Inze D., and Montagu M.V. 2000. Oxidative stress in plants. Cornavall Great Britain.

23- Kafi M., Zand A., Kamkar B., Sharifi H., and Goldani M. 2001. Plant Physiology (translation) Mashhad University Press. 379 p.

24- Keikhaii F. 2001. Effect of superabsorbent PR 3005 A on water content and some quantitative and qualitative characteristics of oily flax. M.Sc. Thesis, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran.

25- Mohammadkhani N. and Heidari R. 2007. Effects of water stress on respiration, photosynthetic pigments and water content in tow Maize cultivar. Pakistan Journal Biological Science 10: 4022-4028.

26- Mortezaii Nejad F., and Jazi Zade A. 2017. Effects of drought stress on physiological and morphological indices of chicory for introduction in urban green space. Plant Process and Function 6(21): 279-290.

27- Naeemi M., Akbari G.A., Shirani Rad A.H., Hassanlou T., and Akbari G.A. 2012. The Effect of Zeolite and Selenium Foliar Application under Water Deficit Stress on Water Relationships and Antioxidant enzymes in paper pumpkin. Journal of Agricultural Agronomy 14(1): 67-81.

28- Omae H., Kumar A., Kashiviba K., and Shono M. 2007. Assessing drought tolerance of Snap bean (Phaseolus vulgaris) from genotypic differences in leaf water relations, shoot growth and photosynthetic parameters. Plant Production Science 10(1): 28-35.

29- Oneill P.M., Shanahan J.F., and Schepers J.S. 2006. Use chlorophyll florescence assessments to differentiate corn hybrid respond to variable water conditions. Crop Science 46: 681-687.

30- Polat E., Karaca M., Demir H., and Naci Onus A. 2004. Use of natural zeolite (clinoptilolite) in agriculture. Journal of fruit and ornamental plant research. Special ed. 12: 183-189.

31- Rastegar S., Zakeri A., and Zakeri B. 2016. Effect of drought stress on vegetative growth and biochemical changes of six tropical ornamental species. Plant Process and Function 5(16): 157-164.

32- Salar N., Farah pour M., and Bahadori F. 2005. The Effect of Terra-Cotta hydrophilic polymer on irrigation period in melon. Third Specialized Training-Agricultural and Industrial Application of Super absorbable Hydrogels.

33- Setayesh R., Kafi M., and Nabati J. 2016. Determination of drought tolerance threshold of ornamental Barberry shrub in Mashhad climatic conditions. Journal of Horticultural Science 30(4): 714-722.

34- Starr F., Starr K., and Loope L. 2003. Ligustrum spp. OVERVIEW. United States Geological Survey--Biological Resources Division. Haleakala Field Station, Maui, Hawai.

35- Tabatabaei S.A.H, Jalilvand H., Ahani H. 2014. Drought stress response in Caucasian hackberry: growth and morphology, Journal of Biodiversity and Environmental Sciences 5(3): 158-169.

36- Taylor T.N., Remy W., and Hass H. 1995. Fossil arbuscular mycorrhizae from the early Devonian. Mycologia 87(4): 560-573.

37- Toscano S., Ferrante A., and Romano D. 2019. Response of mediterranean ornamental plants to drought stress. Horticulture Science 5(6):1-20.

38- Wakeel A., Hassan A., Aziz T., and Iqbal M. 2002. Effect of different levels and soil texture on growth and nutrient uptake of maize. Pakistan Journal of Agricultural Sciences 39(2).

39- Yadav M., and Rhee K.Y. 2012 Superabsorbent nanocomposite (alginate-g-PAMPS/MMT): synthesis, characterization and swelling behavior. Carbohydrate Polymers 90: 165-173.

40- Yang F., and Miao L.F. 2010. Adaptive responses to progressive drought stress in two poplar species originating from different altitudes. Silva Fennica, 44: 23–37.