تأثیر کاربرد پلیمر سوپرجاذب، کود سولفات پتاسیم و کود حیوانی بر عملکرد و کاهش عارضه‌ی خشکیدگی خوشه‌ی خرمای رقم مضافتی

آب و خاک

مقاله 16، دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 72، آبان 1399، صفحه 989-1001   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v34i4.87063

نویسندگان

زهرا سعیدی¹؛ محمد حشمتی رفسنجانی^{* 2}؛ جواد سرحدی³؛ محمدحسین شمشیری²

¹دانشگاه ولی عصر رفسنجان

²دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان

³مرکز تحقیقات کشاورزی جنوب کرمان، جیرفت

چکیده

عارضه خشکیدگی خوشه‌ی خرما موجب خسارات فراوان باغ‌داران و اقتصاد نواحی خرما‌خیز می‌شود. در این پژوهش با انجام یک آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، تأثیر کاربرد مقادیر مختلف سوپرجاذب آ-200 (S) در سه سطح صفر، 200 و 300 گرم، سولفات‌‎پتاسیم (K) در سه سطح صفر، دو و سه کیلوگرم و کود حیوانی (O) در سه سطح صفر ، 65 و 130 کیلوگرم بر درخت در سه تکرار، بر عملکرد، برخی ویژگی‌ها و عارضه خشکیدگی خوشه‌ی خرمای مضافتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد هر سه عامل تأثیر معنی‌داری بر عملکرد میوه‌ی سالم، خشکیده، کل و درصد عارضه‌ی خشکیدگی خوشه‌ی خرما داشتند. برهم‌کنش‌های دوگانه‌ی سوپرجاذب و سولفات‌پتاسیم و هم‌چنین سوپرجاذب و کود حیوانی بر عملکرد کل، میوه‌ی سالم و درصد عارضه، معنی‌دار بود. در این ویژگی‌ها، برهم‌کنش‌های سه‌گانه‌ معنی‌دار نبود. برهم‌کنش‌ سولفات‌پتاسیم و کود حیوانی فقط بر عملکرد میوه سالم معنی‌دار بود. برهم‌کنش معنی‌دار سوپر جاذب با کود پتاسه و کود حیوانی نشان داد با کاربرد 300 گرم سوپر جاذب توأم با سطح سوم یکی از کودها (دو کیلوگرم سولفات پتاسیم یا 130 کیلوگرم بر درخت کود گاوی)، می‌توان خشکیدگی خوشه‌ را حدود 60 تا 65 درصد کاهش داد. بیشینه‌ی میانگین عملکرد میوه‌های سالم در برهم‌کنش سطح سوم سوپر جاذب و کود پتاسه مشاهده شد که نسبت به کمینه‌ی آن، در سطح اول آن‌ها، 92 درصد فزونی ‌داشت. کاربرد توأم سطح سوم سوپرجاذب و کود حیوانی نیز در مقابل سطح اول آن‌ها، عملکرد میوه‌ی سالم را 93 درصد افزایش داد. برهم‌کنش سه‌گانه‌ی فاکتورها بر میانگین وزن، قطر و طول میوه معنی‌دار بود و بیش‌ترین میانگین آن‌ها در تیمار S3K3O3 مشاهده گردید درحالی‌که کم‌ترین مقدار آنها در تیمار S2K1O3 بود و به طور معنی‌داری با یکدیگر و بسیاری از دیگر تیمارها اختلاف داشتند.

کلیدواژه‌ها

اندازه‌ی میوه؛ سوپرجاذب آ-200؛ عملکرد؛ فرآهمی آب؛ کود؛ نخل خرما

مراجع

1- Abdel-hadi A.H., Awad A.M., and El-shebeny G.M. 1995. Effect of potassium on the drought resistance in crop production under the Egyptian Conditions. Soils, Water and Environment Research Institute, the Agricultural Research Center, Egypt.

2- Abedi-Koupai J., Sohrab F., and Swarbrick G. 2008. Evaluation of hydrogel application on soil water retention characteristics. Journal of Plant Nutrition, 31(2):317–331.

3- Alihouri M. 2008. Effects of water stress on fruit drop and yield of date palm (Phoenix dactylifera L.). Pajouhesh va Sazandegi, 79:178-185. (in Persian)

4- Alikhani-Koupaeia M., Fatahia R., Zamania Z., and Salimi S. 2018. Effects of deficit irrigation on some physiological traits, production and fruit quality of ‘Mazafati’ date palm and the fruit wilting and dropping disorder. Agricultural Water Management, 209:219-227.

5- Baradaran G., Rastegari P., and Sabah A. 2015. Managing bunch wilt disorder of palm date. Kerman State Agricultural Organization, p. 15. (in Persian)

6- Davoodin A., and Karampour F. 2003. Study of the effects of type and timing of covers on decreasing bunch wilt disorder of palm date. Hormozgan State Agricultural Research Center. (in Persian)

7- Ebadipour A., and Dezham M. 2011. Study of suitable way to control bunch wilt disorder of date palm. p. 1832-1834. In Proceedings of the 7th Congress of Iranian Horticultural Science, 5-8 Sep. 2011. Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. (in Persian)

8- Harhash M.M., Mosa W.F.A., El-Nawam S.M., and Gattas H.R.H. 2020. Effect of bunch covering on yield and fruit quality of "Barhee" date palm cultivar. Middle East Journal of Agriculture Research, 9(1):46-51.

9- Izadi M., and Aslmoshtaghi E. 2015. Orchard management for decreasing date palm bunch fading disorder. International Journal of Horticultural Science and Technology, 2(1):27-32.

10- Izadi M., and Roushan V. 2006. Effects of plant growth regulators on bunch fading disorder, yield, fruit weight and size of ‘kabkab’ date. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology, 7(1):57-66. (in Persian with English abstract)

11- Mohamadi H.M., Moghtaderi Gh.A. 2005. The relationship between climatic elements and necrosis of date palm bunch using regression model. Desert, 10(2):339-348. (in Persian with English abstract)

12- Kassem, H.A. 2012. The response of date palm to calcareous soil fertilization. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 12(1):45-58.

13- Khayyat, M., Tafazoli, E. Eshghi, S. and Rajaee, S. 2007. Effect of nitrogen, boron, potassium and zinc sprays on yield and fruit quality of date palm. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 2(3):289-296.

14- Pezhman H., Roshan V., Rah Khodaei E. 2005. Effects of different bunch covers and thinning methods on date bunch fading disorder of ‘mazafati’ cultivar in Jiroft region. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology, 5(4):215-230. (in Persian with English abstract)

15- Pezhman, H., and Izadi M. 2006. Effects of different thinning methods and bunch covers on date bunch fading disorder and fruit quality of date palm (phoenix dactilifera l.) cv. "kabkab". The Scientific Journal of Agriculture, 29(2):93-104. (in Persian with English abstract)

16- Rah Khodaei E., and Pezhman H. 2007. Effects of temperature and relative humidity on date bunch fading disorder of mazafati cultivar in Jiroft region. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology, 8(3):149-164. (in Persian with English abstract)

17- Rousta M.J. 2003. Study of foliar application of potassium sulfate and calcium chloride on date bunch fading disorder of mazafati cultivar. Journal of Water and Soil Science, 17(2):123-131. (in Persian)

18- Shekofte H., and Nikpour M. 2016. Study of foliar application of calcium and potassium on date bunch wilting disorder. Journal of Horticultural Science, 30(3):358-365.

19- Shoorabadi A., Shamshiri M.H., Najafinia M., and Mirdehghan S.H. 2016. The role of covering and antitranspirant substances on control of date bunch fading in mazafati cultivar. The Plant Production (Scientific Journal of Agriculture), 39(1):47-64.