اثر کاربرد تلفیقی کود سبز کلزا (Brassica napus L.) و تراکم کاشت بر کنترل علف‌های هرز و عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 8، دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1399، صفحه 501-514   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2020.32812.0

نویسندگان

جواد حمزه ئی^{* 1}؛ حسن خانی²؛ سیده فاطمه حسینی³؛ رحیمه صابرفر⁴

¹دانشیار اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

²کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

³دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

مهار علف‌های هرز یکی از مهم‌ترین مزایای کودهای سبز است. تراکم کاشت گیاه زراعی نیز از طریق کاهش نور قابل دسترس، زیست ‌توده علف‌های هرز را کاهش می‌دهد. از این‌رو، اثر کودسبز کلزا و تراکم کاشت آفتابگردان بر علف­های هرز و عملکرد به‌صورت آزمایش کرت خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شد. آزمایش در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا شد. وجین علف‌هرز، عدم کاربرد و کاربرد کود سبز در کرت­های اصلی و تراکم‌های کاشت شش، هشت و 10 بوته آفتابگردان در متر مربع در کرت­های فرعی قرار گرفتند. تراکم و زیست ‌توده علف‌های هرز تحت تأثیر اثر متقابل فاکتورها قرار گرفت. بیشترین تراکم و زیست ‌توده علف‌های هرز در تیمار شش بوته آفتابگردان در متر مربع و بدون کاربرد کودسبز مشاهده شد. در مقایسه با این تیمار، 10 بوته آفتابگردان در مترمربع و کاربرد کودسبز کارایی کنترل علف‌هرز را 79 درصد افزایش و زیست ‌توده تاج‌‌خروس، سلمه‌تره، دم روباهی سبز، پیچک و کل علف‌های هرز را به‌ترتیب 70، 76، 99، 92 و 79 درصد کاهش داد. عملکرد تراکم 10 بوته آفتابگردان در مترمربع در حالت وجین و کاربرد کودسبز بیشترین بود و با یکدیگر تفاوت معنی‌داری نداشت. بنابراین، کشت 10 بوته آفتابگردان در متر مربع در کنار کاربرد کودسبز کلزا، علف­های هرز را کنترل و بیش‌ترین عملکرد را حاصل کرد که می­تواند به کاهش مصرف علف­کش­ها کمک کرده و گامی مؤثر در راستای کشاورزی پایدار باشد.

کلیدواژه‌ها

روش‌های زراعی کنترل علف‌های هرز؛ کشاورزی پایدار؛ مالچ؛ مدیریت تلفیقی علف‌های هرز

مراجع

1. Sparks D.L., Thompson H.A., and Gupta H.V. 2009. Visible changes in macro mica particles that occur with nickel depletion. Water Air and Soil Pollution 31: 217-230.
2. Akbari M., and Afshari H.R. 2014. Comparison of synthetic chelates and compost for phytoremediation of Cd, Ni and Pb from contaminated soil. Journal of Water and Soil 28(4): 217-230. (In Persian with English abstract)
3. Auskarniene O., Psibisauskiene G., Auskalnis A., Kadzys, A.K. 2010. Cultivar and plant density influence on weediness in spring barely crops. Zemdirbyste -Agriculture 97: 53- 60.
4. Bahadur S., Verma S.K., Prasad S.K., Madane A.J., Maurya S.P., Verma V.K., and Sihag S.K. 2015. Eco-friendly weed management for sustainable crop production-A review. Journal of Crop and Weed 11(1): 181-189.
5. Campiglia E., Paolini R., Colla G., and Mancinelli R. 2009. The effects of cover cropping on yield and weed control of potato in a transitional system. Field Crops Research 112: 16–23.
6. Francis C.A. 2019. Integrated weed management for sustainable agriculture. Agroecology and Sustainable Food Systems 43(3): 358-360.
7. Cherr C.M., Scholberg J.M.S., and McSorley R. 2006. Green manure approaches to crop production: A Synthesis. Agronomy Journal 98: 302–319.
8. Dhima K.V., Vasilakoglou I.B., Eleftherohorinos I.G., and Lithourgidis A.S. 2006. Allelopathic potential of winter cereals and their cover crop mulch effects on grass weed suppression and corn development. Crop Science 46: 345-352.
9. Egodawatta W.C.P., Sangakkara U.R., Wijesinghe D.B., and Stamp P. 2011. Impact of green manure on productivity patterns of home-gardens and fields in a Tropical Dry Climate, Trop. Agricultural Research 22(2): 172-182.
10. Glab T., and Kulig B. 2008. Effect of mulch and tillage system on soil porosity under wheat (Triticum aestivum). Soil and Tillage Research 99: 169-178.
11. Gnanavel I., and Natarajan S.K. 2014. Eco-friendly weed control option for sustainable Agriculture- A review. Agricultural Review 35: 172-83.
12. Hamzei J., and Ghamari Rahim N. 2014. Evaluation of corn-soybean intercropping advantages using agronomic and weed control efficiency indices.  Agricultural Science and Sustainable Production 24(3): 61-73. (In Persian with English abstract)
13. Haramoto E.R., and Gallandt E.R. 2005. Brassica cover cropping: II. Effects on growth and interference of green bean (Phaseolus vulgaris) and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus). Weed Science 53: 702-708.
14. Kaur H., Singh G., and Pandurang P. 2019.  A Review on Different Weed Management Approaches. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences 8(8): 2854-2859.
15. Kolb L.N., Gallandt E.R., and Mallory E.B. 2012. Impact of spring wheat planting density, row spacing, and mechanical weed control on yield, grain protein, and economic return in maize. Weed Science 60: 244-253.
16. Kumar R., Mahajan G., Srivastava S., and Sinha A. 2014. Green manuring: A boon for sustainable agriculture and pest management – a review. Agricultural Review 35(3): 196-206.
17. Larkin R.P., and Griffin T.S. 2007. Control of soilborne potato diseases using Brassica green manures. Crop Protection 26(7): 1067-1077.
18. Maitra S., Zaman A., Mandal T.K., and Palai J.B. 2018. Green manures in agriculture: A review. Pharmacognosy and Phytochemistry 7(5): 1319-1327.
19. Mohler C.L., Dykeman C., Nelson E.B., and Ditommaso A. 2012. Reduction in weed seedling emergence by pathogens following the incorporation of green crop residue. Weed Research 52: 467-477.
20. Nordby D., Hartzler E., and Robert G. 2005. Influence of corn on common waterhemp (Amaranthus rudis) growth and fecundity. Weed Science 52: 255-259.
21. Rajcan I., and Swanton C.J. 2010. Understanding maize weed competition: resource competition, light quality and whole plant. Field Crops Research 71: 139-150.
22. Salahin N., Alam M.K., Islam M.M., Naher L., and Majid N.M. 2013. Effects of green manure crops and tillage practice on maize and rice yields and soil properties. Australian Journal of Crop Science 7(12): 1901-1911.
23. Singh RK., and Singh SRK Gautam US. 2013. Weed control efficiency of herbicides in irrigated wheat (Triticum aestivum). Indian Research Journal of Extension Education 13(1): 126-128.
24. Shah Z., Ahmad S.R., and Rahman H.U. 2010. Soil microbial biomass and activities as influenced by green manure legumes and N fertilizer in rice-wheat system. Pakistan Journal of Botany 42: 2589-2598.
25. Tejada M., Gonzalez J.L., GarcMartınez A.M., and Parrado J. 2008. Effects of different green manures on soil biological properties and maize yield. Bioresource Technology 99: 1758–1767.
26. Yadavi A.R., Ghalavand A., Aghaalikhani M., Zand E., and Fallah S. 2007. Effect of corn density and spatial arrangement on redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) growth indices. Pajouhesh and Sazandegi 75: 33-42. (In Persian with English abstract)
27. Mohler C.L. 1996. Ecological bases for the cultural control of annual weeds. Production Agriculture, 9:468–474.
28. Westoby M., Leishman M., and Lord J. 1996. Comparative ecology of seed size and dispersal. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences 351: 1309–1318.