تأثیر محدودیت کلسیم و فسفر جیره در دوره رشد بر عملکرد، صفات لاشه و فراسنجه‌های خون، استخوان و عادت‌پذیری جوجه‌های گوشتی در دوره پایانی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 7، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 48، بهمن 1400، صفحه 551-567   

نوع مقاله: علمی پژوهشی- تغذیه طیور

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2021.38295.0

نویسندگان

هادی نوروزی¹؛ احمد حسن آبادی^{* 2}؛ ابوالقاسم گلیان¹

¹گروه علوم دامی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

²گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

‌به‌منظور بررسی اثر محدودیت کلسیم و فسفر جیره در دوره رشد بر عملکرد، شاخص‌های لاشه، فراسنجه‌های خون، استخوان و پاسخ عادت‌پذیری جوجه‌های گوشتی در دوره پایانی، آزمایشی با استفاده از 648 قطعه جوجه‌ گوشتی یک‌روزه نر سویه‌ راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تمام جوجه‌ها در دوره آغازین با یک جیره استاندارد تغذیه شدند. سه تیمار آزمایشی در دوره‌ رشد (24-11 روزگی) شامل: 1) جیره‌ استاندارد (سطح توصیه شده) ‌به‌عنوان شاهد، 2) جیره‌ با 15 درصد کاهش در میزان کلسیم و فسفر قابل‌دسترس نسبت به احتیاجات، 3) جیره‌ با 30 درصد کاهش در میزان کلسیم و فسفر قابل‌دسترس نسبت به احتیاجات بود. در این دوره، تیمار شاهد دارای 6 تکرار 12 قطعه‌ای و دو تیمار دیگر هر کدام شامل 24 تکرار با 12 قطعه جوجه بودند. در ابتدای دوره پایانی (25 روزگی) هر تیمار (به‌جز ‌تیمار شاهد) به 4 گروه شامل صفر، 10، 20 و 30 درصد کاهش در سطح کلسیم و فسفر قابل‌دسترس جیره تقسیم شد؛ به‌طوری که در این دوره 9 تیمار با 6 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار تشکیل شد. عملکرد رشد پرندگان در دوره‌ رشد، پایانی و کل دوره‌ آزمایشی تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. وزن نسبی کبد در سن 24 روزگی با کاهش سطح کلسیم و فسفر‌ قابل‌دسترس با یک روند خطی افزایش یافت. غلظت آلکالین‌فسفاتاز خون جوجه‌ها در سن 24 روزگی تحت ‌تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت؛ به‌طوری که با کاهش سطح کلسیم و فسفر جیره، غلظت این آنزیم با یک روند خطی افزایش یافت. میزان خاکستر، کلسیم و فسفر استخوان درشت‌نی در سن 24 و 42 روزگی به‌طور ‌معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت؛ به‌طوری که با کاهش سطح کلسیم و فسفر قابل‌دسترس جیره، با یک روند خطی کاهش یافتند. مقاومت در برابر شکست استخوان درشت‌نی در سن 24 روزگی معنی‌دار نبود؛ با این وجود در سن 42 روزگی تمایل به معنی‌داری داشت و با کاهش سطح کلسیم و فسفر قابل‌دسترس جیره کاهش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که می‌توان کلسیم و فسفر قابل‌دسترس جیره جوجه‌های گوشتی در دوره رشد را تا 15 درصد و در دوره پایانی تا 10 درصد بدون تأثیر منفی بر عملکرد رشد کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

آلکالین‌فسفاتاز؛ افزایش وزن؛ خاکستر درشت‌نی؛ مقاومت در برابر شکست؛ مصرف خوراک

مراجع

1. 2006. Method 990.08: Metals in Solid Wastes. In Official Methods of Analysis of AOAC International. 18th ed. Association of Official Analytical Chemists, Arlington, VA.
2. Applegate, T. J., and R. Angel. 2008. Phosphorus requirements for poultry. A Key Ingredient in Livestock and Poultry Nutrient Management. USDA, Washington, DC.
3. Ashwell, C. M., and R. Angel. 2010. Nutritional genomics: a practical approach by early life conditioning with dietary phosphorus. Revista Brasileira de Zootecnia, 39: 268–278.
4. Assuena, V., O. M. Junqueira, K. F. Duarte, A. C. Laurentiz, R. S. Filardi, and S. Sgavioli. Effect of dietary phytase supplementation on the performance bone densitometry and phosphorus and nitrogen excretion of broilers. Brazilian Journal of Poultry Science, 11: 25 – 30.
5. 2014. Ross 308: Broiler Nutrition Specifications. Aviagen Inc., Huntsville, Alabama, USA.
6. Bar, A., M. Shani, C. S. Fullmer, M. E. Brindak, and S. Striem. 1990. Modulation of chick intestinal and renal calbindin gene expression by dietary vitamin D3, 1, 25-dihydroxyvitamin D3, calcium and phosphorus. Molecular and Cellular Endocrinology, 72: 23–31.
7. Brenes, A., A. Viveros, I. Arija, C. Centeno, M. Pizarro, and C. Bravo. 2003. The effect of citric acid and microbial phytase on mineral utilization in broiler chicks. Animal Feed Science and Technology, 110: 201–219.
8. Carlos, A. L., O. M. Junqueira, R. S. Filardi, K. F. Duarte, V. Assuena, and S. 2009. Performance, litter composition, tibia, liver and excreta of broilers fed diets containing reduced levels of phosphorus and phytase enzyme. Revista Brasileira de Zootecnia, 38: 1938-1947.
9. Coto, C. A., F. Yan, S. Cerrate, Z. Wang, P. Sacakli, and P. W. Waldroup. 2007. Effects of dietary levels of calcium and nonphytate phosphorus in broiler starter diets on total and water-soluble phosphorus excretion as influenced by phytase and addition of 25-hydroxycholecalciferol. International Journal of Poultry Science, 12: 937-943.
10. Dersjant-Lia, Y., C. Evansa, and A. Kumarb. 2018. Effect of phytase dose and reduction in dietary calcium on performance, nutrient digestibility, bone ash and mineralization in broilers fed corn-soybean meal-based diets with reduced nutrient density. Animal Feed Science and Technology, 242: 95–110.
11. Deyhim, F., and R. G. Teeter. 1993. Dietary vitamin and /or trace mineral premix effects on performance, humoral mediated immunity, and carcass composition of broilers during thermoneutral and high ambient temperature Applied Poultry Research, 2: 347-355.
12. Dhandu, A. S., and R. Angel. 2003. Broiler non-phytin phosphorus requirement in the finisher and withdrawal phases of a commercial four-phase feeding system. Poultry Science, 82: 1257-1265.
13. Driver, J., G. Pesti, R. Bakalli, and H. Edwards Jr. 2005. Effects of calcium and nonphytate phosphorus concentrations on phytase efficacy in broiler chicks. Poultry science, 84: 1406-1417.
14. Gautier, A. E., L. Walk, and R. N. Dilger. 2017. Effects of a high level of phytase on broiler performance, bone ash, phosphorus utilization, and phytate dephosphorylation to inositol. Poultry Science, 97: 211-218.
15. Ghobadi, Y., A. Hassanabadi, and A. Shahrami. 2010. Effects of diets containing low calcium and low available phosphorus levels on male broiler chickens performance. Animal Science Researches, 4: 89-102. (in Persian)
16. Khiri, F., and H. R. Rahmani. 2006. The effect of reducing calcium and phosphorus on broiler performance. International Journal of Poultry Science, 5: 22-25.
17. Kim, J. H., G. P. Han, J. E. Shin, and D. Y. Kil. 2017. Effect of dietary calcium concentrations in phytase-containing diets on growth performance, bone mineralization, litter quality and footpad dermatitis score in broiler chickens. Animal Feed Science and Technology, 229: 13-18.
18. L’etourneau-Montminy, M. P., A. Narcy, P. Lescoat, J. F. Bernier, M. Magnin, C. Pomar, Y. Nys, D. Sauvant, and C. Jondreville. 2010. Meta-analysis of phosphorus utilisation by broilers receiving corn soyabean meal diets: influence of dietary calcium and microbial phytase. Animal, 4: 1844–1853.
19. Li, j., J. Yuan, Y. Guo1, Q. Sun, and X. Hu. 2012. The influence of dietary calcium and phosphorus imbalance on intestinal NaPi-IIb and Calbindin mRNA expression and tibia parameters of broilers. Asian-Australasian Journal of Animal Science, 4: 552-558.
20. Li, W., R. Angel, S. W. Kim, E. Jimenez-Moreno, M. Proszkowiec-Weglarz, and P. W. Plumstead, 2014. Age and adaptation effects to Ca and P deficiencies: Effect on P digestibility. Poultry Science, 84: 2917-2931.
21. National Research Council. 1994. Nutrient Requirements of Poultry. 9th rev. ed. National Academy Press, Washington, DC.
22. Oikeh, I., P. Sakkas, D. P. Blake, and I. Kyriazakis. 2019. Interactions between dietary calcium and phosphorus level, and vitamin D source on bone mineralization, performance, and intestinal morphology of coccidia-infected broilers. Poultry Science, 98: 5679-5690.
23. Onyango, E. M., P. Y. Hester, R. Stroshine, and O. Adeola. 2003. Bone densitometry as an indicator of percentage tibia ash in broiler chicks fed varying dietary calcium and phosphorus levels. Poultry Science, 82: 1787-1791.
24. Rama Rao, S. V., M. V. L. N. Raju, M. R. Reddy, and P. Pavani. 2006. Interaction between dietary calcium and non-phytate phosphorus levels on growth, bone mineralization and mineral excretion in commercial broilers. Animal Feed Science and Technology, 131: 135-150.
25. Rousseau, X., A. S. Valable, M. P. Letourneau-Montminy, N. Meme, E. Godet, M. Magnin, Y. Nys, M. J. Duclos, and A. Narcy. 2016. Adaptive response of broilers to dietary phosphorus and calcium restrictions. Poultry Science, 12: 2849-2860.
26. Shaw, A. L., J. P. Blake, and E. T. Moran. 2010. Effects of flesh attachment on bone breaking and of phosphorus concentration on performance of broilers hatched from young and old flocks. Poultry Science, 89: 295–302.
27. Shim, M. Y., A. B. Karnuah, and A. D. Mitchell. 2012. The effects of growth rate on leg morphology and tibia breaking strength, mineral density, mineral content and bone ash in broilers. Poultry Science, 91: 1790-1795.
28. Valable, A. S., A. Narcy, M. J. Duclos, C. Pomar, G. Page, Z. Nasir, M. Magnin, and M. P. Létourneau-Montminy. 2018. Effects of dietary calcium and phosphorus deficiency and subsequent recovery on broiler chicken growth performance and bone characteristics. Animal, 12: 1555-1563.
29. Viveros, A., A. Brenes, I. Arija, and C. Centeno. 2002. Effects of microbial phytase supplementation on mineral utilization and serum enzyme activities in broiler chicks fed different levels of phosphorus. Poultry Science, 81: 1172-1183.
30. Yan, F., R. Angel, C. M. Aschwell, A. Mitchell, and M. Christan. 2005. Evaluation of the broiler’s ability to adapt to an early moderate deficiency of phosphorus and calcium. Poultry Science, 84: 1232-1241.
31. Zantop, D. W. 1997. Biochemistries in avian medicine: principles and applications. Wingers Publishing Inc., Lake Worth, FL.