ارزیابی تحمل به تنش خشکی در برخی ژنو تیپ‌های کنجد(Sesamum indicum L.)بر اساس شاخص‌های تحمل به تنش

پژوهشهای زراعی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 دی 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2020.88165

نویسندگان

حسین اسدی؛ رضا برادران ؛ محمدجواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی

دانشگاه ازاد اسلامی بیرجند

چکیده

این پژوهش با هدف مطالعه تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف کنجد و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در سال 1396 در قالب طرح آگمنت یک جهته در شرایط مزرعه انجام شد. در این آزمایش 32 ژنوتیپ کنجد در دو محیط بدون تنش و تنش خشکی (100 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده اختلاف معنی‌داری در صفات مورد اندازه‌گیری بین ژنوتیپ‌ها در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی بود و گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی امکان‌پذیر شد. ژنوتیپ‌های داراب 14، یکه سعود و شعبان به ترتیب با 2344، 2061 و 2059 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در شرایط بدون تنش داشتند. در شرایط تنش خشکی، ژنوتیپ‌های داراب 14، شعبان و یکه سعود به ترتیب با 1360، 1127 و 1124 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشتند که در مقایسه با شرایط بدون تنش به ترتیب 58، 55 و 54 درصد کاهش را نشان داد. همچنین کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های پاکستان، افغانستان و کردستان یه ترتیب با 624، 644 و 672 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد که نسبت به شرایط بدون تنش به ترتیب 53، 54 و 57 درصد کاهش را نشان داد. بیشترین مقدار شاخص تحمل به تنش خشکی (STI) را داراب 14 با 36/1 و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ پاکستان با مقدار 315/0 بود. بر اساس شاخص‌های تحمل ژنوتیپ‌های داراب 14، شعبان و یکه سعود به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در منطقه بجنورد معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها

ارقام متحمل؛ عملکرد؛ کنجد؛ نیاز آبی

مراجع