مطالعه الگوی فدراسیون روسیه در مدیریت بحران ‌سوریه بر اساس مدل مکعب بحران چارلز هرمان

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 دی 1399  

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2021.21258.0

نویسندگان

محمدجواد فتحی ¹؛ عبدالوهاب یوسفی نژاد²

¹دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش آینده‌پژوهی مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، دانشکده علوم انسانی،

²دانش‌آموخته‌ کارشناسی ارشد مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، مؤسسه آموزش عالی بیمه اکو، دانشگاه علامه طباطبائی،

چکیده

وقوع بحران درعرصه جهانی وزیر سیستم‌های منطقه‌ای از یک‌سو ممکن و محتمل بوده واز جانب دیگر همین پدیده­ی خطرناک، تهدیدات وچالش‌های دراز مدتی را به دنبال دارد. در این میان برخی کشورها از بحران‌های بین‌المللی به شدت متضرر شده و عده‌ای دیگر بحران‌ها را به مثابه محمل و فرصتی جهت تأمین منافع خود و چالش سازی برای رقبا قلمداد می‌کنند. بحران سوریه بیش از هرکنشگر ِفرا منطقه‌ای منافع فدراسیون روسیه را در معرض تهدید قرار داده است به همین دلیل روسیه گریزی از مدیریت این تحولات جهت صیانت از منافع خود در منطقه­ی استراتژیک خاورمیانه و زیرسیستم ِ مدیترانه ندارد. سؤال محوری پژوهش این است که با توجه به مدل مکعب بحران، ادراک مقامات روسیه نسبت به بحران سوریه چگونه بوده و با استفاده از چه سازوکارهایی اقدام به مدیریت تحولات کرده است؟ سه مؤلفه­ی کلیدی مدل مکعب بحرانِ چارلز هرمان، شامل عنصر «تهدید»،«زمان» و «آگاهی» است و از برهم‌کنش این سه شاخصه، هشت وضعیت بحرانیِ شدید،نوظهور،بطئی،وضعیتی،انعکاسی،برنامه‌ای،عادی و اداری به دست می­آید. از سوی دیگر کنشگرانِ ذی‌نفع و ذی‌نفوذغالباً بااستفاده ازسه الگوی «نرم‌افزاری ومسالمت­آمیز»، «سخت‌افزاری و تهاجمی» و «هوشمند» درصدد مدیریت بحران­ها برمی­آیند.یافته‌های پژوهش نشان می­دهدکه به ‌زعم مقامات روسیه، در بحران سوریه میزان تهدید موجود علیه ارزش‌های اساسی  وحیاتی این کشور خفیف بوده و از سوی دیگر زمان زیادی جهت پاسخگویی به تهدیدات در اختیار است و البته میزانی از عدم آگاهی نسبت به پدیده‌ها و مکان رخ دادن آن­ها نیز وجود دارد، از این رو بحران از نوع بطئی بوده یا به تعبیری در نقطه «C» مکعب قرار دارد وفوریتی جهت اقدامات تهاجمی وقهری نیست،با این نظر داشت الگوی مدیریتِ هوشمندِ بحران با اولویت بهره‌گیری از اهرم‌های نرم‌افزاری نتایج بهتری را برای روس­ها به همراه خواهد داشت. این پژوهش به روش تحلیلی ـ تبیینی انجام شده و شیوه گردآوری داده‌ها نیز اسنادی ـ کتابخانه‌ای بوده می­باشد.

مراجع