واکاوی کاربرد آرایه‌های «علم بدیع» در زبان‌های فارسی و انگلیسی بارویکرد تطبیقی

مطالعات زبان و ترجمه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399  

نوع مقاله: مقالات علمی‌پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v54i2.86858

نویسندگان

میثم ابراهیمی؛ مهیار علوی مقدم ؛ محمد داوودی

دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

به‌رغم تمام مشابهاتی که بین دو حوزة بلاغت ایرانی- اسلامی و بلاغت انگلیسی ـ اروپایی وجود دارد، توجّه بیشتر حوزة بلاغت ایرانی ـ اسلامی به مباحث سه علم بیان، بدیع و معانی و در عین حال، گاه دقّت‌ورزی بیشتر در بلاغت انگلیسی ـ اروپایی و توجّه بیشتر به بلاغت نوشتاری در گسترة جغرافیایی ایران و بلاغت گفتاری در اروپا، از وجوهی است که این حوزه‌های بلاغی را از یکدیگر متمایز می‌کند. رویکرد تطبیقی به بلاغت در دو زبان فارسی و انگلیسی، به‌ویژه در طبقه‌بندی صناعات مطرح بدیع که موضوعی اصلی این پژوهش است، به پژوهشگر در تحلیل جنبه‌های زیبایی‌شناسی سخن کمک می‌کند و موجب غنای بلاغت در هر دو حوزة زبانی می‌شود. از این‌رو، طرح پرسش‌هایی مانند چگونگی روش‌شناسی طبقه‌بندی بلاغت در زبان‌های فارسی و انگلیسی، میزان شباهت‌ها و تفاوت‌ها در چارچوب طبقه‌بندی بلاغت و چگونگی زیبایی‌شناسی بلاغت در این دو زبان، از پرسش‌های اساسی در چنین پژوهشی است که می‌کوشیم با روش تحلیل کیفی ـ کمّی‌گرایانه و روش گردآوری کتابخانه‌ای اطلاعات، به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. دستاورد این پژوهش این است که در زبان‌های فارسی و انگلیسی، بیشتر می‌توان به بررسی تطبیقی علم بدیع در مقایسه با دو علم معانی و بیان پرداخت. علم بدیع، در بلاغت فارسی به‌عنوان یک دانش مستقل شناخته می‌شود، بسیار گسترده‌تر از بلاغت انگلیسی است که به‌عنوان علم خاصّی مطرح نیست و اصطلاحات و مفاهیم بدیعی در زبان انگلیسی، گاه با صناعات علم معانی و بیان درهم‌آمیخته است و نیز مرزهای آرایه‌های لفظی و معنوی برخلاف زبان فارسی در زبان انگلیسی از یکدیگر چندان تفکیک نشده‌است.

کلیدواژه‌ها

رویکرد تطبیقی؛ طبقه‌بندی؛ بلاغت؛ بدیع؛ زبان‌های فارسی و انگلیسی

مراجع