ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در شهر ابرکوه

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 3، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، شهریور 1399، صفحه 53-35  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gusd.v7i1.81854

نویسندگان

مجتبی حاتمی¹؛ حسین سلیمانی ²؛ امیر گندمکار³؛ حمید صابری²

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

هدف مقاله حاضر، ارزیابی شاخص ­های کیفیت زندگی در شهر ابرکوه، است. روش پژوهش براساس هدف، از نوع کاربردی است وبراساس ماهیت، از نوع توصیفی– تحلیلی است که با استفاده از نرم­افزار  Spss  و Excel و روش­های آماری از قبیل تحلیل عاملی و رگرسیون، توزیع وتکمیل پرسشنامه (300مورد)، مطالعات پیمایشی شهرابرکوه، مطالعه تاریخی مفهوم کیفیت زندگی و با استفاده از نظریه­ های گوناگون، به بررسی وضعیت کیفیت زندگی شهروندان در شهر ابرکوه پرداخته شده است. بخشی از یافته­­ های این تحقیق نشان می­­ دهد که: به طور کلی 9/45 درصد شهروندان شهر ابرکوه از کیفیت زندگی راضی و 9/32 درصدازکیفیت زندگی ناراضی بودند و 2/21درصد پاسخگویان نیز در طبقه خنثی قرار گرفته ­اند. بررسی وضعیت و میزان رضایت از قلمروهای سه گانه محیط فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی درشهرابرکوه­، نشان می­­­ دهد؛ درقلمرو «محیط اجتماعی» بالاترین میزان رضایت با ارزش میانگین 73/7 مربوط به سلامت و پایین­ ترین میزان رضایت مربوط به موفقیت ­های زندگی شهروندان باارزش میانگین 30/4 است. در قلمرو «محیط فیزیکی» بالاترین میزان رضایت باارزش میانگین 92/6 مربوط به وضعیت خانه و مسکن وکمترین میزان رضایت با ارزش میانگین 72/4 مربوط به مبلمان شهری است. در قلمرو «محیط اقتصادی» بالاترین میزان رضایت با ارزش میانگین 29/4 مربوط به امکانات و خدمات آموزشی و پایین ترین میزان مربوط به فرصت­های شغلی با ارزش میانگین 29/3 است.

کلیدواژه‌ها

زیست پذیری؛ شهرابرکوه؛ شهروندان؛ کیفیت زندگی

مراجع

 

1. اسمیت، دیوید. ام. (1381). کیفیت زندگی: رفاه انسانی و عدالت اجتماعی. ترجمه حسین حاتمی­نژاد و حکمت شاهی اردبیلی، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، 17(86)، 173-160.
2. افروغ، ع، (1377). فضا و نابرابری اجتماعی (ارایه الگویی برای جداگزینی فضایی و پیامدهای آن). چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
3. پورطاهری، م.، افتخاری،  ع. ر.، و فتاحی، ا. ( 1396). ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی دهستان خاوه شمالی استان لرستان).  فصل نامه پژوهش های جغرافیای انسانی، 90(43)،31-13.
4. پیران، پ. (1367).  شهرنشینی شتابان و ناهمگون( آلونک نشینی در تهران ).  اطلاعات سیاسی –  اقتصادی، 67 (2 )،33-30.
5. جاجرمی، ک.، کلته، ا. (1385). سنجش وضعیت شاخص های کیفیت زندگی در شهر از نظر شهروندان. مجله علمی پژوهشی جغرافیا و توسعه،  85(4)، 5-18
6. حاتمی نژاد، ح. (1379).  عدالت اجتماعی و شهر  ناهمگونی فضایی محلات شهر مشهد.  رساله دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری.  دانشگاه شهید بهشتی تهران. دانشکده علوم زمین.
7. حاتمی، م. (1389).  تحلیلی بر نقش فناوری های نوین در مدیریت شهری.  همایش ملی فضای جغرافیایی رویکرد آمایشی.
8. حریرچی، ا.، اکبری، ع .،و  فدایی ح. (1388).  چگونگی وضعیت کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید پردیس، فصلنامه علمی پژوهشی  پژوهش­های اجتماعی،  88(2)، 110-89.
9. داوس، دی. ای ، (1376)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، مترجم : هوشنگ نایبی. تهران: انتشارات نی.
10. رضوانی، م.، متکان، ع. ا.، منصوریان، ح.، و ستاری، م.ح. (1389)، توسعه و سنجش شاخص های کیفیت زندگی شهری شهر نور آباد. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، 88(2)، 110-87.
11. سالنامه آماری استان یزد. ( 1397). معاونت برنامه ریزی استان یزد.
12. شمس، م.، حجی ملایری، پ. (1388). توسعه فیزیکی و تاثیر آن در تغییرات کاربری اراضی شهر ملایر (85 و 1365). فصلنامه علمی پژوهشی آمایش، 88(2)، 75-91.
13. شیانی، م. (1381). تحلیل جامعه شناختی از وضعیت شهروندی در لرستان. مجله جامعه شناختی ایران، 81(4)، 80-60 . - عباسی، ر. (1387).  بررسی فرآیند مشارکت شهروندان در اداره شهرهای ایرانی. اولین همایش سراسری علمی و دانشجویی جغرافیا، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
14. عیسی زاده، ا.، آهار، ح.، طهماسبی، ف.، منوچهری میاندوآب، ا.،و شهنار، ع. ا . (1393). تحلیل کیفیت زندگی در دو بافت قدیم و جدید شهر مراغه با بهره گیری از مدل های آنتروپی و الکتر.  فصلنامه آمایش محیط، 93(7)، 18-1.
15. فرید، ی. (1371). کاربرد جغرافیا در روش تحقیق شهر و روستا. تبریز: انتشاراتدانشگاه تبریز.
16. مرکز آمار ایران. (1385). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ملایر، تهران: مرکز آمار ایران.
17. مومنی، م. (1377). اصول و روشهای برنامه‌ریزی ـ منطقه ای. اصفهان: انتشارات گویا
18. مهندسین مشاور زیستا. (1384). طرح جامع ملایر. جلد دوم. همدان: وزارت مسکن وشهرسازی، استان همدان.
19. هاروی، د. (1376). شهر و عدالت اجتماعی. ترجمه فرخ حسامیان و همکاران، تهران: انتشارات پردازش.

 

20. El Din, H.S., Shalaby, A., Farouh, H. E., & Elariane, S. A. (2013). Principles of urban quality of life for a neighborhood. Housing and Building National Research Center (HBRC), 9(1), 86-92.
21. Harvey, D. (1996). Justice, Nature & Geography of difference. Oxford: Blackwell publishers.
22. Kamp, I. K., Van, Leidelmeijer, K., Marsman, G., & de Hollander, A. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts, a literature study. Landscape and Urban Planning,65, (1-2), 5-18.
23. Lee, Y. J. (2008). Subjective quality of life measurement in Taipei. Building and Environment, 43(7), 1205-1215.
24. P., Camanho., A. (2011). Evaluation of performance of European cities with the aim to promote quality of life improvements. Omega 39(4), 398-409.
25. Pal, A. K., & Kumar, U. C. (2005). Quality of Life (QoL) concept for the evaluation of societal development of rural community in West Bangal, India. Asia Pacific Journal of Rural Development, 15(2), 83-93.
26. Phillips, D. (2006). Quality of life: Concept, policy and practice. London: Routledge.
27. Rahman, P. Mittelhamer, j. & Wandschaneder, a. (2003). Measuring the Quality of Life Across countries: A sensitivity Analysis of well-being indices. wider internasional conference on inequality, Helsinki, Finland.
28. Raphael, D., Renwick, R., Brown, I., & Rootman, (1996). Quality of life indicators and health. current status and emerging conceptions, 39(1), 65-88.
29. Sally, B., Godfrey C., & Propper, C. (1992). Quality of Life: perspectives and policie. London: Routledge.
30. Vaughan, B. (2016). Punishment and Conditional Citizenship, Sage Publication. London, Thousand Oaks and New Delhi.
31. Villa, D. (2001). Socratic Citizenship, Princeton University Press, Princeton & Oxford.
32. Wish, N. B. (1986). Are we really measuring the quality of life? Well- being has subjective dimensions, as well as objective ones. American Journal of Economics and Sociology, 45(1), 93–99.