فلور و ساختار جوامع علف‌های هرز نظام‌های زراعی و باغی بردسکن

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1399، صفحه 423-444   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.32698.0

نویسندگان

اسماعیل ابراهیمی¹؛ ابراهیم ایزدی دربندی^{* 2}؛ فرشید معماریان³

¹دانش آموخته دکتری علوم علف‌های هرز گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی

³استادیار پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی فلور و ساختار جوامع علف­های هرز مزارع و باغات شهرستان بردسکن، جمعیّت علف­های هرز این شهرستان در 10 محصول زراعی و باغی گندم، کلزا، چغندرقندپاییزه، پنبه، زیره­سبز، خربزه، پسته، انگور، انار و زعفران در سال 1395 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه­برداری­ها به صورت تصادفی و در ادامه به صورت سیستماتیک و طبق الگوی w با استفاده از کادر 5/0 در 5/0 متر انجام شد. در این مطالعه 106 گونه علف­هرز متعلق به 30 خانواده گیاهی شناسایی شد که بیشترین تعداد گونه را تیره­های  Poaceae(22 گونه)، Brassicaceae (15 گونه) و Asteraceae (13 گونه) به خود اختصاص دادند. از مجموع 106 گونه گیاهی شناسایی شده، 80 گونه (47/75 درصد) پهن­برگ و 26 گونه (53/24 درصد) باریک­برگ بودند. از نظر چرخه زندگی 82 گونه علف­هرز (36/77 درصد) یکساله و 24 گونه (64/22 درصد) چندساله بودند. از نظر مسیر فتوسنتزی 82 گونه (36/77 درصد) دارای مسیر فتوسنتزی سه­کربنه، 23 گونه (7/21 درصد) چهارکربنه و یک گونه (94/0 درصد) دارای مسیر فتوسنتزی CAM بودند. در بین محصولات مورد مطالعه، بیشترین تعداد گونه علف­هرز متعلق به زعفران (61 گونه) و پسته (55 گونه) و کمترین تعداد گونه متعلق به پنبه (26 گونه) و کلزا (28 گونه) بود. در بین علف­های هرز پهن­برگ، تلخه، شاهی وحشی، شب­بوی صحرایی، سلمه­تره، خارشتر، کهورک، هفت­بند، پیچک، علف­شور، آتریپلکس و در بین علف­های­هرز باریک­برگ جوموشی، جودره، چچم، یولاف­وحشی، پنجه­مرغی و خونی­واش از نظر غالبیت نسبی، فراوانی و تراکم بوته در متر مربع بیشترین حضور و اهمیت را داشتند.

کلیدواژه‌ها

تراکم؛ شاخص غالبیت؛ فراوانی؛ مسیر فتوسنتزی

مراجع

1. Ahmadi K., Gholizadeh H., Ebadzadeh H.R., Hatami F., Hosseinpoor R., Kazemifard R., and Abdshah H. 2015. Agriculture - Iran - Statistics, Communication and Information Technology Center. Ministry of Agriculture.
2. Andreasen C., Stryhn H., and Streibig J.C. 1996. Decline of the flora on Danish arable fields. Applied Ecology 33: 619-626.
3. Bukun B. 2005. Weed flora changes in cotton growing areas during the las decade after irrigation of Harran Plain in Sanlurfa. Turkey. Pakistan Journal Botanical 37(3): 667-672.
4. Dale M.R.T., Thomas A.G., and John E.A. 1992. Environmental factors including management practices as correlates of weed community composition in spring seeded crops. Canadian. Journal of Botany 70: 1931–1939.
5. Dyanat M. 2017. Biodiversity and species composition of weeds at pomegranate and pistachio Orchards in Qom Province. Weed Ecology, Mashhad Branch, Islamic Azad University. 99-110. (In Persian with English abstract)
6. Elahi S., Sadrabadi Haghighi R., and Alimoradi L. 2010. Evaluation of special, functional and structural diversity of weeds community in pistachios (Pistacia vera L.) orchards of Bardaskan County. Journal of Agroecology 2: 574-586. (In Persian with English abstract)
7. Fallah Mehrjardi H., Minbashi Moeini M., Mirvakili S.M., and Dianat M. 2012. Weed mapping of pomegranate and pistachio gardens by using Geographic Information System (GIS) in Meybod and Ardekan counties. Journal of Agroecology, 1: 89-103. (In Persian with English abstract)
8. Fried G., Norton L.R., and Reboud X. 2008. Environmental and management factors determininig weed species composition and diversity in France. Agriculture, Ecosystem & Environment 128: 68-76.
9. Jannati AtaieS.,Pirdashty H., Kazemi H., and Younesabadi M. 2016. Mapping the distribution and flora of the weeds in canola fields of Gorgan Township by geographic information system (GIS). Journal of Plant Protection, 4: 605-616. (In Persian with English abstract)
10. Izadi-Darbandi E., and Hosseini Evari Z. 2017. Study of flora and structure of weed communities of saffron fields in Kashmar and Khalil Abad counties. Journal of Saffron Research 4: 249-265. (In Persian with English abstract)
11. Izadi -Darbandi E., Mirzaei M., and Mehdikhani H. 2018. Evaluation of flora and distribution of weeds in pistachio (Pistacia vera) orchards of Kerman city. Journal of Plant Protection 32(1): 59-69. (In Persian with English abstract)
12. Khanjani M., Rastgoo M., Izadi Darbandi E., and Minbashi Moeini M. 2017. Investigating weed flora changes in irrigated wheat (Triticum aestivum) fields of Tehran province in a decade: 2005 to 2015. Iranian Journal of Weed Science, 13:157-173. (In Persian with English abstract)
13. Kumar S., Bhattacharya M., Sarkar B., and Arunachalam V. 20007. Weed floristic composition in plamgardens in plains of Eastern Himalayan region of West Bengal. Current Science 92: 1434-1439.
14. Major Z.A., Ditommaso J., Lehmann N.P.S., and Falcao B. 2005. Weed dynamics on Amazonian Dark Earth and adjacent soils of Brazil Agriculture. Ecosystems and Environment 111: 1-12.
15. Makarian H., Rashed Mohassel M.H., Bannayan M., and Nassiri M. 2008. Spatial dynamics of weed populations in saffron (Crocus sativus) field using geostatistics. Journal of Agricultureal Science and Natural Resource 15: 76-83. (In Persian with English abstract)
16. McCully K.M., Simpson G., and Watson A.K. 1991. Weed survey of Nova Scotia Lowbush (Vaccinilum angustifolium) fields. Weed Science 39: 180-185.
17. Memon R.A. 2004. Weed flora composition of wheat and cotton crops in district khairpur, sindh. Ph.D thesis, Shad Abdul Latif Univecity, Khairpur.
18. Minbashi Moeini M., Baghestani M.A., and Mashhadi H.R. 2008. Introducing an abundance index forassessing weed flora in survey studies. Weed Biology & Management 8: 172-180.
19. Mosavi M. 2010. Weeds control (Principles and Methods). Publications of Marz-e-Danesh. Center of Printing and Distribution of Academic Books. Pp. 19.
20. Mousavi S.K., Sori N., Zeidali A.A., Azadbakht N., and Ghiasvand M. 2010. Compare of flora and determine the status of weeds in the orchards of Khorramabad County. Iranian Journal of Field Crops Research 8: 252-268. (In Persian with English abstract)
21. Narimani V., Minbashi Moeini M., and Mohamadi Poor M. 2009. Evaluation and determination weed dominance with guantitative index in wheat and barley fields in Eastern Azarbaeejan. The 9th Iranian Crop Sciences Congress, Abouryhan Campus, University of Tehran.
22. Padarloo A.A., Izadi Darbandi E., Rashed Mohassel M.H., and Feizi H. 2017. Study of flora and structure of weed communities of saffron (Crocus sativus L.) fields in the Khorasan Razavi province, Saffron Agronomy & Technology 6: 339-353. (In Persian with English abstract)
23. Rao V.S. 2000. Principles of weed science (Second Edition). Science Publisher Inc. PP. 558. Streibig, J. C. and C. Andreasen. 1993. Crop management affects the community dynamics of weed. Brighton crop protection conference – weeds. Pages: 487-494.
24. Rashed Mohassel M.H. 1992. Weeds of South Khorasan saffron fields. Agricultural Science and Technology 6: 118-135. (In Persian with English abstract)
25. Shemdo R.S., Mbago F.M., Kikula I.S., and Van Damme P.L. 2008. Weed species diversity on arable land of the dryland areas of central Tanzania: impacts of continuous application of traditional tillage practices. GeoJournal 61: 107-115.
26. Showler A.T., and Greenberg M.S. 2003. Effect of weed on selected arthropod herbivore and natural enemy population and yield. Environment. Entomology 32:39-50.
27. Thomas A.G. 1985.Weed survey system used in saskathevan for cereal and oilseed crops. Weed Science 33: 34-43.
28. Younesabadi M., Habibian L., and Savarinrjad A. 2016.Evaluation of species, functional and structural diversity of weeds in Golestan province cotton fields. Iranian J Cotton Researchs 2: 79-100. (In Persian with English abstract)
29. Zand E., Nezamabadi N., Baghestani M.A., Shimi P., and Mousavi S.K. 2019. A guide to chemical control of weeds in Iran. Jehade Daneshgahi of Mashhad Press.