معیارهای تعیین حوزه‌های انتخابیه پارلمانی

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 2، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 18، مرداد 1399، صفحه 17-41   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): Doi:org/10.22067/pg.v5i2.78375

نویسندگان

زهرا احمدی پور¹؛ محمد رضا حافظ نیا¹؛ جواد اطاعت²؛ قاسم کرمی^{* 3}

¹استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

²دانشیار علوم سیاسی، علوم و اندیشه سیاسی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³دکترای جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

انتخابات فراخوان ایجاد تغییر در ساخت دولت و تغییر نمایندگان است. از نظر فلسفی، چنانچه طول عمرحکومت کنندگان در ساختار سیاسی ماندگار باشد، ایجاد فساد می­کند. انتخابات ساز وکار این تغییر و تحول است تا کرسی مدیریت عمومی شهروندان با اندیشه­های جدید و مقبول آنان تغییرکند و مدیرانی جدید جایگزین مدیران کنونی گردند و از آنجا که در سرتاسر جهان، انتخابات در چارچوب حوزه­های انتخابیه برگزارمی­شود، ترسیم وتعیین محدوده حوزه­های انتخابیه تاثیر مهمی بر ماهیت مجلس و نمایندگی خواهد داشت. لذا موضوع معیارهای تعیین حوزه­های انتخابیه در جغرافیای انتخابات یکی از مباحث مهم در رشته جغرافیای سیاسی می­باشد.حوزه­های انتخابیه تقسیمات اداری فضا می­باشند که توسط نمایندگان مردمی که در قلمروهای محدوده­های کشورهای دموکراتیک زندگی می­کنند برای مقاصد انتخاباتی طراحی شده­اند. طراحی حوزه­های انتخابیه باید با توجه به معیارها، اصول و روش­های علمی و منصفانه باشد و در راستای تکامل و بهکرد حکمرانی دموکراتیک انجام شود. درغیر این صورت، قصور در این امر می­تواند به پیدایش وضعیت مرزبندی جانبدارانه و سهمیه­بندی ناعادلانه بینجامد. این مقاله با رویکر توصیفی – تحلیلی معیارهایی را که کشورهای جهان در تعیین حوزه­های انتخابیه خود به کار می­برند بررسی نموده است. هدف اصلی این مقاله تبیین این مطلب می­باشد که آیا کشورها معیارهای تعیین حوزه­های انتخابیه یکسانی دارند و بطور کلی در کشورها معیارهای تعیین حوزه­های انتخابیه چگونه می­باشد. نتیجه مقاله حاکی از این است که کشورها براساس قانون اساسی و قوانین انتخاباتی خود اقدام به تعیین معیارهای حوزه­های انتخابیه می­نمایند که با یکدیگر تفاوت دارند و این تحقیق نشان می­دهد که  در موارد مورد مطالعه برخی معیارهای مشترک وجود دارد و کشورها به فراخور شرایط سیاسی، اجتماعی و طبیعی خود معیارهای خاص خود را  در تعیین حوزه­های انتخابیه دارند.

کلیدواژه‌ها

انتخابات؛ جغرافیای انتخابات؛ حوزه‌های انتخابیه؛ معیارهای تعیین حوزه‌های انتخابیه

مراجع

ایمان، محمدتقی،)1377) . رفتار انتخاباتی و مشارکت سیاسی مردم در هفتمین انتخابات ریاست جمهوری، مشهد: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

ابوالحمد،عبدالحمید. (1368) . مبانی سیاست، جلد اول، تهران : انتشارات توس

بلاکسل، مارک(1389) . جغرافیای سیاسی، ترجمه محمدرضا حافظ­نیا و همکاران، تهران . میرباقری

پوپسکو، مارینا وگابور توکا(1395)ترسیم و اصلاح مرز حوزه­های انتخابیه در اروپای شرقی، مجموعه مقالات : فرآیند ترسیم مرزهای حوزه­های انتخابیه، گردآورندگان لیزا هندلی و برنارد گروفمن، ترجمه ابوذر رفیعی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.

 تیلور، پیتر. جانستون، رونالد(1386) . جغرافیای انتخابات  ترجمه پیشگاهی فرد ، زهرا. اکبری ،رسول .تهران : انتشارات قومس

حافظ­نیا، محمدرضا و مراد کاویانی راد (1383)، افق­های جدید در جغرافیای سیاسی،‌ تهران، سمت.

حافظ­نیا، محمدرضا و مراد کاویانی راد (1393)، فلسفه جغرافیای سیاسی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی

حمزه، فرهاد و زهرا پیشگاهی فرد،(1386)، پهنه بندی میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی از  دوره اول تا هفتم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال پنجم ، شماره19

دارابی، علی)1388) ، بنیان­های نظری رفتار انتخاباتی شهروندان در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، سال شانزدهم، شماره اول، تهران،ص 37-9

صدوقی، مرادعلی (1381)، رویکردهای تعیین حوزه­های انتخاباتی، تهران : دفتر مطالعات، تحقیقات و آموزش وزارت کشور.

 صدوقی، مرادعلی (1385)، ساختار و قواعد تحدید حدود حوزه­های انتخاباتی، فصلنامه سیاست داخلی، سال اول، شماره دوم

کاویانی­راد، مراد، (1383).جغرافیای انتخابات، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال دهم، شمارة سوم ،پائیز1383، شمارة مسلسل37

کاویانی­راد، مراد، قره­بیگی، مراد، (1396)، جغرافیای انتخابات، بنیادها، مفاهیم و رویکردها، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی

کاویانی راد، مراد. ویسی، هادی)1387) ، بررسی تاثیر همسایگی بر انتخابات ایران) مطالعه موردی دور نخست نهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره سوم، تهران، ص 1-20

کاویانی­راد، مراد . عزیزی کاوه، علی . (1392) مجموعه مقالات همایش ملی جغرافیای انتخابات، اردیبهشت 1392، تبین نسبت جغرافیا با انتخابات (جغرافیای انتخابات )،

قاضی. ابوالفضل)1372)،» حقوق اساسی و نهادهای سیاسی «، انتشارات دانشگاه تهران

مویر، ریچارد)1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

مجتهدزاده، پیروز(1381 (؛ جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی ؛ تهران : انتشارات سمت.

هندلی، لیزا، گروفمن، برنارد، (1395) . فرآیند ترسیم مرزهای حوزه­های انتخابیه(مطالعه تطبیقی)، ترجمه ابوذر رفیعی قهساره، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی

 

Blacksell, Mark (2006); Political Geography; New york: Routledge.

Horn,M. (2005) GIS and the geography of politics. Geographical Information Systems: Principles, Techniques, Management and Application . Publisher: Wiley: 2nd Edition,Abridged edition.

M, Horn. (1999), GIS and the geography of politics from geographical Information Systems:  principles, Techniques, Management and Applications; Pb: WILLY.

www.aceproject.rg,2013:38