نقش کاربری مذهبی در برنامه ریزی پدافند غیرعامل مطالعه موردی: شهر مشهد

پژوهش‎های جغرافیای سیاسی

دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20، زمستان 1399  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2020.27180.0

نویسندگان

یاسین صیادسالار¹؛ ابراهیم معمری²؛ احمد سعیدی³؛ مسعود مینائی ³

¹فردوسی مشهد

²دانشگاه گلستان

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در طول تاریخ بشر همواره تمهیداتی برای در امان ماندن حوادث طبیعی و غیر طبیعی وجود داشته است. پدافند غیرعامل در طی دهه­ها و سده­های گذشته برای حراست و مراقبت در برابر دشمنان طبیعی و انسانی بوده است و یکی از مهم­ترین رویکردها و راهبردها در در زمینه مدیریت بحران در شهرها، پدافند غیرعامل بوده است؛ در واقع بروز تهاجمات و تجاوزات باعث گردیده است، اصل دفاع در ایجاد شهرها همواره مورد توجه قرار گیرد؛ لذا در نظر داشتن برنامه­ریزی کاربری اراضی، به عنوان یکی از اصول اصلی در زمینه پدافند غیرعامل می­باشد.
هدف پژوهش حاضر بررسی کاربری­های مذهبی در زمینه پدافند غیرعامل در شهر مشهد می­باشد؛ این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. در عین حال از نظر ماهیت در دسته تحقیقات توصیفی و نیز تحلیلی قرار می­گیرد که اطلاعات مورد نظر به صورت اسنادی جمع­آوری و دسته­بندی شده­اند؛ سپس اطلاعات مورد نظر با استفاده از سیستم­های اطللاعات جغرافیایی (GIS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­اند؛ در انتها برای دسته­بندی اطلاعات مورد نظر از مدل تصمیم­گیری چندمعیاره (Topsis) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می­دهد اکثر کاربری­های مذهبی در اطراف شهر مشهد و یا به عبارتی هسته اولیه شهر استقرار یافته­اند. می­توان عنوان کرد فضای باز کاربری مذهبی در نواحی یک، دو و سه منطقه ثامن، ناحیه یک منطقه هشت و ناحیه یک منطقه 7 نسبت به دیگر نواحی از وضعیت کاملا بهتری برخوردار است. در زمینه دسترسی به کاربری مذهبی 47 درصد دسترسی­ها بین 0 الی 500 متر می­باشد و با توجه به این فاصله از 2204842 نفر قشر آسیب­پذیر 1900460 نفر، تحت این شعاع قرار می­گیرند. سرانه کاربری مذهبی نیز با تاکید بر مساحت کاربری مذهبی و قشر آسیب­پذیر نشان می­دهد نواحی یک، سه و چهار منطقه ثامن، ناحیه چهار منطقه هفت، در مساعدترین شرایط قرار گرفته­اند و نواحی یک و دو منطقه نه، ناحیه دو منطقه هشت، ناحیه سه منطقه هفت، نواحی یک و دو منطقه یازده، نواحی سه، شش و چهار منطقه دو، ناحیه سه منطقه شش،  ناحیه سه منطقه پنج و ناحیه دو منطقه 4 در وضعیت نامساعدی قرار گرفته­اند.
 

مراجع