واکاوی همدیدی بارش سنگین مورخ 28 اسفند 1397 شهر مینو‌دشت

جغرافیا و مخاطرات محیطی

دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 36، زمستان 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.67780.1003

نویسندگان

مهدی فروتن؛ برومند صلاحی

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

بارش‌های سنگین حاصل از الگو‌های جوی بسته به وسعت فعالیت و بازه‌ی زمانی رخداد آن می‌تواند حوادث و پیامد‌های ناگواری مانند وقوع سیل به همراه داشته باشند. پژوهش حاضر به‌منظور تحلیل همدید بارش سنگین 5/171 میلی‌متری مینودشت در روز 28 اسفند سال 1397 نگارش یافته است. دیدگاه این تحقیق محیطی به گردشی بوده و نخست مقدار بارش ایستگاه‌ زمینی مینودشت مشخص شد و با دریافت داده‌های سطوح فوقانی اتمسفر و تحلیل آن‌ها علت رخداد بارش سنگین آشکار شد. به‌منظور بررسی شرایط همدید، با استفاده از محیط نرم‌افزار گردس به ترسیم نقشه‌های فشار سطح تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، بردار باد، تاوایی، امگا، ضخامت، پیچانه و وزش رطوبتی پرداخته شد. تحلیل نقشه‌ها نشان دادند در زمان وقوع بارش سنگین پرفشار‌هایی در مغولستان و جنوب چین تشکیل یافته و شیب گرادیان فشار و جبهه شدیدی با کم‌فشار حاکم بر روی مینودشت ایجاد کرده است. در سطوح فوقانی جو وجود بلوکینگ کم‌فشار بریده همچون مانعی بر سر راه باد‌های غربی قرارگرفته و باعث ریزش جریان باد‌های غربی به سمت منطقه موردمطالعه شده‌ است. علاوه بر این ضخامت زیاد جو منطقه موردمطالعه و حاکمیت مقدار پیچانه منفی به ناپایداری هوا منجر شده و تاوایی مثبت و امگای منفی نشان‌دهنده جوی ناپایدار در منطقه موردمطالعه بوده است. هم‌چنین تغذیه رطوبتی از منابع رطوبتی مانند دریای خزر، آرال، دریای سیاه و مدیترانه شرایط ویژه‌ای را برای ریزش شدید بارش فراهم آورده بود.

کلیدواژه‌ها

تحلیل همدید؛ بارش سنگین؛ مینودشت

مراجع