استفاده از "حافظه تنش" برای بهبود تحمل تنش خشکی در سیب‌زمینی

پژوهشهای زراعی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اسفند 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2021.37175.0

نویسندگان

امیرهوشنگ جلالی ¹؛ احمد موسی پور گرجی²

¹lمرکز تحقیقات کشاورزی . منابع طبیعی استان اصفهان

²سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

شناخت و بهره‌گیری از کارکردهای فیزیولوژیک گیاهی می‌تواند در مقابله با تنش‌های محیطی مانند تنش خشکی بکار برده شود. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر وقوع تنش خشکی در سال‌های قبل، بر تولید سال جاری چهار رقم سیب‌زمینی انجام شد. به این منظور از آزمایش کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. عامل اصلی شامل دو سطح آبیاری (آبیاری کامل در رطوبت ظرفیت مزرعه و آبیاری در 75 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه) و عامل فرعی شامل هشت سطح (چهار رقم آگریا، مارفونا، آتوسا و آنوشا در دو حالت مقاوم شده و مقاوم نشده به خشکی) بودند. نتایج نشان داد که تأثیر برهمکنش عوامل آبیاری و رقم بر صفت عملکرد کل در سطح پنج درصد و بر عملکرد غیرقابل فروش، عملکرد قابل‌فروش و بهره‌وری آب در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بوده است. کاهش عملکرد در شرایط تنش خشکی برای ارقام آگریا، مارفونا، آتوسا، آنوشا که مقاوم‌سازی به خشکی در آنها انجام ‌نشده بود به ترتیب برابر با 6/30، 27، 7/39 و 9/38 درصد بود. در شرایط تنش خشکی و استفاده از ارقام مقاوم شده به خشکی، کاهش عملکرد دو رقم آتوسا و آنوشا فقط 5/8 درصد بود. ارقام آتوسا و آنوشا به ترتیب با شاخص تحمل به تنش 72/0 و 67/0 درصد نسبت به دو رقم مارفونا و آگریا برتری معنی‌دار داشتند. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد در برخی از ارقام از "حافظه تنش" می‌توان در جهت تعدیل اثرات تنش در کشت‌های بعدی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

کاهش عملکرد؛ بهره‌وری آب؛ شاخص تحمل تنش

مراجع