شبیه‌سازی واکنش کشاورزان به سیاست‌های مبتنی بر کشاورزی پایدار (مطالعه موردی: زیر بخش زراعی حوضه آبریز تجن)

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1399  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2021.17774.0

نویسندگان

نازی حیدری ظهیری¹؛ حمید امیرنژاد ²؛ سمیه شیرزادی لسکوکلایه³

¹علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی

چکیده

شبیه‌سازی واکنش کشاورزان به سیاست‌های مبتنی بر کشاورزی پایدار (مطالعه موردی: زیر بخش زراعی حوضه آبریز تجن)
چکیده
بروز کم‌آبی و مـصرف بی‌رویه نهاده‌های شیمیایی یکی از چالش‌های عمده موجود در بخش کشاورزی محسوب می-شود. در مطالعه حاضر، با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی ریاضی اثباتی و رهیافت حداکثر آنتروپی در محیط نرم‌افزار GAMS، سیاست‌های کاهش نهاده کود شیمیایی و آب بر واکنش کشاورزان حوضه آبریز تجن در زمینه‌ی انتخاب الگوی کشت مناسب برای سال 1397 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که اگرچه در سناریوهای کاهش 5، 10 و 15 درصدی مصرف آب و کود شیمیایی، سطح زیر کشت محصولات زراعی منطقه نسبت به سال پایه کاهش ‌یافته، اما با مصرف کمتر نهاده کود و آب در سطح مزارع همراه است. محصول برنج و گندم به دلیل صرفه اقتصادی بالاتر حاصل از هر هکتار، در شرایط کم ‌آبی و کمبود نهاده کود با افت کمتر سطح زیر کشت همراه است. نتایج حاصل از بهبود شاخص‌های پایداری نشان داد که الگوی کشت در سناریوهای کاهش کود در مقایسه با سناریوهای کاهش آب، تطبیق بیشتری با الگوی کشاورزی پایدار دارد. چنانچه در سناریوی کاهش 15 درصدی کود، کاهش ناچیز 041/0 درصدی منافع اقتصادی با بهبود شاخص مصرف کود (348/1 درصدی) و شاخص مصرف آب (319/0 درصدی) همراه است. از سوی دیگر، بهبود شاخص‌های مصرف نهاده‌ آب و کود شیمیایی، اولویت بیشتری نسبت به کاهش مطلوبیت انتظاری مشاهده شده در منطقه دارد که بر این اساس می‌توان مطلوب بودن تغییرات از نظر ‌محیط‌زیست را تا اندازه‌ای تأیید نمودتا اندازه‌ای تأیید نمود..

کلیدواژه‌ها

برنامه‌ریزی ریاضی اثباتی؛ حوضه آبریز تجن؛ شاخص پایداری؛ مطلوبیت انتظاری