تهیه نقشه پراکنش علف‌های هرز مزارع نخود دیم استان کردستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 35، شماره 1 - شماره پیاپی 51، فروردین 1400، صفحه 69-89   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.30942.0

نویسندگان

سحر منصوریان¹؛ ابراهیم ایزدی دربندی^{* 2}؛ محمد حسن راشد محصل¹؛ مهدی راستگو¹؛ همایون کانونی³

¹گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی

³بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

چکیده

به‌منظور شناسایی و تعیین غالبیت و تراکم علف‌های هرز مزارع نخود دیم استان کردستان، تعداد 33 مزرعه نخود به‌طور تصادفی بر اساس سطح زیر کشت و خصوصیات توپوگرافی در شهرستان‌های سنندج، دهگلان، کامیاران، دیواندره و سقز، طی سال زراعی 92-1391 انتخاب شدند. در هر مزرعه در دو مرحله سه برگی و غلاف‌بندی نخود، علف‌های هرز به تفکیک جنس و گونه، شمارش و طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا توسط دستگاه سیستم موقعیت‌یاب جهانی تعیین و ثبت شدند. با استفاده از این اطلاعات نقشه پراکنش گونه‌های مختلف علف‌های هرز مزارع نخود دیم استان کردستان در محیط ArcGIS تهیه شد. تعداد علف‌های هرز مشاهده‌شده در نمونه‌برداری در مرحله سه برگی نخود، 51 گونه و به‌ترتیب خانواده‌های کاسنی، گندمیان، چتریان و میخک دارای بیشترین فراوانی بودند. علف‌های هرز مهم مناطق مورد بررسی در این مرحله بر اساس شاخص غالبیت به ترتیب شامل: بی تی راخ، پیچک صحرایی، سوزن چوپان، شنگ، گندم خودرو، شمعدانی وحشی و ماستونک بودند. تعداد علف‌های هرز مشاهده‌شده در نمونه‌برداری در مرحله غلاف بندی، 58 گونه و بیشترین فراوانی به‌ترتیب مربوط به خانواده‌های کاسنی، گندمیان، شب بو، چتریان و میخک بود. علف‌های هرز مهم استان در این مرحله بر اساس غالبیت به‌ترتیب شامل: پیچک صحرایی، شنگ، فرفیون، سوزن چوپان، بی تی راخ، گوش بره و هندوانه ابوجهل بودند.

کلیدواژه‌ها

شاخص غالبیت؛ فراوانی؛ میانگین تراکم؛ یکنواختی

مراجع

1. Anonymous. 2011. Almanac of agricultural and horticultural products. Statistic and information processing office of planning and economic of Ministry of Jihad- Agriculture, Tehran.
2. Bazoobandi M., Baghestani Maybodi M.A., and Zand E. 2006. Weed and their management in sugar beet fields. Iranian Plant Pests and Diseases Research Institute press. (In Persian)
3. Benvenuti S. 2003. Soil texture involvement in germination and emergence of buried weed seeds. Agronomy Journal 95: 191-198.
4. Bridges D.C., Brecke B.J., and Barbour J.C. 1992. Wild poinsettia (Euphorbia heterophylla) interference with peanut (Arachis hypogaea). Weed Science 40: 37-42.
5. Chalechale Y., Minbashi Moeini M., and Shirani Rad A.H. 2014. Preparation of weed mapping of chickpea (Cicer arietinum) fields and predict their presence in agricultural fields of Kermanshah province with using Geographic Information System (GIS). Journal of Weed Ecology 2: 95-111. (In Persian with English abstract)
6. Dexter S. 1937. The winter hardiness of weeds. Journal of the American Society of Agronomy 29: 512-517.
7. ESRI. 2007. ArcGIS version 9.2. ESRI Readlands C.A.
8. Frick B., and Thomas A.G. 1992. Weed survey in different tillage systems in southeastern Ontario field crops. Canadian Journal of Plant Science 72: 1337-1347.
9. Hassan G., Khan I., and Kha I.A. 2006. Studies on Floristic Composition of Chickpea Weeds in District Karak, Pakistan. Iranian Journal of Weed Science 2: 69-80.
10. Hassan G., Khan I., Khan M.Z., Shah N.H., Khan M., and Liaqatullah M. 2010. Weed flora of chickpea in district Lakki Marwat, NWFP, Pakistan. Sarhad Journal of Agriculture 26: 79-86.
11. Hasanejad S., Mohammad Alizadeh H., Mozaffarian V., Chayichi M.R., and Minbashi Moinni M. 2009. Survey of density and abundance for barely field’s weeds in Azarbayjan – e- shargi province. Iranian Journal of Weed Science 12: 69-90. (In Persian with English abstract)
12. Hussain F. 1989. Field and laboratory manual of plant ecology. Univ. Grants Commission, Islamabad 155-156.
13. Hussain F., Murad A., and Durrani M.J. 2004. Weed communities in wheat fields of Mastuj, District Chitral, and Pakistan. Pakistan Journal of Weed Science Research 10: 101-108.
14. Kooler M., and Lanini W.T. 2005. Site-specific herbicide applications based on weed maps provide effective control. California Agriculture 59: 182-187.
15. Lado L.R., Polya D.A., and Hegan A. 2008. A logistic regression method for mapping the as hazard risk in shallow, reducing groundwater in combodia, the mineralogical Society 22: 1-20.
16. Lososova Z., Chytry M., Cimalova S., Kropac Z., Otypkova Z., Pysek P., and Tichy L. 2004. Weed vegetation of arable land in Central Europe: gradients of diversity and species composition. Journal of Vegetation Science 15: 415–422.
17. McCully K.M., Simpson G., and Watson A.K. 1991. Weed survey of Nova Scotia Lowbush (Vaccinilum angustifolium)fields. Weed Science 39:180-185.
18. Mehrafarin A., Mighani F., and Labafi M. 2010. Study of effect environment factors on spurge (Euphorbia bungeri Boiss.) seeds germination. 3^rd Iranian Weed Science Congress 1: 202-204. (In Persian with English abstract)
19. Minbashi Moeini M., Baghestani M.A., and Rahimian Mashhadi H. 2008. Introducing an abundance index for assessing weed flora in survey studies. Weed Biology and Management 8:172-180.
20. Montazeri M., Zand E., and Baghestani M.A. 2005. Weeds and their Control in Wheat Fields of Iran. Iranian Plant Protection Research Institute Press, Tehran. (In Persian)
21. Mori S.A., Boom B.M., Carvalino A.M., and Santo T.S. 1983. Ecological importance of Mrtaceae in an Eastern Brazilian Wet forest. Biotropica 15: 68-70.
22. Mousavi S.K., Sabeti P., Jafarzadeh N., and Bazazi D. 2010. Investigating the efficacy of some herbicide on weed control of chickpea (Cicer arientinum L.). Iranian Journal of Pulses Research 1: 19-31. (In Persian with English abstract)
23. Murphy C.E., and Lemerle D. 2006. Continuous cropping systems and weed selection. Euphytica 148: 61–73.
24. Nordmeyer H., and Dunker M. 1999. Variable weed densities and soil properties in a weed mapping concept for patchy weed control. Proceedings of the Second European Conference on Precision Agriculture, Odense Congress Centre, Denmark 453-462.
25. Radosvich S.R., and Holt J.S. 1984. Weed Ecology: Implications for vegetation management. Johnwiley and Sons. New York.
26. Rashed Mohassel M.H., and Ashrafi A. 2004. An investigation on site specific weed management and weed mapping. Key Articles of Weed Science of the 16^th Iranian Crop Protection Congress 82-118. (In Persian)
27. Rashed Mohassel M.H., Najafi H., and Akbarzadeh M.D. 2009. Weed biology and control. Ferdowsi University of Mashhad Press, Second Edition, Pp 404. (In Persian)
28. Rew L.J., and Cousens R.D. 2001. Spatial distribution of weeds in arable crops: Are current sampling and analytical methods appropriate? Weed Research 41:1-18.
29. Rohani A., and Makarian H. 2011. Priparing maps of weed management by Artificial Neural Networks to apply in precise agriculture. Journal of Agricultural Machinery Engineering 1: 74-83. (In Persian with English abstract)
30. Schroeder D., Muller H., and Stinson C.S.A. 1993. A European weeds survey in 10 major crop systems to identify targets for biological control. Weed Research 33:449-458.
31. Shimi P., and Termeh F. 1994. Weeds of Iran. Agriculture Research, Education and Extension Organization.
32. Thomas A.G. 1985. Weed survey system used in Saskathevan for cereal and oilseed crops. Weed Science 33: 34-43.
33. Thomas A.G., and Donaghy D.I. 1991. A survey of the occurrence of seedling weeds in spring annual crops in anitoba. Canadian Journal of Plant Science 71: 811-820.
34. Vesal S.R., Bagheri A.R., and Nezami A. 2003. Dynamic of weeds of chickpea (Cicer arientinum L.) under effects of weeding and plant density in irrigated and dried conditions in North Khorasan province. Iranian Journal of Field Crops Research 1: 61-68. (In Persian with English abstract)
35. Wiles L. 2005. Sampling to make map for site specific weed management. Weed Science 53: 228-235.
36. Wilson J.P., Inskeep W.P., Rubright P.R., Coosey D., Jacobson J.S., and Synder R.D. 1993. Coupling geographic information system (GIS) and models for weed control and groundwater protection. Weed Technology 7: 255-264.
37. Zand E., Baghestani M.A., and Mighani F. 2008. Sustanable management of weeds. Publications of Jihad University of Mashhad. (In Persian)