مطالعه نگرش جوانان به ازدواج و ارتباط آن با ترجیحات ارزشی، دین داری و شیوه‌های فرزندپروری (مورد مطالعه: جوانان استان آذربایجان‌غربی)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 12، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 35، شهریور 1399، صفحه 384-357   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2021.67197.0

نویسندگان

حسین هنرور^{* 1}؛ ابراهیم محمدپور²

¹استادیار جامعه‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران

²دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

طی دهه‌های اخیر، تغییر ارزش‌های فرهنگی در روند گذار از سنت به مدرنیته به نوبه خود موجبات تغییر ارزش‌ها و نگرش‌های فردی جوانان را فراهم آورده‌ است و نگرش جوانان در سال‌های اخیر نسبت به امر ازدواج تغییرات گسترده‌ای کرده است. بر همین اساس، تحقیق حاضر با هدف بررسی نگرش جوانان نسبت به ازدواج و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه، جوانان استان آذربایجان غربی) نگاشته شد. روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل جوانان ارومیه، خوی، میاندوآب و پیرانشهر است که 832 نفر از آن‌ها به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب شده‌اند. داده‌ها با استفاده از پرسش­ نامه جمع‌آوری و با استفاده از SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان نگرش به ازدواج در میان پاسخ­گویان پایین‌تر از سطح متوسط است. براساس نتایج روابط دو متغیره نیز، متغیرهای فردگرایی (به صورت منفی)، مادی‌گرایی (به صورت منفی)، دین­داری (به صورت مثبت)، شیوه استبدادی فرزندپروری (به صورت منفی)، شیوه آزادگذاری مطلق فرزندپروری (به صورت منفی) و اقتدار منطقی در فرزندپروری (به صورت مثبت) تأثیر معناداری بر نگرش به ازدواج دارند، اما رابطه میان پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و جنس با نگرش به ازدواج معنادار نشد. از میان متغیرهای مذکور، بیشترین تأثیر را به ترتیب متغیرهای شیوه فرزندپروری آزادانه (39/0-)، مادی‌گرایی (37/0-)، فردگرایی (31/0-)، فرزندپروری منطقی (22/0)، فرزندپروری مستبدانه (21/0-) و دین­داری (20/0) بر نگرش به ازدواج دارند. در مجموع، متغیرهای مذکور در مدل رگرسیون توانسته‌اند 32 درصد از تغییرات نگرش به ازدواج را تبیین نمایند.

کلیدواژه‌ها

نگرش به ازدواج؛ ترجیحات ارزشی؛ دینداری؛ شیوه‌های فرزندپروری؛ آذربایجان‌غربی

مراجع

1. احمدی، و.، قاسمی، و.، کاظمی‌پور، ش. (1391). بررسی نقش گذار جمعیتی در تغییرات جامعه‌شناختی خانواده، مطالعات اجتماعی روا­ن­شناختی زنان، 10(1)، 102-81..
2. ادهمی، ج.، احمدی، ی.، جعفری، ا. (1396). بررسی ترجیحات ارزشی بین نسلی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر سنندج. فصل­نامة علوم اجتماعی، 26(78)، 156-117.
3. آزاد ارمکی، ت.، شریفی‌ساعی، م. ح، ایثاری، ، طالبی، س. (1391). همخانگی؛ پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران. جامعه‌پژوهی فرهنگی، 3(1)، 77-43.
4. آزادارمکی، ت.، زارع، م. (1387). دانشگاه، مدرنیته و دین­داری. پژوهش­نامة علوم انسانی و اجتماعی، 8 (1)، 160-133.
5. اعظم­زاده، آ.، توکلی، ع. (1386). فردگرایی، جمع­گرایی و دین­داری. فصل­نامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، (9)، 126-101.
6. افشارکهن، ج.، رضائیان، م. (1397). مقایسة بین­نسلی رابطة نظام ارزشی افراد و نگرش به پایداری خانواده. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5(12)، 326-293.
7. آقاسی، م.، فلاح مین‌باشی، ف. (1394). نگرش جوانان ایرانی به ازدواج، انتخاب همسر و تشکیل خانواده. پژوهش‌نامة زنان، 6(1)، 21-1.
8. امامی، پ.، هاشمیان‌فر، س. ع، حقیقتیان، م. (1397). تبیین رابطة مدرنیته و خانواده‌گرایی در شهر اصفهان. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5(11)، 251-227.
9. اینگلهارت، ر. (1373). تحول فرهنگی در جوامع صنعتی. ترجمة مریم وتر. تهران: کویر.
10. بالاخانه، ف. (1394). بررسی عوامل مؤثر در افزایش سن ازدواج دختران شهرکاشان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد منتشرشدة علوم اجتماعی. دانشگاه کاشان، ایران.
11. بشیری خطیبی، ب.، باصری، ع.،راد، ف.؛ هاشم زهی، ن. (1399). مطالعة جامعه‌شناختی تجردگزینی جوانان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات). مجلة مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 9(4)، 906-879.
12. پور افکاری، ن.، عنبری روزبهانی، م.، حکیمی‌نیا، ب. (1392). بررسی رابطة بین ویژگی‌های شخصیتی و نگرش به ازدواج (مطالعة موردی دانشجویان دختر 25-18 سالة دانشگاه اصفهان). علوم اجتماعی، 7(21)، 98-73.
13. تریاندیس، ه. (1378). رفتارهای اجتماعی مطلوب از دیدگاه روان­شناسی اجتماعی. ترجمة رضوان صدقی‌نژاد. تهران: گل‌آذین.
14. رازقی نصرآباد، ح.ب.، فلاح نژاد، ل. (1396). تفاوت‌های نسلی ارزش ازدواج (مورد مطالعه‌ شهر هشتگرد)‌. مطالعات راهبردی زنان، 19(75)، 84-63.
15. رستگارخالد، ا.، محمدی، م. (1394). تغییرات فرهنگی و افت باوری در ایران (بر پایة تحلیل ثانوی داده‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان). جامعه‌شناسی کاربردی، 26(85)، 180-159.
16. رسول زاده اقدم، ص.، عدلی پور، ص.، محمدی، م. (1395). تحلیل تماتیک موانع و مشکلات پیش روی ازدواج جوانان، دومین همایش ملی سبک زندگی و خانواده پایدار، آذر 1395، تهران.
17. سرایی، ح.، سجاد، ا. (1392). مطالعة نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران: مطالعة موردی: زنان شهر زنجان. مطالعات توسعة اجتماعی ایران، 5(4)، 41-19.
18. سفیری، خ.؛ کوهی، ک.؛ عبدی، ر. (1397). تأثیر مصرف کالاهای فرهنگی بر تغییر ارزش ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه تبریز، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 8 (1)، 28-3.
19. صادقی.، رضایی، م. (1398). بررسی تأثیر جهت‌گیری‌های ارزشی-فرهنگی بر نوع نگرش به ازدواج جوانان در شهر تهران. مجلة مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. 18(45)، 30-1.
20. صباغچی، م.، عسکری ندوشن، ع.، ترابی، ف. (1396). عوامل تعیین‌کنندة نگرش به ازدواج و تشکیل خانواده در شهر یزد. مطالعات جمعیتی، 3 (1)، 162-131.
21. عباس‌زاده، م.، سعیدی عطایی، ح.، افشاری، ز. (1394). مطالعة برخی عوامل جریان مدرنیتة مؤثر بر گرایش زنان به طلاق (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر زنجان). پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 4 (1). 44-25.
22. عدلی‌پور، ص. (1398). مطالعة نقش فرایند نوسازی در تغییر و تحولات خانواده (مورد مطالعه: خانواده‌های شهر تبریز). رسالة منتشرشدة دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. دانشگاه تبریز، ایران.
23. کاوه فیروز، ز.، صارم، ا. (1396). بررسی تأثیر مؤلفه‌های سبک زندگی بر نگرش دختران مجرد در باب ازدواج (مطالعة شاغلان دانشگاه علوم پزشکی شیراز). مسائل اجتماعی ایران، (21)، 96‌-‌73.
24. گروسی، س.، یاری نیسب، ف. (1399). تفاوت نسلی نگرش به ارزش‌های ازدواج و عوامل مؤثر در آن در زنان ساکن شهر یاسوج. مجلة مطالعات راهبردی زنان، 22(87)، 149-131.
25. نیازی، م.، شاطریان، م.، شفائی مقدم، ا. (1394). بررسی نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر در نگرش منفی به ازدواج (مطالعة موردی شهروندان شهرستان کاشان). جامعه‌پژوهی فرهنگی، 6(2)، 58-27.
26. نیکخواه، ه.، فانی، م.؛ اصغرپور ماسوله، ا.ر. (1396)، سنجش نگرش دانشجویان نسبت به ازدواج و عوامل مؤثر در آن. مجلة جامعه‌شناسی کاربردی. 28(67)، 122-99.
27. هنرور، ح. (1395). بررسی ردپای اکولوژیک مصرف و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهروندان ارومیه). رسالة منتشرشدة دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. دانشگاه تبریز، ایران.
28. یادگاری، ا. (1395). سنجش نگرش دختران نسبت به سن ازدواج و شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثر بر آن در شهر کرج. پایا‌ن­نامة منتشر شدة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. مؤسسه آموزش عالی البرز. کرج، ایران.

 

29. Baumrind, D. (1991). Parenting styles and adolescent development. In R. M. Lerner, A. Peterson, & J. Brooks-Gunn, (Eds.), Encyclopedia of adolescence (Vol. 2, pp. 746-758). New York: Garland Publishing, Inc. 
30. Beck, U, Beck-Gernsheim, E. (2001). Individualization: Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequences. London: Sage.
31. Braaten, E. B., & Rosén, L. A. (1998). Development and validation of the Marital Attitude Scale. Journal of Divorce & Remarriage, 29 (3-4): 83-91.
32. Chen, X., Liu, M., & Li, D. (2000). Parental warmth, control, and indulgence and their relations to adjustment in Chinese children: a longitudinal study, Journal of Family Psychology, 14 (3): 401-419.
33. Chow, N. & E. Lum, (2008). Trends in family attitudes & values in Hong Kong. Final Report Submitted, The University of Hong Kong.
34. Darling, N. (1999). Parenting style and its correlates. Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education. Retrieved from http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED427896.pdf
35. Georgas, J, Berry, J. W, Fons, J. R, van de Vijver, Kagitçibasi, Ç, Poortinga Y. H. (2006). Families Across Cultures: A 30-Nation Psychological Study. Uk: Cambridge University Press.
36. Georgas, J. (1989). Changing family values in Greece: from collectivist to individualist, Journal of Cross-Cultural Psychology, 20 (1): 80-91.
37. Giddens, A. (1992). The Transformation of Intimacy: Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies, Stanford University Press.
38. Gillies, V. (2003). Family and intimate relationships: A review of the sociological research. London: South Bank University.
39. Gubernskaya, Z. (2010). Changing Attitudes toward Marriage and Children in Six Countries, Sociological Perspectives, 53(2):179-200.
40. Harper, M. S. (2010). The Relationship Between Individualistic Attitudes and Attitudes Towards Traditional Marriage in Contemporary American Society.
41. Kalogeraki, S. (2009). The divergence hypothesis in modernization theory across three European countries: the UK, Sweden and Greece,  Culture Unbound: Journal of Current Cultural Research, Vol.‌1, pp: 161-178.
42. Makiko, M. (2014). Work-family Conflict and Attitudes toward Marriage, Journal of Family Issues, 35(6): 731-754.
43. Pong, S., Hao, L. & Gardner, E. (2005). The roles of parenting styles and social capital in the school perfonnance of immigrant Asian and Hispanic adolescents. Social Science Quarterly, 86 (4): 928-950.
44. Rankin, J. L. (2005). Parenting experts: Their advice, the research, and getting it right. Westport, CT: Praeger Publishing.  
45. Ree, E., Uleman, J. S., Lee, H. K. (1996). Variations in Collectivism and Individualism by Ingroup and Culture: Confirmatory Factor Analyses. Journal of Personality and Social Psychology, 71 (5): 1037-1054.
46. Richins, M. (2004). Special Session Summary the Positive and Negative Consequences of Materialism: What Are They and When Do They Occur?. ACR North American Advances.‏
47. Sandy, M. (2010). Parenting Styles of Hmong Parents and its Effects and Contributions to Hmong Student's Academic Achievement, Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Science Degree, School Counseling.
48. Tomas, M. C. (2013). Reviewing family studies: A brief comment on selected topics. Revista Brasileira de Estudos de População, Vol.‌30, No.‌1, pp: 171-198.
49. Triandis, H. C., Bontempo, R., Villareal, M. J. (1988). Individualism and Collectivism: Cross-Cultural Perspectives on Self-Ingroup Relationships, Journal of Personality and Social Psychology, 54 (2): 323-338.
50. Wang, Y. T., & Yang, W. S. (2019) Changes and Trends in Family Structure in Taiwan, 1990 to 2010. Journal of Family Issues, 40 (14), 1896-1911.