بررسی تأثیر استفاده از پودر هسته خرما در جیره بر عملکرد، قابلیت هضم، فراسنجه‏های تخمیر شکمبه‏ای و خونی گوسفند عربی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 3، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 48، دی 1400، صفحه 499-512   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2021.38269.0

نویسندگان

طاهره محمدآبادی^{* 1}؛ زینب غزی²؛ صالح طباطبایی وکیلی³

¹دانشکده علوم دامـی و صـنایع غـذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران.

²دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران

³دانشـکده علـوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، خوزستان، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر پودر هسته خرما بر عملکرد و هضم پذیری مواد مغذی در گوسفند عربی جهت کاهش قیمت جیره و استفاده‌ی بهینه از محصولات فرعی کشاورزی انجام شد. در مرحله اول آزمایش، برای تعیین مقدار مناسب استفاده از هسته خرما، از مقادیر 0، 5، 10، 15 و20 درصد هسته‌ی خرما در جیره استفاده شد و با آزمایش هضم برون‎تنی بهترین مقدار مشخص شد. در مرحله دوم از 15 رأس بره‌ی نر عربی با میانگین وزنی 5±39 کیلوگرم و سن 10 ماه در قالب طرح کاملاً تصادفی به مدت 50 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره شاهد و جیره‏های حاوی 5 و 10 درصد هسته خرما (4 تکرار برای هر تیمار) بودند که از نتایج آزمایشگاهی بدست آمد. در این مرحله قابلیت هضم، مصرف موادمغذی، عملکرد، جمعیت تک یاخته‌ها، فراسنجه های شکمبه‌ای و خونی و فراسنجه های هضم و تخمیر دام‌ها بعد از تغذیه با هسته خرما نیز ارزیابی شدند. درمرحله اول سطوح 5 و 10 هسته خرما هضم‏پذیری بالاتری نشان دادند (05/0P<). ماده خشک مصرفی بره‌ها در تیمارهای حاوی هسته خرما افزایش یافت، اما قابلیت هضم ماده آلی، ماده خشک و پروتئین خام کاهش یافت (05/0P<). استفاده از هسته خرما سبب افزایش وزن دام‎ها و بهبود معنی‏دار ضریب تبدیل خوراک در تیمار 5 و 10 درصد گردید (05/0P<). غلظت گلوکزخون تحت تأثیر تیمارهای آزمایش قرار نگرفت. غلظت نیتروژن اوره‎ای خون، کراتینین، تری‎گلیسرید و LDL به طور معنی‏داری در تیمارهای حاوی هسته خرما کاهش یافت (05/0P<). با این حال غلظت کلسترول و HDL در تیمار حاوی 10 درصد هسته خرما به طور معنی‎داری افزایش یافت (05/0P<). جمعیت تک یاخته‌های شکمبه، نیتروژن آمونیاکی و pH به طور معنی‏داری در تیمارهای حاوی هسته خرما نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان داد (05/0P<). پتانسیل و نرخ تولید گاز از کنجاله سویا با مایع شکمبه گوسفندان تغذیه شده با جیره‎های آزمایشی و بازده سنتز توده زنده میکروبی و هضم‎پذیری ماده آلی برای تیمار شاهد و PF و توده زنده میکروبی برای تیمار حاوی 10 درصد هسته خرما به طور معنی‎داری افزایش یافت (05/0P<). همچنین پتانسیل و نرخ تولید گاز کاه گندم با مایع شکمبه گوسفندان تغذیه شده با جیره‎های آزمایشی و توده زنده میکروبی و هضم‎پذیری ماده آلی برای تیمار شاهد و PF و راندمان سنتز توده زنده میکروبی برای تیمار حاوی 10 درصد هسته خرما به طور معنی‎داری افزایش یافت (05/0P<). بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به دلیل عدم تأثیر منفی هسته خرما بر فراسنجه‎های تخمیر شکمبه‎ای و خونی و بهبود عملکرد حیوان، هسته خرما می‎تواند تا سطح 10 درصد در جیره گوسفندان عربی استفاده شود. بنابراین استفاده از هسته خرما با اثر بر بهبود عملکرد دام‌ها و وجود منبع بالایی از فیبر، انرژی و اسیدهای چرب، جایگزین قابل قبولی در جیره گوسفندان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

تخمیر شکمبه‎ای؛ عملکرد؛ فراسنجه‎های خونی؛ قابلیت هضم؛ هسته خرما

مراجع

1.Abdel-Rahman, H. H., A. A. Abedo, Y. A. A.  El-Nomeary, M. M.  Shoukry, M. I. Mohamed, and M. S. Zaki. 2012. Response of replacement of yellow corn with cull dates as a source of energy on productive performance of goat’s kids.  Journal Life Science, 9(4): 2250-2255.

2.Abdel-Fattah, M. S., A. A. Abdel-Hamid, A. M. Ellamie, M. M. El-Sherief, and M. S. Zedan. 2012. Growth Rate, Some Plasma Biochemical and Amino Acid Concentrations of Barki Lambs Fed Ground Data Palm at Siwa Oasis. Journal of Agriculture and Environmental Sciences, 12: 1166-1175.

3.Al-Shanti, H. A., A. M. Kholif, K. J. Al-Shakhrit, M. F. Al-Banna, and I. E. Abu-Showayb. 2013. Use of crushed date seeds in feeding growing assaf lambs. Egyptian Journal of Sheep and Goat Science, 8(1): 65-73.

4. AL-Ani, A. N., Hassan, S. A., Aljassim, R. A. M. 1991. Dries date pulp in fattening diets for Awassi lambs. Journal Small Ruminant Research, 6: 31-37.
5. Al-Dabeeb, S. N. 2005. Effect of feeding low quality date palm on growth performance and apparent digestion coefficients in fattening Najdi sheep. Journal Small Rumination Research,57: 37-42.
6. Allen, M.S. 2000. Effects of diet on short-term regulation of feed intake by lactating dairy cattle.Journal of Dairy Science,83: 1598-1624 1598.
7. Almitairy, M. H., Alowaimer, A. N., El-Waziry, A. M., Suliman, G. M. 2011. Effects of Feeding Discarded Dates on Growth Performance and Meat Quality Traits of Najdi Lambs. Journal of Animal and Veterinary Advances, 10: 2221-2224.
8. Angaji, L., M. Souri, M. M. Moeini. 2011. Deactivation of tannins in raisin stalk by polyethylene glycol-600: Effect on degradation and gas production in vitro. African Journal of Biotechnology, 10(21): 4478-4488.
9. Ashraf, Z., and Z. Hamidi-Esfahani. 2011. Date and date processing: a review.Journal Food Reviews International, 27: 101-133.
10. Besbes, S., C. Blecker, C. Deroanne, N. Bahloul, G. Lognay, N. Drira, H. Attia. 2004. Date seed oil: phenolic, tocopherol and sterol profiles. Journal Animal Science, 11: 251-265.
11. Blummel, M., E. R. Ørskov. 1993. Comparison of in vitrogas production and nylon bag degradability of roughages in predicting feed intake in cattle. Journal Animal Feed Science Technology, 50: 109-119.
12. Broderick, G. A., and J. H. kang. 1980. Automated simultaneous derermination of ammonia and total amino acids in ruminal fluid and in vitro media. Journal of Dairy Science, 63: 64-75.
13. Dehority, B. A. 2003. Rumen Microbiology. Academic Press, London.
14. Frutos, P. G., F. J. Giraldez, A. R. Mantecon. 2004.Review. Tannins and ruminant nutrition. Spanish. Journal of Agricultural Research, 2(2): 191–202.
15. Getachew, G., H. P. K. Makkar, and S. Becker. 2000. Effect of polyethylene glycol on in vitrodegradability and microbial protein synthesis from tannin-rich browse and herbaceous legumes. British Journal of Nutrition, 84: 73–83.
16. Genin, D., A. T. Kadri, K. Khorchani, F. Sakkal, and M. Hamadi. 2004.Valorisation of date palm by products (DPBP) for livestock feeding in Southern Tunisia. I-Potentialities and traditional utilization. Options Mediterraneennes Series A, 59: 221-226.
17. Hall, M. B., and C. Herejk. 2001. Differences in yields of microbialcrude protein from invitro fermentation of Carbohydrates. Journal Dairy Science, 84: 2486-2493.
18. Hamada, J. S., I. B. Hashim, F. A. Sharif. 2002. Preliminary Analysis and Potential uses of date pits in Food.Journal Food Chemistry, 76: 135 – 137.
19. Henderson, S. J., H. E. Amos, and I. J. Evans. 1985. Influence of dietary protein concentration and degradability on milk production, composition, and ruminal protein metabolism. Journal Dairy Sciences, 68:2227-2237.
20. Hess, B. W., G. E. Moss, and D. C. Rule. 2008.A decade of developments in the area of fat supplementation research with beef cattle and sheep. Journal Animal Sciences, 86: 188-204.
21. Hussein, A. S., G. A. Alhadrami, Y. H. Khalil. 1998. The use of dates and date pits in broiler starter and finisher diets. Journal Bioresource Technology, 66(32): 219-223.
22. Ivan, M., H. V. Petit, J. Chiquette, and A. D. G. Wright. 2013. Rumen fermentation and microbial population in lactating dairy cows receiving diets containing oilseeds rich in C-18 fatty acids. British Journal Nutrition, 109: 1211–1218.
23. Khazri, A., S. Javidan. M. R. Mohammad Abadi, and O. Diane. 2012. Effect of date pulp on ruminal fermentation and blood parameters in Kermani sheep. National Date Conference of Iran, Shahid Bahonar University of Kerman, 13 and 12 September. Pp. 562- 567. (In parsian)
24. Makkar, H. P. S., and K. Becker. 1998. Do tannins in leaves of trees and shrubs from African and Himalayan regions differ in level and activity. Agroforest System, 40: 59-68.
25. Melaku, S., K. J. Peters, and A. Tegegne. 2003 In vitro and in situ evaluation of selected multipurpose trees, wheat bran and Lablab purpureus as potential feed supplements of tef (Eragrostistef) straw. Animal Feed Science Technology, 108: 159-179.
26. Menke, K. H., and H. Steingass. 1988. Estimation of the energetic feed value obtained from chemical analysis and invitro gas production using rumen fluid. Journal Animal Research and Development, 28: 7-55.
27. McSweeney, C. S., B. Palmer, D. M. McNeill, and D. O. Krause. 2001. Microbial interactions with tannins: nutritional consequences for ruminants. Journal Animal Feed Science and Technology, 91:83–93.
28. McNabb, W. C. 2002. Lotus corniculatus condensed tannins decrease in vivo populations of proteolytic bacteria and affect nitrogen metabolism in the rumen of sheep. Canada Journal Microbiol, 48: 911–921.
29. Mustafa, M. F., A. R. Alimon, W. I. Zahari, and M. Bejo. 2004.Nutrient digestibility of palm kernel cake for Muscovy ducks. Asian-Australian Journal of Animal Science, 17(4): 514-517.
30. National Research Council (NRC). 2007. Nutrient Requirements of lamb.7th ed, National Academy Press, Washington, DC.USE.
31. Nehdi, I., S. Omri, M. I. Khalil, and S. I. Resayes. 2010 Characteristics and chemical composition of date palm (Phoenix Canariensis) seeds and seed oil. Journal Industrial Crops and Products, 32: 360-365.
32. O’Mara, F. P., F. J. Mulligan, E. J. Rath, M. P. J. Caffrey. 1999. The nutritive value of palm kernel meal measured in vivo and using rumen fluid and enzymatic techniques. Journal Lives production Science,60: 305- 316.
33. Onetti, S.G., Shaver, R.D., Grummer, R.R. 2001. Effect of type and level of dietary fat on rumen fermentation and performance of dairy cows fed corn silagebased diets. Jornal Dairy Science, 84:2751–2759.
34. Polat, U., D. Yesilbag, and E. Mustafa, E. 2011. Serum Biochemical Profile of Broiler Chickens Fed Diets Containing Rosemary and rosemary volatile oil. Journal of Biology and Environmental Science, 5: 23-30.
35. Rezaei Nia, A. 2014.Chemical composition and fatty acids profiles of major date cultivars in Iran and their potential for nutrition in Holstein cows, PhD Thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, pp. 93, 95 and 109. (In parsian)
36. Sallam, S. M. A., I. C. da Silva Bueno, P. B. de Godoy, F. N. Eduardo, D. M. S. Schmidt Vittib, A. L. Abdalla. 2010. Ruminal fermentation and tannins bioactivity of some browses using a semi-automated gas production technique. Journal Tropical and Subtropical Agroecosystems, 12: 1 – 10.
37. Sallam, S. M. A. 2005. Nutrition value assessment of the alternative feed researches by gas production and rumen fermentation in vitro. Journal Science Food Agriculture, 1(2): 200-209.
38. Saafi, E. B., M. Trigui, R. Thabet, M. Hammami, and L. Achour. 2008. Common date palm in Tunisia: chemical composition of pulp and pits. International Journal of Food Science and Technology, 43: 2033-2037.
39. Smith, L. W., H. K. Goering, and C. H. Gordon. 1972. Relationships of forage compositions with rates of cell wall digestion and indigestibility of cell walls. Journal of Dairy Science, 55: 1140–1147.
40. Sommart, K.., D. S. Parker, P. Rowlinson, and M. Wanapat. 2003.Fermentation characteristics andmicrobial protein synthesis in an in vitrosystemusing cassava, ricestraw and dried ruzi grass as substrates. Asian-Australia Journal Animal Science, 13: 1084-1093.
41. Vandepopuliere, J. M., J. M. AL-Yousef lyons.1995. Date and date pits as ingredients in broiler starting and conturnix quail breeder diets. Journal Paultry science, 74(7):1134.
42. Wallace, R. J., N. R. McEwan, F. M. McIntosh, B. Teferedegne, and C. J. Newbold. 2002. Natural products as manipulators of rumen fermentation. Asian-Australian Journal of Animal Science, 15: 1458-1468.
43. Weiss, W. P., and D. J. Wyatt. 2004. Digestible Energy Values of Diets with Different Fat Supplements when Fed to Lactating Dairy Cows. Journal Dairy Science, 87: 1446-1454.
44. Ziaei, N. 2010.The effect of dietary Alhagi (camel grass) ensiled with different levels of low-quality date pulm on apparent nutrient digestion coefficients in kermani sheep. Research Journal Biological Science, 5: 314-3.