بررسی و تحلیل سیر تحول پژوهش‌های مرتبط با سیرالملوک در ایران

تاریخ و فرهنگ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhistory.2021.69696.1027

نویسندگان

سلمان ساکت ¹؛ اعظم رمضانی کامه علیا²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این مقاله به بررسی سیر تحول پژوهش‌ها دربارۀ کتاب سیرالملوک از آغاز تا پایان سال 1398 و آسیب‌شناسی آن‌ها پرداخته شده است.
مجموع مقاله‌ها در این حوزه، 209 عنوان بوده که تحلیل و بررسی آن‌ها ذیل شش مؤلفۀ 1. مضمون اصلی، 2. منابع اصلی، 3. رویکرد، 4. نقد و بررسی نقاط قوّت و ضعف پژوهش و میزان اهمیّت آن، 5. میزان تأثیر‌پذیری از منابع پیشین، 6. اشتمال بر نکات جدید و بکر، صورت گرفته است. رویکردها به ترتیب بسامد عبارتند از: 1. سیاسی، 2. تطبیقی، 3. مذهبی، 4. نظریه، 5. توصیفی، 6. تاریخی، 7. انتقادی، 8. ادبی، 9. زندگی‌نامه‌ای، 10. نسخه‌شناختی. همچنین از جمله عوامل مهم و مؤثر بر سیر تحول رویکرد مقاله‌ها می‌توان به چاپ عبّاس اقبال از سیرالملوک در سال 1320، انتشار کتاب خواجه نظام‌الملک طوسی و طرح اندیشۀ سیاسی ایرانشهری در سیرالملوک در دهۀ 70 و فضای سیاسی و اجتماعی ایران در نیمۀ دوم دهۀ هفتاد اشاره کرد.
نکتۀ قابل توجه در این پژوهش‌ها، سیر تحول موضوعی آن‌هاست که در این تحقیق با بررسی عوامل مؤثر در تحول دیدگاه نویسندگان نسبت به کتاب سیرالملوک، مشخص شده که در هر دوره چه رویکردی غلبه داشته است.
نتایج حاصل از این تحقیق شامل دسته‌بندی بسامدی رویکردها و تحلیل آن‌ها، توزیع زمانی رویکردها در دهه‌های مختلف، برشمردن عوامل مؤثر بر سیر تحول رویکردها و تحلیل آن‌ها بوده است. در بخش پایانی که به آسیب‌شناسی پژوهش‌ها اختصاص یافته، اصلی‌ترین ایرادها در پژوهش‌های مرتبط با سیرالملوک بیان شده است.

کلیدواژه‌ها

خواجه نظام‌الملک طوسی؛ سیرالملوک؛ کتاب‌شناسی توصیفی و انتقادی؛ سیر تحول پژوهش‌های مرتبط با سیرالملوک؛ آسیب‌شناسی پژوهش‌های مرتبط با سیرالملوک

مراجع