اولین گزارش از جداسازی و شناسایی عامل پوسیدگی ریشه و پژمردگی فوزاریومی گیاه سیر از مزارع شهرستان ساری

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 35، شماره 2 - شماره پیاپی 52، تیر 1400، صفحه 197-202   

نوع مقاله: کوتاه پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.32779.0

نویسندگان

نیما اکبری اوغاز¹؛ کامران رهنما^{* 2}؛ رقیه حبیبی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²گروه گیاه‌پزشکی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانش آموخته مقطع دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

گیاه سیر یکی از سبزی‌های پرمصرف بوده که هر ساله خسارت بالای بیمارگر‌های خاکزاد در این گیاه دیده می­شود. در بهار سال 1397، طی بازدید از مزارع حومه شهرستان ساری، علایم پژمردگی و خشکیدگی گیاهان سیر مشاهده و از بوته­های بیمار نمونه­ برداری شد. پس از جداسازی روی محیط کشت آب-آگار و خالص‌سازی روی محیط سیب زمینی-دکستروز-آگار، قارچ­ها به محیط میخک-آگار جهت تولید ماکروکنیدیوم انتقال و شاخص­های ریخت‌شناسی با کلیدهای شناسایی معتبر بررسی گردید. DNA قارچ به روش CTAB استخراج و با آغازگر‌های ITS4، ITS5، EFGR و EF1-983F تکثیر و توالی‌یابی شد. اثبات بیماری­زایی در گیاه سیر رقم طارم با اثر دو میزان 30 و 60 گرم مایه تلقیح قارچ بیمارگر (اسپان گندم) در یک کیلوگرم خاک ارزیابی گردید. ویژگی­های ریخت شناسی شامل پرگنه ارغوانی، رشد پنبه­ای، ماکروکنیدیوم­های چهار تا شش سلولی و کلامیدسپورهای زنجیری مشابه قارچ Fusarium oxysporum بود. توالی ژنوم در ناحیه ITS با تشابه 100 درصد و در ناحیه TEF با تشابه 99-98 درصد به قارچ F. oxysporum با رس شمار MK790682.1 و کد جدایه 7391 در بانک ژن (NCBI) ثبت گردید. با میزان g/kg30 مایه تلقیح در مقایسه با شاهد سالم پس از 45 روز علائم پژمردگی، زردی و در نهایت خشکیدگی گیاه مشابه شرایط مزرعه ظاهر گردید. در میزان g/kg60 مایه تلقیح نیز پس از 30 روز حبه‌ها رشدی نداشتند و قبل از جوانه‌زنی حبه کاملا پوسیده گردید. بنابر داده‌های حاصل، عامل بیمارگر F. oxysporum 7391، احتمالا یکی از عوامل مهم پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی گیاه سیر در مزارع حومه شهرستان ساری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

پژمردگی؛ پوسیدگی ریشه؛ گیاه سیر؛ ITS؛ TEF

مراجع

• Mahdizade Naraghi R., Zafari D., Zamanizade H.R., and Argmandian A. 2007. Identification of fungal pathogens in garlic at Hamadan province. Agricultural Research 7(3): 11-29. (In Persian with English abstract)
• ElshahawyE., Saied N.M., and Morsy A.A. 2017. Fusarium proliferatum, the main cause of clove rot during storage, reduces clove germination and causes wilt of established garlic plants. Journal of Plant Pathology 99(1): 85-93.
• Mosavi N.N., and Amiri M. 2010. Identification of fungal agents of seedling death, burns and leaf spot of garlic and onion in Jiroft region. Plant Production Research 17: 91-103. (In Persian with English abstract)
• Ghanbari Shir Savar A. 2019. Investigating the situation of vegetables and summer crops in Iran. IRIB News Agency. Retrieved from iribnews.ir. (In Persian)
• Fisher N.L., Burgess L.W., Toussoun T.A., and Nelson P.E. 1982. Carnation leaves as a substrate and for preserving cultures of Fusarium species. Phytopathology 72(1): 151-153.
• Barnett H.L., and Hunter B.B. 2006. Illustrated genera of imperfect fungi. Illustrated genera of imperfect fungi. APS press (3rd ed). 457p.
• Nelson P.E., Toussoun T.A., and Marasas W.F.O. 1983. Fusarium species: an illustrated manual for identification. University Park: Pennsylvania State University Press. 193p.
• Liu L., Wang C.L., Peng W.Y., Yang J., Lan M.Q., Zhang B., and Li C.Y. 2015. Direct DNA extraction method of an obligate parasitic fungus from infected plant tissue. Genetics and Molecular Research 14(4): 18546-18551.
• Zahedi B., Kashi A., ZabihAllah Z., and Masahebi G.H. 2008. Genetic diversity of some garlic (Allium sativum) masses in Iran using RAPD markers. Iranian Agricultural Sciences 39(2): 245-56. (In Persian with English abstract)
• Karlsson I., Edel-Hermann V., Gautheron N., Durling M.B., Kolseth A.K., Steinberg C., Persson P., and Friberg H. 2016. Genus-specific primers for study of Fusarium communities in field samples. Applied and Environmental Microbiology 82(2): 491-501.
• Akbari Oghaz N., Rahnama K., and Habibi R. 2019. First Report of Isolation and Identification of Fusarium Wilting of Garlic by Fusarium oxysporum from Mazandaran Province-Iran. 4^th Iranian Mycological Congress, Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran. (In Persian with English abstract)