تاثیر گفتمان‏های سیاسی در شکل گیری جوامع طردشده

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 3، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آبان 1400، صفحه 37-58   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2021.69710.1034

نویسندگان

سروش فرش‌چین^{* 1}؛ مرتضی قورچی²

¹کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

نگاه انتقادی در جغرافیای سیاسی به نقد تئوری‌های گفتمان فضایی قدرت در جهت رهایی‌بخشی می‌پردازد. در دو قرن اخیر، نگاه فلسفی سلطه بر طبیعت، راه استثمار طبیعت و به تبع آن، استثمار انسان‌های دیگر را رقم زده است. گفتمان زیست‌سیاست حکومت‌ها می‌تواند، با به انقیاد کشیدن زیست انسان، شرایطی را به وجود ‌آورد که وضعیتی تحت عنوان «اردوگاه » و «هموساکر »، ایجاد شود. گرچه این دو واژگان در دنیای امروز، در تحقیقات زیست‌محیطی دیده نشده‌است، اما از نگاه جورجیو آگامبن ، مادامی که وضعیت زیست هر جامعه‌ای، ریشه‌های تشابه با برداشت او از مفهوم هموساکر و اردوگاه داشته باشد، می‌توان از این واژگان در جهت توصیف منطقه بهره برد. پرسش اصلی این پژوهش این است که آیا امکان‌سنجی تعمیم دیدگاه نظری آگامبن مبنی بر تبلور حیات برهنه در دنیای امروز، در یک محیط خاص جغرافیایی، تحت تاثیر گفتمان‌های سیاسی زیست‌محیطی حاکمیت ممکن است؟ روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت نظری آن، توصیفی تحلیلی است و این مقاله با استفاده از اطلاعات کتابخانه‌ای پیرامون نظریات آگامبن و جغرافیدانان سیاسی متاثر از او، در حوزه‌های «زیست‌سیاست » ، اردوگاه، «حیات برهنه » و هموساکر گردآوری، بررسی و تحلیل شده‌است. در یافته‌های این پژوهش، چگونگی بازتولید فضاهای جغرافیایی تحت تاثیر گفتمان‌های فضایی قدرت، در محیط طبیعی با تعریف واژگان اردوگاه زیست‌محیطی و هموساکر ‌زیست‌محیطی نشان داده شده است.

کلیدواژه‌ها

جغرافیای سیاسی انتقادی؛ زیست سیاست؛ اردوگاه؛ هموساکر؛ زندگی برهنه

مراجع