استفاده از تکنیک‌های آماری چندمتغیره در تعیین عوامل مؤثر بر کارآیی مصرف آب ذرت دانه‎ای (Zea mays L.) در شرایط کاربرد همزمان نیتروژن و نهاده‎های بوم‎سازگار

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1400  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2021.67224.0

نویسندگان

محسن جهان ¹؛ محمد بهزاد امیری ²؛ میلاد صالح آبادی³؛ نگار ناصری³؛ صدیقه عباسی⁴

¹دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی مشهد

³دانش‎آموخته کارشناسی مهندسی تولیدات گیاهی مجتمع آموزش عالی گناباد

⁴گروه اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‎منظور بررسی اثر کاربرد همزمان نیتروژن و نهاده‎های اکولوژیک در سطوح مختلف آبیاری و تعیین عامل‎های مؤثر بر کارآیی مصرف آب ذرت (Zea mays L.)، آزمایشی در سال زراعی 95- 1394 در دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری در دو سطح (50 و 100 درصد نیاز آبی) در کرت‎های اصلی و تیمارهای تغذیه‎ای در پنج سطح (1- نیتروژن خالص+سوپرجاذب رطوبت، 2- سوپرجاذب رطوبت+اسید هیومیک+اسید سالیسیلیک، 3- اسید هیومیک+اسید سالیسیلیک+نیتروژن خالص، 4- اسید هیومیک+اسید سالیسیلیک+نیتروژن خالص+سوپرجاذب رطوبت و 5- شاهد) در کرت‎های فرعی قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه‎ی عاملی، متغیرها به دو عامل تجزیه شدند. عامل اول 59 درصد از واریانس متغیرها را تبیین کرد. متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و نیتروژن، فسفر و پی‎اچ خاک روی عامل اول و متغیرهای وزن دانه در بوته، شوری خاک و کارآیی مصرف آب روی عامل دوم بیشترین بار را داشتند. در عامل اول، متغیرهای مهمی نظیر نیتروژن، فسفر و پی‎اچ خاک قرار گرفتند، بنابراین می‎توان این عامل را توصیف‎کننده‎ی شرایط خاک و عامل دوم که دارای بیشترین بار روی کارآیی مصرف آب بود، عامل کارآیی مصرف آب نامید.

کلیدواژه‌ها

تحلیل عاملی؛ تنش خشکی؛ سالیسیلیک اسید؛ سوپرجاذب؛ هیومیک اسید