بررسی توزیع منطقه‌ای نیکل در برخی خاک‌های سطحی استان قم

جغرافیا و مخاطرات محیطی

دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41، بهار 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.70105.1051

نویسندگان

زهرا موحدی راد؛ سمیه صدر

پیام نور کرمان

چکیده

چکیده
تا کنون تحقیقات بسیاری در زمینه شناسایی مناطق آلوده و اجرای سیاست‌های استفاده پایدار از اراضی با توجه به خطر آلودگی آنها انجام گرفته است. در این پژوهش توزیع مکانی نیکل در خاک‌های سطحی (عمق 10-0 سانتیمتر) بخشی از استان قم با کاربری‌های شهری-صنعتی، کشاورزی و بایر به وسعت 883 کیلومتر مربع بررسی شد. در این مطالعه از ابزار زمین آمار(کریجینگ معمولی) استفاده گردید. نمونه‌برداری در 209 نقطه بر روی شبکه‌ای با فواصل حدود 5/1×5/1 کیلومتر در اراضی کشاورزی و شهری و حدود 2×2 کیلومتر در اراضی بایر انجام شد. غلظت نیکل کل و قابل جذب خاک توسط دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. مطالعات آماری و زمین آماری توسط نرم‌افزارهای SPSS، Variowin و WINGSLIB انجام و نقشه‌ آلودگی با نرم افزار Surfer16 رسم گردید. نتایج نشان داد که غلظت عنصردر هیچ یک از شکل ها در منطقه سمیت را نشان نداد. اما در کاربری‌های مختلف دارای تفاوت معنی‌دار بود. احتمالاً صنایع موجود، مواد مادری و سنگ‌های بازیک و فوق بازیک که غنی از نیکل هستند، استفاده از کودهای فسفاته و لجن فاصلاب باعث افزایش نیکل و جهت وزش بادهای غربی باعث انتقال نیکل در منطقه گردید است.

کلیدواژه‌ها

تغییرات مکانی؛ واریوگرام؛ قم؛ عناصر سنگین

مراجع