تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,778 |
تعداد مقالات | 18,930 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,815,167 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,126,315 |
بررسی کارکرد گفتمانی «تمثیل» در بیان صوفیه؛ مطالعة موردی تمثیلپردازی مفهوم «طاعت و عبادت» | ||
جستارهای نوین ادبی | ||
مقاله 1، دوره 54، شماره 1 - شماره پیاپی 212، اردیبهشت 1400 اصل مقاله (738.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی. | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.2021.60401.0 | ||
نویسنده | ||
زینب اکبری* | ||
علامه طباطبائی | ||
چکیده | ||
در مطالعة «تمثیل» سه نگرش اصلی وجود دارد: الف) در نگرش «بلاغی» تمثیل یک صنعت ادبی است که اندیشمندان بلاغت آن را ذیل علم بیان بررسی میکنند و کارکرد زیباییشناسانه دارد؛ ب) در نگرش «شناختی» پدیدهای شناختی است که نقش مهمی در ساماندهی مفاهیم و تفکر انسان ایفا میکند و آنچه در زبان ظاهر می شود تنها نمود آن پدیدة شناختی است؛ ج) در نگرش «گفتمانی» تمثیل ابزار قدرتمندی است که کنشگران اجتماعی متکی بر آبشخورهای فردی و اجتماعی و برای مشروعیتبخشی به گفتمان خود و طرد گفتمانهای رقیب از آن بهره میجویند. صوفیه در طول تاریخ تصوف همواره کوشیدهاند تا به کمک تمثیل به عناصر معنوی تجربههای عرفانی خویش هیأتی مملوس ببخشند؛ اما هر تمثیل، مفاهیم عرفانی را به شکل خاصی بازنمایی میکند. پژوهش حاضر با تکیه بر چنین نگرشی و به کمک مبانی و ابزارهای روششناختی نظریة گفتمان لاکلائو و موف به بررسی کارکرد گفتمانی تمثیلپردازی صوفیه در باب مفهوم «طاعت و عبادت» در بیان صوفیه میپردازد. از منظر گفتمانی، در ادوار نخستین تصوف، تمثیلها ماهیتی بیناگفتمانی دارند؛ یعنی هویتها و مفاهیم، اغلب حول دالهایی شکل میگیرند که برآمده از گفتمانهای رایج آن دوره یا حتی گفتمانهایی بیرون از میدان گفتمانی علوم شرعی اسلامی است. اما در ادوار متأخرتر، صوفیه کوشیدند با ساختشکنی مفاهیم و هویتها، معانی گفتمانهای رقیب را طرد کنند و شبکههای تازهای از نشانهها برسازند. | ||
کلیدواژهها | ||
تمثیل؛ تحلیل گفتمان؛ لاکلائو و موف؛ زبان صوفیه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 475 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273 |