ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش برای شرکت بیمه دانا

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 7، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، اسفند 1399، صفحه 140-160   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2021.24201.0

نویسندگان

شبنم رفوآ^{* 1}؛ نصرت ریاحی‌نیا²؛ عبدالحسین فرج پهلو³؛ حسن محمودی توپکانلو⁴؛ سمیه سادات آخشیک⁵

¹دانش آموخته دکتر ی علم اطلاعات و دانش شناسی / دانشگاه خوارزمی

²استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی/ دانشگاه خوارزمی

³استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی/ دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی /دانشگاه سمنان

⁵استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی /دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقدمه: مدیریت دانش یکی از راهبردهای مؤثر برای کسب مزیت رقابتی است. شرکت‌های بیمه از جمله سازمان‌های متکی بر سرمایه دانشی هستند که می‌توانند با پیاده‌سازی مدیریت دانش فرصت پیشرفت هر چه بیشتر را کسب نمایند. مدل‌های مدیریت دانش به‌عنوان الگو و نقشه راهی برای پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش در سازمان‌ها محسوب می‌گردند. از این‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش برای سازمان‌های بیمه با مورد مطالعه شرکت بیمه دانا به‌عنوان یکی از شرکت‌های فعال در صنعت بیمه ایران است.
روش‌ شناسی: روش پژوهش کیفی و مبتنی بر رویکرد نظریه داده‌بنیاد است. ابزار جمع‌آوری داده‌های کیفی مصاحبه و روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند با رویکرد نظری بود. در این پژوهش مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 12 نفر از مدیران شرکت بیمه دانا انجام شد. معیار تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی مبتنی بر طرح سیستماتیک نظریه داده‌بنیاد بود. از این‌رو متن مصاحبه‌ها پس از پیاده‌‍‌‌سازی در سه مرحله و به‌روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: در کدگذاری باز 331 کد شناسایی گردید. سپس کدگذاری محوری بر اساس الگوی پارادایمی صورت گرفت. بر این اساس، مدیریت دانش به‌عنوان مقوله­ی محوری انتخاب شد. در نهایت کدگذاری انتخابی انجام شد که منجر به 61 کد محوری و 26 کد انتخابی گردید.
نتیجه‌: مدل مفهومی مدیریت دانش برای شرکت بیمه دانا ترسیم گردید. در این مدل فرایندی، عوامل و شرایط مؤثر از جمله شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها شناسایی گردید. مدل ارائه شده می‌تواند به‌عنوان نقشه راهی برای پیاده‌سازی دانش مدیریت دانش در شرکت بیمه دانا مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس آن به تجزیه‌وتحلیل نقاط ضعف و قوت خود بپردازد.

کلیدواژه‌ها

مدل مفهومی مدیریت دانش؛ سازمان‌های بیمه؛ شرکت بیمه دانا؛ نظریه داده‌بنیاد

مراجع

احمدزاده، عزیز (1396)‌. تجربیات موردی در صنعت بیمه ایران‌. (طرح پژوهشی)‌. گروه پژوهشی مطالعات اسلامی ‌بیمه، پژوهشکده بیمه‌.

اخوان، پیمان؛ عباسی، لیلا (1397). مدیریت دانش در سازمان‌های خدماتی. تهران: دانشگاه صنعتی مالک اشتر.

افرازه، عباس (1389). مدیریت دانش (مفاهیم، مدل‌ها،اندازه‌گیری، پیاده‌سازی). تهران: افرازه.

رفوآ، شبنم؛ تاجداران، منصور؛ رضایی شریف‌آبادی، سعید (1392)‌. وضعیت‌یابی مؤلفه‌های زیرساختی پیاده‌سازی اشتراک دانش در صنعت بیمه‌. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 47 (3)، 325-346. Doi: 10.22059/jlib.2013.51129

مهدی‎زاده، پریسا؛ دوپیکر، نورالدین؛ قائد، مهدی؛ اکبری، محسن؛ کوهستانی، صدیقه (1398). بررسی عوامل زمینه‌ساز استقرار مدیریت دانش در سازمان‌های بیمه‌گر: مطالعه موردی سازمان تأمین اجتماعی. مجله طب نظامی، 21 (4)، 353-361. بازیابی شده در 12 فروردین 1399 از https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=498810

نسیمی، معصومه؛ کرمپور، عبدالحسین (1396). مدل پیاده‌سازی مدیریت دانشدر شرکت بیمه ایران بر اساس عوامل محیطی و سازمانی. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران، موسسه آموزش عالی صالحان. بازیابی شده در 15 فروردین 1399 از https://civilica.com/doc/643153

نورعلیزاده، حمیدرضا؛ سبزواری، سینا (1397). انگیزه‌ها و موانع انتقال و به اشتراک‌گذاری دانش در صنعت بیمه. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و کسب‌وکار. بازیابی شده در 22 اسفند 1398 از https://civilica.com/doc/828438

 

Alvesson, M‌. (2004)‌. Knowledge Work and Knowledge Intensive Firms. New York: Oxford University Press.

Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. Los Angeles, CA: Sage Publications.

Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. Boston: Pearson Education.

Huang, L. & Lai, C. (2012). An investigation on critical success factors for knowledge management using structural equation modeling. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 40, 24-30. Doi: 10.1016/j.sbspro.2012.03.156

Huang, L., & Lai, C‌. (2014)‌. Critical Success Factors for Knowledge Management Implemention in Life Insurance Enterprises‌. International Journal of Management and Marketing Research‌.7 (2), 79-89. Retrieved January 11, 2020, from https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2655823

Huang, L., Quaddus, M., Rowe, A., & Lai, C. (2011). An Investigation In to the Factors Affecting Knowledge Management Adoption and Practice in the Life Insurance Business. Knowledge Management Research & Practice, 9, 58–72. Doi: 10.1057/kmrp.2011.2

Joshi, H., Farooquie, J., & Chawla, D‌. (2016)‌. Use of Knowledge Management for Competitive Advantage: The Case Study of Max Life Insurance‌. Global Business Review, 17(2), 1-20. Doi: 10.1177/0972150915619830

Kanapeckiene, L‌., Kaklauskas, A‌., & Zavadskas, E.K‌. (2010)‌. Integrated Knowledge Management Model and System for Construction Projects‌. Engineering Applications of Artificial Intelligence, (23) 7, 1200 – 1215. Doi: 10.1016/j.engappai.2010.01.030

Karbassi Yazdi, A., & Haddadi, M. (2018). Prioritising critical successful factors of knowledge management in insurance companies. International Journal of Operational Research, 31(3), 281-299. Retrieved January 11, 2020, from https://www.researchgate.net/profile/Amir-Karbassi-Yazdi/publication/322385445_Prioritising_critical_successful_factors_of_knowledge_management_in_insurance_companies/links/5d19adad458515c11c06be61/Prioritising-critical-successful-factors-of-knowledge-management-in-insurance-companies.pdf

Lazarevic, A. (2019). Knowledge management in Insurance Companies. Tokovi osiguranja, 35 (3), 35-71. Doi: 10.29302/oeconomica.2008.10.2.44

Mararo, E‌. (2013)‌. Knowledge Management Practices As A Competitive Tool In Insurance Companies In Kenya‌. Master Thesis. Unpublished MBA project, University Of Nairobi. Retrieved February 27, 2020, from http://erepository.uonbi.ac.ke/handle/11295/59806

Plescan, M., & Gavriletea, M. (2008). Managing Knowledge in Insurance Companies. Annales Universttatis Apulensis Series Oeconomica, 2(10), 1-44. Retrieved January 20, 2020, from https://ideas.repec.org/a/alu/journl/v2y2008i10p44.html

Strauss, A. L. and Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. London: Sage Publications.

Strauss, A. L. and Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. London: Sage Publications.

Wang, T. U. (2005). Promoting knowledge management to enhance business competitiveness - Discussing the case of knowledge management in Metropolitan Insurance & Annuity Co. Taiwan Branch. Retrieved April 23, 2020, from http://proj.moeaidb.gov.tw/nqpp/q2002/Q2001/com07/com07_2.htm