بررسی سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب با استفاده از سنجش از دور و سامانه گوگل ارث انجین

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 خرداد 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.69186.1029

نویسندگان

حسین اسمعیلی ¹؛ سید حسین میرموسوی²؛ اسماعیل سهیلی³

¹کارشناسی ارشد آب و هواشناسی گروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه زنجان

²دانشیار آب و هواشناسی گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه زنجان

³استادیار، بخش مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

مخاطره خشکسالی از جمله ویژگی های طبیعی کره زمین محسوب می شود که امکان رخداد آن در تمام مناطق آب و هوایی وجود دارد. این پژوهش با هدف تحلیل سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب طی یک دوره 20 ساله (1399 – 1379) با استفاده از سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام شد. تصاویر ماهواره ای شامل 460 تصویر از محصولات دمای سطح زمین (LST) و پوشش گیاهی (NDVI) سنجنده مودیس ماهواره تررا می‌باشند که از آنها جهت محاسبه شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) استفاده شد. همچنین نیز با استفاده از داده های بارش ثبت شده ایستگاه سینوپتیک داراب شاخص SPI بوسیله نرم افزار MATLAB در بازه های زمانی مختلف محاسبه شد. نتایج بدست آمده حاکی از این است که مطابق با طبقه خشکی بسیار شدید و بر اساس شاخص TCI سال 1379 با مساحت 225/46 کیلومتر مربع وسعت و همچنین نیز بر اساس شاخص VCI سال 1392 با مساحت 280/80 کیلومتر مربع وسعت، بیشترین مساحت خشکی را در شهرستان داراب را داشته اند. در نتیجه مقایسه بین مقدار عددی شاخص SPI برای هر یک از سال های دوره مورد بررسی با میزان مساحت‌های فاقد خشکسالی حاصل از دو شاخص TCI و VCI بدست آمده از تصاویر ماهواره‌ای، بیشترین مقدار ضریب همبستگی به میزان 0/76 بین SPI دوازده ماهه و شاخص VCI مشاهده شد که این مطلب نمایانگر شاخص ماهواره‌ای VCI به عنوان شاخص بهینه نشان دهنده وضعیت خشکسالی در شهرستان داراب می باشد.

کلیدواژه‌ها

سری زمانی خشکسالی؛ شاخص SPI؛ شهرستان داراب؛ گوگل ارث انجین؛ شاخص TCI

مراجع