واکاوی روند ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران تحت تأثیر تغییر اقلیم

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.70712.1068

نویسندگان

مختار فتاحیان ¹؛ زهرا حجازی زاده²؛ بهلول علیجانی³؛ حسین عساکره ⁴

¹گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران،

²ستاد آب و هواشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

³استاد آب و هواشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

⁴استاد آب و هواشناسی ، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا ، دانشگاه زنجان، ‌زنجان، ایران

چکیده

چکیده
تغییر روند سامانه‌های کلان مقیاس جوی همچون پرفشار جنب حاره‌ای، نقش بسزایی در تغییر اقلیم سطح زمین دارد. در این پروهش برای نیل به  این  هدف، از داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل جو تراز میانی (تراز 500 ه.پ) از پایگاه داده وابسته به مرکز اروپایی پیش‌بینی میان مدت جو استفاده شده است. این داده‌ها داری تفکیک مکانی 1*1 درجه قوسی و به صورت میانگین روزانه برداشت گردیده است. دوره آماری این پژوهش از سال 1980 تا 2019 میلادی ‌برای کشور ایران بوده و شامل 266 یاخته است. جهت بررسی روند ارتفاع ژئوپتانسیل بر روی ایران از آزمون روند من-کندال استفاده گردید. ‌نتایج پژوهش نشان داد که ‌ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران در ماه‌های ژوئن، جولای و آگوست داری روند افزایشی(مثبت) در سطح معنی‌داری 1.96 است. البته روند کاهشی ارتفاع ژئوپتانسیل در مناطق شرق و جنوب شرق ایران قابل تأمل است. همچنین در تمام ماه‌های مورد بررسی، ارتفاع جو ایران در مناطق مرکز، غرب و شمال غرب سیر صعودی داشته که عموماً این سیر افزایشی متأثر سطح گستره پرفشار جنب حاره است. این تغییرات باعث ناهنجاری در الگوهای آب و هوایی مناطق می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

"ارتفاع ژئوپتانسیل"؛ "تحلیل روند"؛ "تغییر اقلیم"؛ " ایران "

مراجع