تعیین گیاگان و پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان گرگان)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 8، دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 53، آبان 1400، صفحه 357-372   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.32717.0

نویسندگان

سعید موشانی¹؛ حسین کاظمی^{* 1}؛ افشین سلطانی¹؛ محمد اسماعیل اسدی²

¹گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

به منظور بررسی گیاگان و نحوه پراکنش گیاهان هرز مزارع سویا، مطالعه حاضر در سال زراعی 97- 1396 در 48 مزرعه سویای سطح شهرستان گرگان انجام شد. در این مطالعه از روش W برای نمونه­برداری علف­های هرز و GPS برای ثبت اطلاعات مکانی مزارع استفاده شد که در نهایت اطلاعات بدست آمده در نرم‌افزار ArcGIS پردازش و نقشه پراکنش علف­های هرز استخراج گردید. در این مطالعه 21 نوع گونه علف­هرز متعلق به 13 تیره گیاهی شناسایی شدند که تیره گندمیان با 4 گونه گیاهی بیشترین تعداد گونه گیاهی را به خود اختصاص داد. از نظر چرخه زندگی 14/28 درصد از گروه چندساله­ها و مابقی یکساله بودند. در بررسی گیاهان هرز از لحاظ مسیر فتوسنتزی، 42/85 درصد C₄ و حدود 57/15 درصد C₃ بودند. گیاگان علف‌های هرز مزارع مورد مطالعه شامل 23/80 درصد علف­های هرز باریک­برگ و 76/19 درصد علف­های هرز پهن­برگ بود. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی‌ها به ترتیب مربوط به عروسک پشت پرده (Physalis divaricate L.)، قیاق و خربزه وحشی (Cucumis melo.var agrestis L.) به‌ترتیب با 91/66، 54/16 و 52/08 درصد بود. بررسی نقشه پراکنش علف­های هرز با فراونی 50 تا 100 درصد نشان داد که این گیاهان هرز در اکثر مزارع مورد بررسی، مشاهده شده و تقریباً از شرق تا غرب شهرستان پراکنده هستند. در این مطالعه مشخص شد که تنوع گیاهان هرز در مزارع سویا شهرستان گرگان بالاست که این امر مدیریت آنها را پیچیده‌تر می­کند و از طرفی حضور برخی گیاهان هرز مهاجم در برخی از مزارع، خطری بالقوه برای اراضی منطقه محسوب می­شود.

کلیدواژه‌ها

سامانه اطلاعات جغرافیایی؛ سویا؛ گیاهان هرز؛ نقشه پراکنش

مراجع

1. Ahmadi K., Gholizadeh H.A., Ebadzadeh H.R., Abdshah H., Hosseinpour R., Kazemian A., and Rafiei M. 2017. Agricultural Statistics of 2015-16. Ministry of Agriculture Deputy Director of Planning and Economics Information and Communications Center Tehran Iran. (In Persian)
2. Anderson R.L., Tanaka D.L., Black A.L., and Schweizer E.E. 1998. Weed community and species response to crop rotation, tillage and nitrogen fertility. Weed Technology 12: 531-536.
3. Asadi M.E., and Faraji A. 2009. Applied principles on oilseeds cultivation (Soybean, Cotton, Canola, Sunflower). Iranian Agricultural Science Publishing, Tehran. (In Persian)
4. Asghari J., and Mahmoudi A. 2012. Weeds farms and rangelands of Iran. Publishing by University of Mazandaran, Sari. (In Persian)
5. Bailey W.A., Askew S.D., Dorai-Raj S., and Wilcut J.W. 2003. Velvetleaf (Abutilon theophrasti) interference and seed production dynamics in cotton. Weed Science 51: 94-101.
6. Bensch C.N., Horak M.J., and Peterson D. 2003. Interference of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus), Palmer amaranth ( palmeri), and common waterhemp (A. rudis) in soybean. Weed Science 51: 37-43.
7. Blossey B., and Notzold R. 1995. Evolution of increased competitive ability in invasive nonindigenous plants: A hypothesis. The Journal of Ecology 83: 887-889.
8. Buhler D.D., and Oplinger E.S. 1990. Influence of tillage systems on annual weed densities and control in solid-seeded soybean (Glycine max). Weed Science 38: 158-164.
9. Derksen D.A., Anderson R.L., Blackshawc R.E., and Maxwelld B. 2002. Weed Dynamics and Management Strategies for Cropping Systems in the Northern Great Plains. Agronomy Journal 94: 174-185.
10. Gorgani M., Siahmarguee A., Ghaderifar F., and Ghererkhloo J. 2017. Locating areas prone to infection with Ivy-leaved morning glory (Ipomoea hederaceae Jacq) in germination stage: a new entrant’s weed in arable lands of Golestan Province. Weed Research Journal 8: 35-51. (In Persian with English abstract)
11. Hall M.C., Swanton C.J., and Anderson G.W. 1992. The critical period of weed control in corn (Zea mays ). Weed Science 40: 441-447.
12. Holm L.G., Plucknett D.L., Pancho J.V., and Herberger J.P. 1991. The World’s Worst Weeds: Distribution and Biology. The University Press of Hawaii, Malabar,
13. Holm L.G., Plucknett D.L., Pancho J.V., and Herberger J. P. 1977. The World’s Worst Weeds. University Press of Hawaii, Honolulu, Hawaii.
14. Khakzad R., Alebrahim M.T., Tobeh A., Oviesi M., and Valiolahpor R. 2017. Prediction emergence of the most important weed species in soybean (Glycine max L) under different management operation. Plant Protection 31: 322-336. (In Persian)
15. Koocheki A., and Boroumand Rezazadeh Z. 2009. Soil Tillage in Agroecosystems. Ferdowsi University of Mashhad Press, Mashhad. (In Persian)
16. Korres N.E., Norsworthy J.K., and Mauromoustakos A. 2019. Effects of Palmer amaranth (Amaranthus palmeri) establishment time and distance from the crop row on biological and phenological characteristics of the weed: implications on soybean yield. Weed Science 67: 126–135.
17. Krausz F.R., Young B.G., Kapusta G., and Matthews J.L. 2001. Influence of weed competition and herbicides on glyphosate-resistant soybean (Glycine max). Weed Technology 15: 530–534.
18. Latifi , Siahmarguee A., Akram-Ghadri F., and Yones-badi M. 2009. Effects of tillage systems on weeds population dynamics in cotton (Gossypium hirsutum L.) followed by rapeseed (Brassica napus L.). Agricultural Research 7: 195-203. (In Persian with English abstract)
19. Longden P.C. 1989. Effects of increasing weed-beet density on sugar-beet. Yield and quality. Annals Applied Biology 114: 527–532.
20. Minbashi Moeini M., Baghestani M.A., Rahimian H., and Aleefard M. 2008. Weed mapping for irrigated wheat fields of Tehran province using Geographic Information System (GIS). Iranian Journal of Weed Science 4: 97-118. (In Persian with English abstract)
21. Minbashi Moeini M., Ebtali Y., Esfandiyari H., Adiham H., Brajasteh A., Pourazar R., Jahedi A., Jafarzadeh N., Jamali M.R., Hosseini S.M., Sarani M., Sarihi S., Sabahi N., Salahiardakani A., Tabatabaei R., Qasemi M.T., Lak M.R., Mousavi S.K., Maknali A., Saeidi naeini F., Mirvakili S.M., Nazer kakhki S.H., Narimani V., Nourozzadeh S., Vaesi M., and Younes-Abadi M. 2012. Preparation of weed distribution map of irrigated wheat fields using geographic information system (GIS). Agronomy Journal 95: 22-31. (In Persian)
22. Minbashi Moeini M., Rahimian H., Zand E., and Baghestan M.A. 2010. Invasion weeds, a forgotten challenge p. 30-38. The 3rd Iranian Weed Science Congress, February 2010. Babolsaer, Iran. (In Persian)
23. Mitchell K.M., and Pike D.R. 1996. Using a geographic information system (GIS) for herbicide management. Weed Technology 10: 856-864.
24. Momen-Yesaghi R., Siahmarguee A., Zeinali E., Ghaderi far F., and Kamkar B. 2017. The study of weed population and seed bank dynamic and soybean yield under different tillage methods. Agroecology 9: 575-592.
25. Nakamoto T., Yamagishi J., and Miura F. 2006. Effect of reduced tillage on weeds and soil organisms in winter wheat and summer maize cropping on Humic Andosols in Central Japan. Soil and Tillage Research 85: 94-106.
26. Nasiri Mahallati M., Koocheki A., Rezvani P., and Beheshti A. 2016. Agroecology. Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian)
27. Nazari , Rahimian Mashadi H., Alizade H., and Mousavi S.K. 2011. Comparative phenology and damage of ground cherry (Physalis divaricate L.) on sugar beet crop. Weed Science 7: 1-13. (In Persian with English abstract)
28. Riar D.S., Norsworthy J.K., Johnson D.B., Scott R.C., and Bagavathiannan M. 2011. Glyphosate resistance in a johnsongrass (Sorghum halepense) biotype from Arkansas. Weed Science 59: 299–304.
29. Sardar M., Behdani M.A., Eslami S.V., and Mahmodi S. 2015. Effects of tillage systems and chemical control on weeds density and diversity in cotton (Gossypium hirsutum ) followed by wheat. Journal of Agroecology 7: 254-266. (In Persian)
30. Savari-Nejad A.R., Habibian L., and Younes-Abadi M. 2010. The introduction of new invasive weeds of wild melon, morning glory and two spurge species in soybean fields in Golestan province. The First National Conference on Advances in the Production of Oil plants, 26-27 May 2010. Bojnourd, Iran. (In Persian with English abstract)
31. Shrestha A., Knezevic S.Z., Roy R.C., Ball-Coelho B.R., and Swanton C.J. 2002. Effect of tillage, cover crop and crop rotation on the composition of weed flora in a sandy soil. Weed Research 42: 76-87.
32. Siahmarguee A., Kazemi H., and Kamkar B. 2016. The feasibility of some invasive weeds presence in Golestan Province. Research Report of Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources. 35p.
33. Siahmarguee A., Nazarian Z., and Ghaderifar F. 2016. Germination response study of tall morningglory (Ipomoea purpurea (L.) Roth.), an invasive weed, to temperature and water potential. Weed Research Journal 8: 59-71.
34. Singh M., Bhullar M.S., and Chauhan B.S. 2015. Seed bank dynamics and emergence pattern of weeds as affected by tillage systems in dry direct-seeded rice. Crop Protection 67: 168-177.
35. Sohrabi S., Ghanbari A., Rashed Mohasel M.H., Nassiri-Mahallati M., Gherekhloo J. and Bagherani, N. 2014. The assessment of seed production of wild melon (Cucumis melo ) and it distribution map in Golestan province. Weed Research Journal 6: 39-50. (In Persian)
36. Stanley C., Agustin E., Gimenez A.C., York R.B. and John W.W. 2001. Morningglory (Ipomoea spp.) and large crabgrass (Digitaria sanguinalis) control with glyphosate and 2, 4-DB mixtures in glyphosate-resistant soybean (Glycine max). Weed Technology 15: 56-61.
37. Thomas A.G. 1985. Weed survey system used in Saskatchewan for cereal and oilseed crops. Weed Science 33: 34-43.
38. Vyn T.J., Opoku G., and Swanton C.J. 1998. Residue management and minimum tillage systems for soybean following wheat. Agronomy Journal 90: 131-138.
39. Webster T.M., and Nichols R. 2012. Changes in the weed species in the major agronomic crops of the United States: 1994/1995 to 2008/2009. Weed Science 60:145–157
40. Yousefi A. R., Rastgoo M., Alizadeh H., and Baghestani M.A. 2014. Canopy architecture of soybean (Glycine max), Xanthium strumarium and Amaranthus retroflexus under different interference condition. Journal of Plant Protection 28: 302-312. (In Persian)
41. Yousefi A.R., Gonzalez-Andujar J.L., Alizadeh H., Baghestani M.A., Rahimian H., and Karimmojeni H. 2012. Interactions between reduced rate of imazethapyr and multiple weed species–soyabean interference in a semi-arid Weed Research 52: 242-251.