واکاوی دلایل توسعه‌نیافتگی اقتصادی و تأثیر آن بر امنیت جنوب شرق ایران (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 1، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 25، اردیبهشت 1401، صفحه 1-25   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2021.69196.1028

نویسندگان

وحید کیانی^{* 1}؛ محسن طاهری²

¹استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

²کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

امنیت پدیده‌ای پیچیده است که بر تمامی جوانب زندگی و کنش و واکنش‌های انسان تأثیرگذار است ، مطالعه رابطه امنیت و اقتصاد موضوع مهم و ضروری است. منطقه جنوب شرق ایران، با مشکلات امنیتی بسیاری روبرو است، که عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... در این زمینه تأثیرگذار هستند.در این مقاله به دنبال شناسایی عوامل اقتصادی تأثیرگذار بر امنیت جنوب شرق ایران خصوصاً استان سیستان و بلوچستان است. به نظر می‌رسد، با افزایش سطح توسعه اقتصادی و رفع مشکلات اقتصادی و عمران و آبادانی در این منطقه، می‌توان باعث افزایش سطح امنیت و جلوگیری از بروز بسیاری از ناامنی‌ها گردید.برای نشان دادن این موضوع با استفاده از روش کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی، داده‌های موردنیاز بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری و سپس ظرفیت و قابلیت­های توسعه و نیز موارد منجر به عدم توسعه اقتصادی و کاهش امنیت تحلیل‌شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که، دوری استان سیستان و بلوچستان از مراکز فعال اقتصادی کشور، کم‌رنگ بودن نقش استان در اقتصاد ملی و پایین بودن نرخ تولید خالص در استان، همسایگی با هلال طلایی مواد مخدر و ... فقر و بیکاری را در استان افزایش داده و سبب گرایش مردم و جوانان به‌سوی اقتصاد پنهان و زیرزمینی شده است، که فساد و درنتیجه کاهش سطح امنیت در آن به‌خوبی نمایان است. از سوی دیگر فعال شدن ظرفیت‌های تجاری در استان(بندر چابهار و راه‌های تجاری)، تنها محور اقتصادی بالقوه استان نیز شرایط بهره‌وری مطلوب ندارد. بنابراین با ضعف رونق تولید اقتصادی و فعالیت تجاری، فعالیت‌های قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق انرژی، قاچاق کالا، و غیره رشد قابل‌توجهی یافته و بخشی از مردم مسیرهای غیرقانونی و کوتاه کسب درآمد را به مسیرهای قانونی ولی طولانی کسب درآمد، ترجیح می‌دهند. موارد مذکور سبب سلب امنیت بخصوص در سطح اقتصادی و درنتیجه توسعه‌نیافتگی استان شده است.

کلیدواژه‌ها

توسعه اقتصادی؛ امنیت؛ جنوب شرق؛ سیستان و بلوچستان

مراجع

1. A. (2012). The role of Makran beaches in regional security and national security and strategies for the optimal use of these beaches. The first national conference on the development of Makran beaches and maritime authority of the Islamic Republic of Iran. [In Persian]
2. M. (2016). National Security and Economic Growth. Iran. Econ. Rev. 21(4), 905-924. [In Persian]
3. Azkia, M. & et al.(2016). Sociological Analysis of Development and Inequality in Iran. Quarterly Journal of Sociological Studies, 27(1), 315-338.[In Persian]
4. Buzan, B., Weaver, O., & Wilde. J.D. (1996). Security: A New Framework for Analysis. London: Lynne Reinner Publishers.
5. D.Y.(1996). Applications of the Extent Analysis Method on Fuzzy AHP. European, Journal of Operational Research. 95(3): 649-655.
6. I. (2009). Geographical Foundations of Southeastern Iran. Tehran, Publications of the Institute of Earth Sciences and Geography, University of Sistan and Baluchestan. [In Persian]
7. I. (2010). Land Management and Environmental Planning in Southeastern Iran. Tehran, Etelaat Institute Publications. [In Persian]
8. Etelaat newspaper, August 3, 2003. [In Persian]
9. M., Naroei, M., & Sahabi. B. (2016). A Study of Factors Affecting Poverty in Sistan and Baluchistan Province with Emphasis on the Necessity of Poverty Eradication in Islam. International Congress of Humanities and Islamic Sciences. Tehran. [In Persian]
10. J. (2015). Integrating sustainable development and security: An analytical approach with examples from the Middle East and North Africa, the Arctic and Central Asia, Stockholm, Environment Institute, Working paper, No. 4.
11. K.(2003). Economic Development Strategies.(H. Raghfar & M.H. Hashemi, Trans.). Ney Publishing. [In Persian]
12. Hafez Nia, M.R., & Romina, E. (2005). Analysis of the geopolitical capacities of the southeastern coasts of Iran in the direction of national interests. Quarterly of Geography and Development, 3(6), 5-20.[In Persian]
13. Haller, A. (2012). Concepts of economic growth and development. Challenges of crisis and of knowledge, Growth and Degrowth in Europe.
14. K.R.(2015). What is national security. heritage foundation. Https:// www.heritage.org/sites/default/files/2019-10/ 2015_ indexofusmilitarystrength_ What % 20Is%20National%20Security.pdf
15. Ismail Nia, A., & Esfestani, Sh.(2016). The Impact of Security on Economic Growth in Iran and Some Selected Countries. Quarterly of Economic Research, No. 61, pp. 127-154. [In Persian]
16. M.(2004). Public-Sector Economic Development: Concepts and Approaches, Northeast-Midwest Institute Report, Northeast-Midwest Institute: The Center for Regional Policy.
17. B.(2018). The connection between security, development and globalization. International Politics And Country Analyses.
18. Kaviani Rad. M.(2010). New Horizons in Political Geography. Tehran: Samt Publications, Organization for the Study and Compilation of University Humanities Books. [In Persian]
19. Mir Najaf. A.(2013). Assessing the Role of Common Border Markets in the Development and Welfare of Border Areas Case: Piranshahr Tamarchin Border Market. Quarterly of Geography and Development, No. 33. [In Persian]
20. Mobjörk, M., Eriksson, M., & Carlsen, H.(2010). On Connecting Climate Change with Security and Armed Conflict. FOI-R--3021--SE. Swedish Defence Research Agency, Stockholm. Http://www.foi.se/reportfiles/foir_3021.pdf.
21. Portal of Sistan and Baluchistan Province(2016). Https://www.sbportal.ir/,[In Persian]
22. Program and Budget Organization,(1988). Program and Budget Organization, Center for Socio-Economic Documents. First Edition, Zahedan: Center for Economic, Social and Publications. [In Persian]
23. Publishing and Information Office of Sistan and Baluchistan Province(2011). Reconstruction and estimation of the population of the cities of Sistan and Baluchistan province based on the year. Zahedan: Publishing and Information Office of Sistan and Baluchistan Province. [In Persian]
24. Retter, L., Frinking, E., Hoorens, S., Lynch, A., Nederveen, F., & Philips, W.(2020). Relationship between the economy and national security. Santa Monica, Calif., and Cambridge: RAND Corporation,
25. Sadeghi, A., & Saeedi Aghdam. M. (2014). Underdevelopment of Iran's economy from the perspective of experts using a combination of trial and error decision making and fuzzy network analysis process. Quarterly Journal of Economic Progress Policy, 2(4), 117-156. [In Persian]
26. Salehi Amiri, R. (2006). Ethnic Conflict Management in Iran.Tehran: Strategic Research Center, Vice Chancellor for Cultural and Social Research. [In Persian]
27. W., & Shiffirin. R.M. (1977). Controlled and Automatic Human Information Processing. Psychological Review, 84(1).

Shabani, N. (2013). Security Strategy of Sistan and Baluchistan Province, PhD Thesis, Tehran, University of Imam Hossein. [In Persian]