ارزیابی کارایی تکنیک موانع شطرنجی کلش برنج بر نگهداشت رطوبتی، میزان CO2 و جمعیت میکروبی خاک

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مرداد 1400  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2021.69711.1035

نویسندگان

الهه احمدپور دهکردی¹؛ علی عباسی سورکی ²؛ مهدی پژوهش³؛ پژمان طهماسبی⁴

¹گروه زراعت، دانشگاه شهرکرد

²دانشگاه شهرکرد

³استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه شهرکرد

⁴دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه شهرکرد

چکیده

بروز دوره‌های خشکی و استمرار آن در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر جمعیت و فعالیت میکروب‌های خاک، میزان رطوبت و متعاقب آن حاصلخیزی و قابلیت جذب عناصر غذایی خاک به شمار می‌آید. اجرای تکنیک موانع شطرنجی کلش در این نواحی به عنوان یک فناوری ارزان، مؤثر و آسان، نقش مهمی در احیای جوامع میکروبی خاک و کنترل بیابان‌زایی دارد. این پژوهش در بخشی از دشت مرغ در جنوب شهر شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. بدین منظور کلش برنج به صورت الگوی شطرنجی مربعی 1×1 متر در دی ماه سال 1396 کار گذاشته شدند. سپس اثر این تکنیک بر خصوصیات میکروبی خاک شامل تنفس و زیست توده میکروبی خاک و همچنین نگهداشت رطوبت و پایداری خاکدانه‌ها مورد توجه قرار گرفت. در کنار موانع شطرنجی ایجاد شده، قطعه زمینی با ابعاد مشابه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد میزان رطوبت خاک در کنار موانع شطرنجی نسبت به وسط موانع و زمین شاهد افزایش نشان داد. همچنین افزودن کلش برنج به صورت موانع شطرنجی به خاک به طور معنی‌داری افزایش معدنی شدن کربن را نسبت به زمین شاهد در کلیه مراحل اندازه‌گیری به دنبال داشت. نتایج این بررسی حاکی از آن است که استقرار موانع شطرنجی کلش سبب بهبود خصوصیات زیستی خاک و همچنین میزان رطوبت و پایداری خاکدانه‌ها شده و می‌تواند یک میکروکلیمای بهتر برای رشد و استقرار گیاه فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

فعالیت میکروبی خاک؛ رطوبت خاک؛ میانگین وزنی قطر ذرات؛ معدنی شدن کربن؛ مهندسی اکولوژیک