شبیه‌سازی مراحل فنولوژیک و طول دوره رشد سورگوم دانه‌ای با استفاده از مدل SSM-iSorghum (مطالعه موردی: شهرستان گرگان)

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 مرداد 1400  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2021.67229.0

نویسندگان

علی راحمی کاریزکی ¹؛ حمید کوهکن²؛ محمدتقی فیض بخش³؛ نبی خلیلی اقدام⁴

¹دانشگاه گنبد

²دانشگاه گنبد کاووس

³گرگان

⁴تهران

چکیده

در مدل SSM شبیه ساز ساده‌ای برای تخمین عملکرد و مراحل فنولوژیک محصولات مختلف بکار رفته است. هدف از این مطالعه ارزیابی مدل SSM-iSorghum برای پیش‌بینی مراحل مختلف فنولوژی و عملکرد سورگوم دانه‌ای تحت شرایط آب و هوایی معتدل مرطوب در شهرستان گرگان است. رشد و نمو سورگوم با استفاده از مدل SSM-iSorghum بر پایۀ آمار داده‌های هواشناسی شهرستان گرگان شامل (دمای کمینه، دمای بیشینه، میزان تابش خورشید و میزان بارندگی) روی رقم کیمیا با استفاده از 20 سناریو مختلف انجام شد. تراکم کاشت در چهار سطح (17، 21 و 28 و 35 بوته در متر مربع) و تاریخ کاشت در پنج سطح (10 اردیبهشت، 15 اردیبهشت، 10 خرداد، 15 خرداد و یک تیر) شبیه‌سازی انجام شد. برای پارامترهای ورودی مدل شامل (داده‌های هواشناسی، خصوصیات خاک، مدیریت زراعی) با استفاده از مقادیر به‌دست آمده از آزمایشات مزرعه‌ای در طی دو سال زراعی‌‌ 1389 و 1390 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان استفاده شد. آزمایش در چهار تراکم مختلف و پنج تاریخ کشت متفاوت طی دو سال و در مجموع با 20 سناریو مختلف انجام شد. نتایج مدل با استفاده از آماره‌های مبتنی بر اختلاف مقادیر شبیه‌سازی و مشاهده شده نشان داد که مدل SSM مراحل فنولوژیک در تاریخ کشت‌های مختلف و تراکم‌های متفاوت را به خوبی پیش بینی می‌کند. بالاترین ضریب تبیین (R2) مربوط به روز از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک و روز از کاشت تا رسیدگی برداشت با مقدار 94/0 و 91/0 درصد به‌دست آمد، بنابر این مدل می‌تواند در برنامه‌ریزی مدیریتی مراحل فنولوژی مزرعه مورد استفاده قرار گیرد

کلیدواژه‌ها

شبیه سازی؛ مدل SSM-iSorghum؛ مراحل فنولوژیک؛ عملکرد دانه