کنترل کنه تارتن دو‌لکه‌ای در مزارع سویا با کلرفناپیر (پیتون ®) اس‌سی 36 %

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 36، شماره 1 - شماره پیاپی 55، فروردین 1401، صفحه 33-43   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.69073.1014

نویسندگان

مریم رضائی^{* 1}؛ لاله ابراهیمی²؛ محمد تقی مبشری³

¹بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

²بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³بخش تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران

چکیده

کنه تارتن دو­لکه­ای از مهمترین آفات مزارع سویا است. این پروژه در مزارع سویا استان­های اردبیل (مغان) و گلستان با 6 تیمار و 4 تکرار شامل آفت­کش­های کلرفناپیر (پیتون®) اس­سی 36% با غلظت 4/0 و 5/0 در هزار، پروپارژیت (اومایت®) ای­سی 57% و بروموپروپیلات (نئورون®) ای­سی 25% با غلظت 1 در هزار، هگزی­تیازوکس (نیسورون®) ای­سی 10 % با غلظت 75/0 در هزار و تیمار شاهد (آب­پاشی) انجام شد. تعداد کنه‌های فعال یک روز قبل از سم­پاشی، سه، هفت، 14، 21 و 28 روز بعد از سم­پاشی در برگ­های بالایی، میانی و پایینی بوته سویا شمارش شد. تجزیه آماری توسط نرم­افزارSAS  در قالب تجزیه مرکب طرح بلوک­های کامل تصادفی در دو مکان صورت گرفت. در هر دو منطقه کلرفنا­پیر از روز سوم در کنترل کنه تارتن دولکه­ای موثر بود. در مغان کارایی در صورت کاربرد کلرفناپیر با غلظت 5/0 در هزار بین 83-86% بوده است و در غلظت 4/0 در هزار هم بین 72-84% بود، در گلستان کارایی 100 درصد بوده است. روز هفتم بعد از سم­پاشی کارایی این ترکیب، در غلظت 4/0 در هزار بین 68-72% و در غلظت 5/0 در هزار بین 78-94 % در مغان است و درگلستان کارایی 100درصد بوده است. تعداد کنه تارتن در برگ­های پایینی بیشتر از برگ­هایی میانی و بالایی بوته سویا بود، اما بعد از کاربرد آفت­کش­ها اختلاف معنی­دار نبود. با پایش مزرعه به خصوص در مناطق حاشیه­ای، در صورت خسارت 10 تا 15 درصدی بایستی کنترل انجام شود. به­کارگیری غلظت مصرفی 4/0 در هزار این کنه­کش را برای کنترل کنه تارتن دولکه­ای در مزارع سویا با محلول‌پاشی جامع روی تمامی قسمت­های مختلف بوته سویا توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

سویا؛ کارایی؛ کنه تارتن دولکه‌ای؛ کنه‌کش

مراجع

1– Allameh, S.Z., Shahriari, A., Soltani, A., & Zeinali, A. (2012). Environmental assessment of pesticides used in wheat, rapeseed. Soybean and cotton fields around Gorgan, the first national conference on strategies for achieving sustainable development. (In Persian)

2– Ahmadi, K., Ebadzadeh, H.R., Hatami, F., Abd Shah, H., & Kazemian, A. (2020). Agricultural Statistics of 2018-2019. Volume II. Deputy of Planning and Economics, Information and Communication Technology Center, 97 pages. (In Persian)

3– Athanassiou, C.G., Kavallierators, N.G., Arthr, F.H., & Throne, J.E. (2014). Residual efficacy of chorfenapyr for control of storead –product Psocids (Pscoptera). Journal of Economic Entomology 107(2): 854–859.

4–Atkinson, N.J., & Peter, E. (2012). The interaction of plant biotic and abiotic stresses from genes to the field. Journal of Experimental Botany 63: 3523–3543.

5– Bosnyakne, H.E., Kerepesi, I., & Keszthelyi, S. (2017). Adverse effect of two-spotted spider mite (Tetranychus urticae Koch) on soybean protein composition. Acta Alimentaria 46(3): 355–360.

6– Bozhgani, N.S., Ghobadi, H., & Riahi, E. (2018). Sublethal effect of chlorfenapyr on the life table parameters of two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Systematic & Applied Acarology 23(7): 1342–1351.

7– Ebrahimi, L. (2016). Two spotted spider mite management in soybean in Moghan. Technical Maual of Ministry of Agriculture Jihad of Ardebil province, Number 97, 19pp. (In Persian)

8– Haile, F.J., & Higley, L.G. (2003). Changes in soybean gas-exchange after moisture stress and spider mite injury. Environmental Entomology 32: 433-440.

9– Henderson, C.F., & Tilton E.W. (1955). Teast with acaricides against the brow wheat mite. Journal of Economic Entomology 48: 157– 161.  

10– Hildebrand, D.F., Rodriguez, J.G., Brown, G.C., Luu, K.T., & Volden, C.S. 1986. Peroxidative responses of leaves in two soybean genotypes injured by two-spotted spider mites (Acari: Tetranychidae). Journal of Economic Entomology 79: 1459–1465.

11– Gallo, D., Nakano, O., Neto, S.S., Carvalho, R.P.L., Baptistam, G.C., Filho, E.B., Parra, J.R.P., Zucchi, R.A., Alves, S.B., Vendramin, J.D., Lopes, J.R.S., & Omoto, C. (2002). Entomologia Agrícola. Piracicaba, Editora Agronômica Ceres. 920pp.

12– Morad Ishaqi, M.J., & Davachi, A. (1971). Investigation of the effect of several acaricides on cotton mites and soybeans in Gorgan and Dasht regions. Journal of the Faculty of Agriculture, University of Tehran 30: 1–22. (In Persian)

13– Norbakhesh, S. (2019). List of important pests, diseases and weeds of major agricultural products, pesticides and recommended methods to control them. Plant Protection Organization. Ministry of Agriculture – Jahad. 222 pp. (In Persian)

14– Leod, M.C., Diaz, F.J., & Johnson, D.T. (2002). Toxicity, persistence and efficacy of spinosad chlorfenapyr and thiamethaxam on egg plant when applied against egg plant flea beetle (Coleoptera: Chrysomelidae). Journal of Economic Entomology 95(2): 331–335.

15– Peterson, C.J., & Davis, R.W. (2013). Mobility longevity and activity of chlorfenapyr in soil treated at a tetmiticidal rate. Pest Management Science 69(1): 88–92.

16– Raghavendra, K., Barik, T.K., Sharma, P., Bhatt, R.M., Srivastava, H.C., Sreehori, U., & Dash, A.P. (2011). Chlorfenapyr: a new insecticide with novel mode of action can control pyrethroid resistant malaria vectors. Malaria Journal 10: 16-23.

17– Sangak, N.S.B., Ghobadi, H., & Riahi, E. (2018). Sublethal effects of chlorfenapyr on the life table parameters of two-spotted spider mite Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Systematic and Applied Acarology 23(7): 1342–1351.

18– SAS Inc. 2003. Version 9.1. SAS Institute Inc. Cary. Nc. USA.

19– Sedaratian, A., Fathipour, Y., & Moharramipour, S. (2009). Evaluation of resistance in 14 soybean cultivars to Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Journal of Pest Science 82: 163–170.

20– Suekane, R., Eduardo, D.P., de Melo, E.P., & Bertoncello T.F. (2012). Damage level of the two-spotted spider mite Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) in soybean, Revista Ceres 59(1): 77–81.

21– Zhao, Y., Wang, Q., Wang, Y., Zhang, Z., Wei, Y., Liu, F., Zhou, Ch., & Mu, W. (2017). Chlorfenapyr, a potent alternative insecticide of phoxim to control Bradysia odoriphaga (Diptera: Sciaridae). Journal of Agricul tural and Food Chemistry 65(29): 5908–5915.