| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,007 |
| تعداد مقالات | 20,941 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,577,273 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,189,834 |
رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند تیرگان در ناحیه بزنگان، شرق حوضه رسوبی کپه‌داغ | ||
| رخساره‌های رسوبی | ||
| مقاله 3، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 25، اسفند 1399، صفحه 190-210 اصل مقاله (3.74 M) | ||
| نوع مقاله: مقالات پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.2021.40487 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود شرفی* 1؛ مریم محمدی2؛ اسداله محبوبی3؛ محمد خانه باد4 | ||
| 1استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 3استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 4استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| نهشته‌های سازند تیرگان که در گسترة وسیعی از حوضه رسوبی کپه‌داغ رخنمون دارند، در ناحیه بزنگان از شیل‌های سبز تا خاکستری با میان لایه‌های سنگ آهک نازک لایه در بخش پایینی و تناوب سنگ آهک‌های نازک ـ متوسط لایه و سنگ آهک مارنی در بخش بالایی تشکیل شده است. بررسی مشخصات سنگ شناسی، فرم هندسی و محتوای فسیلی رسوبات مورد مطالعه در مطالعات صحرایی همراه با مشخصه‌های بافتی و محتوای میکروفسیلی در بررسی‌های آزمایشگاهی، امکان تفکیک 16 رخساره کربناته و سیلیسی ـ آواری را میسر نموده است. این رخساره‌ها در پنج کمربند رخساره‌ای پهنه کشندی، لاگون و پشته‌های ماسه‌ای متعلق به رمپ درونی، بخش کم ژرفای دریای باز متعلق به رمپ میانی و بخش عمیق دور از ساحل متعلق به رمپ بیرونی قرار می‌گیرند. الگوهای رخساره‌ای مشاهده شده از جمله نبود رخساره توربیدایتی مربوط به شکستگی در شیب حوضه و تغییرات تدریجی رخساره‌ها از شیل‌های سبز ـ خاکستری مربوط به رمپ بیرونی، فلوتستون ـ ردستون بیوکلاست و اینتراکلست‌دار (رمپ میانی) و سپس گرینستون اُاُئید و اینتراکلست‌دار و پکستون ـ گرینستون اُاُئیدی (رمپ درونی) نشانگر نهشته شدن این توالی کربناته بر روی یک پلتفرم کربناته نوع رمپ با شیب یکنواخت است. بخش میانی این سیستم کربناته تحت نفوذ امواج و بخش درونی (به ویژه پشته ماسه‌ای) تحت نفوذ جریانات کشندی است. عوامل اصلی در ایجاد تنوع زیستی و رخساره‌ای در رسوبات سازند تیرگان سطح و نوع انرژی (کشند و امواج)، میزان مواد غذایی، سطح اکسیژن، میزان گردش آب و آشفتگی بستر رسوبی بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سازند تیرگان؛ رخساره؛ رسوبات طوفانی؛ رمپ با شیب یکنواخت؛ مدل رسوبی | ||
| مراجع | ||
|
افشارحرب، ع.، ۱۳۷۳. زمین شناسی ایران: کپه‌داغ. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۲۷۵ ص. شرفی، م.، عاشوری، م.، محبوبی، ا.، موسوی حرمی، ر.، نجفی، م.، 1388. چینه نگاری سکانسی سازند آیتامیر (آلبین ـ سنومانین) در ناودیس‌های شیخ و بی‌بهره غرب حوضه رسوبی کپه‌داغ. مجله علوم دانشگاه تهران، 35: 201 ـ 211. شرفی، م.، محبوبی، ا.، موسوی حرمی، ر.، نجفی، م.، 1390. کاربرد لایه‌های پرفسیل در تفسیر چینه نگاری سکانسی سازند آیتامیر در ناودیس‌های شیخ و بی بهره ـ باختر کپه‌داغ. فصلنامه زمین شناسی ایران، 17: 31 ـ 47. Adabi, M.H., & Rao, C.P., 1991. Petrographic and geochemical evidence for original aragonite mineralogy of Upper Jurassic carbonates (Muzdiran formation), Sarakhs area, Iran. Sedimentary Geology, 72: 253-267.
Afshar-Harb, A., 1982. Geological Map of Sarakhs Area 1:250,000. National Iranian Oil Company (NIOC), Exploration and Production, Tehran, 1 Sheet.
Alsharhan, A.S., & Kendall, C.G.St.C., 2003. Holocene coastal carbonates and evaporites of the southern Arabian Gulf and their ancient analogues. Earth-Science Reviews, 61: 191-243.
Bacelle, L., & Bosellini, A., 1965. Diagrammi per la stima visiva della composizione percentuale nelle rocce sedimentarie. Annali dell’Università di Ferrara, Sezione. IX, Scienze Geologiche e Paleontologiche, 1 (3): 59–62.
Bachmann, M., & Hirsch, F., 2006. Lower Cretaceous carbonate platform of the eastern Levant (Galilee and the Golan Heights): stratigraphy and second-order sea-level change. Cretaceous Research, 27: 487-512.
Barrier, E., & Vrielynck, B., 2008. Map 6: Middle Aptian (121.0-115.0 Ma). In: Barrier, E., & Vrielynck, B. (eds.), Palaeotectonic maps of the Middle East e tectono-sedimentary-palinsspastic maps from the Late Norian to Pliocene. Commission for the Geological Map of the World (CGMW / CCGM), Paris.
Bassi, D., & Nebelsick, J.H., 2010. Components, facies and ramps: Redefining Upper Oligocene shallow water carbonates using coralline red algae and larger foraminifera (Venetian area, northeast Italy). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 295: 258-280.
Bauer, J., Bremen, J.K., & Bochum, T.S., 2002. Platform Environments, Microfacies and Systems Tracts of the Upper Cenomanian - Lower Santonian of Sinai, Egypt. Facies, 47: 1-26.
Bayet-Goll, A., Geyer, G., Wilmsen, M., Mahboubi, A., & Moussavi-Harami, R., 2014. Facies architecture, depositional environments, and sequence stratigraphy of the Middle Cambrian Fasham and Deh-Sufiyan Formations in the central Alborz, Iran. Facies, 60: 815-841.
Bernaus, G. M., Arnaud-Vanneauc, A., & Caus, E., 2003, Carbonate platform sequence stratigraphy in a rapidly subsiding area: the Late Barremian–Early Aptian of the Organya basin, Spanish Pyrenees. Sedimentary Geology, 159: 177-201.
Bover-Arnal, T., Salas, R., Moreno-Bedmar, J.A., & Bitzer, K., 2009. Sequence stratigraphy and architecture of a late Early–Middle Aptian carbonate platform succession from the western Maestrat Basin (Iberian Chain, Spain). Sedimentary Geology, 219: 280–301.
Brandano, M., Lipparini, L., Campagnoni, V., & Tomassetti, L., 2012. Downslope-migrating large dunes in the Chattian carbonate ramp of the Majella Mountains (Central Apennines, Italy). Sedimentary Geology, 255-256: 29-41.
Burchette, T.P., & Wright, V.P., 1992. Carbonate ramp depositional systems. Sedimentary Geology, 79: 3-57.
Colombie, C., & Strasser, A., 2005, Facies, cycles, and controls on the evolution of a keep-up carbonate platform (Kimmeridgian, Swiss Jura). Sedimentology, 52: 1207-1227.
Dashtgard, S.E., MacEachern, J.A., Frey, S.E., & Gingras, M.K., 2010. Tidal effects on the shoreface: Towards a conceptual framework. Sedimentary Geology, 279: 42-61.
Dunham, R.J., 1962, Classification of carbonate rocks according to depositional texture. American Association Petroleum Geologists Memoire, 1: 108-121.
Embry, A.F.I., & Klovan, J.E., 1972. Absolute water depth limits of late devonian paleoecological zones. Geology Rundsch, 61: 672-686.
Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate rocks. Springer-Verlag, 976 p.
Friedman, G.M., & Lundin, R.F., 2001. Ostracodes as indicators of brackish water environment in the Catskill Magnafacies (Devonian) of New York state: Discusion. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 171: 73-79.
Fürsich, F.T., Werner, W., & Schneider, S., 2009. Autochthonous to parautochthonous bivalve concentrations within transgressive marginal marine strata of the Upper Jurassic of Portugal. Palaeobiodiversity and Palaeoenvironments, 89 (3): 161–190.
Gallagher, S.J., 1998. Controls on the distribution of calcareous Foraminifera in the Lower Carboniferous of Ireland. Marine Micropaleontology, 34: 187-211.
Glumac, B., & Walker, K.R., 2000. Carbonate deposition and sequence stratigraphy of the Terminal Cambrian Gr Cycle in the Southern Appalachians, U.S.A. Journal of Sedimentary Research, 70: 952–963.
Hairapetian, V., Mohibullah, M., Tilley, L.J., Williams, M., Miller, C.G., Afzal, J., Ghobadi Pour, M., & Hejazi, S.H., 2011. Early Silurian carbonate platform ostracods from Iran: A peri-Gondwanan fauna with strong Laurentian affinities. Gondwana Research, 20, 645-653
Heckel, P.H., 1972. Possible inorganic origin for stromatactis in calcilutite mounds in the Tully Limestone, Devonian of New York. Journal of Sedimentary Petrology, 42: 7-18.
Jank, M., Wetzel, A., & Meyer, C.A., 2006. Late Jurassic sea-level fluctuations in NW Switzerland (Late Oxfordian to Late Kimmeridgian): closing the gap between the Boreal and Tethyan realm in Western Europe. Facies, 52: 487-519.
Kalantary, A., 1987. Biofacies relationship of the Kopet-Dagh region. National Iranian Oil Company, Exploration and Production Group, Tehran, Sheet 1.
Madi, A., Bourque, P.A., & Mamet, B.I., 1996. Depth-related ecological zonation of a carboniferous carbonate ramp: Upper Viséan of Béchar Basin, Western Algeria. Facies, 35: 59-80.
Moosavizadeh, M.A., Mahboubi, A., Moussavi-Harami, R., Kavoosi, M.A., & Schlagintweit, F., 2014. Sequence stratigraphy and platform to basin margin facies transition of the Lower Cretaceous Dariyan Formation (northeastern Arabian Plate, Zagros fold-thrust belt, Iran). Bulletin of Geosciences, 90 (1): 145 - 172.
Moussavi-Harami, R., & Brenner, R.L., 1992. Geohistory analysis and petroleum reservoir characteristics of Lower Cretaceous (Neocomian) Sandstones, Eastern Kopet-Dagh Basin, Northeastern Iran. American Association Petrolume Geology Bulletin, 76: 1200-1208.
Palma, R.M., López-Gómez, J., & Piethé, R.D., 2007. Oxfordian ramp system (La Manga Formation) in the Bardas Blancas area (Mendoza Province) Neuquén Basin, Argentina: Facies and depositional sequences. Sedimentary Geology, 195: 113–134.
Pomar, L., Bassant, Ph., Brandano, M., Ruchonnet, C., & Janson, X., 2012. Impact of carbonate producing biota on platform architecture: Insights from Miocene examples of the Mediterranean region. Earth Science Reviews, 113: 186-211.
Pomar, L., Obrador, A., & Westphal, H., 2002. Sub-wave base cross-bedded grainstones on a distally steepened carbonate ramp, upper Miocene, Menorca, Spain. Sedimentology, 49: 139-169.
Raisossadat, N., & Moussavi-Harami, R., 2000. Lithostratigraphic and facies analysis of Sarcheshmeh Formation (Lower Cretaceous) in the eastern Kopet-Dagh Basin, NE Iran. Cretaceous Research, 21: 507-516.
Read, J.F., 1982. Carbonate margins of passive (extensional) continental margins types, characteristics and evolution. Tentonophysics, 81: 195-212.
Read, J.F., 1985. Carbonate platform facies models. American Association Petroleum Geologist Bulletin, 69: 1-21.
Reolid, M., Tovar, F.J.R., Nagy, J., & Olóriz, F., 2008. Benthic foraminiferal morphogroups of mid to outer shelf environments of the Late Jurassic (Prebetic Zone, southern Spain): Characterization of biofacies and environmental significance. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 261: 280-299.
Saller, A., Reksalegora, S.W., & Bassant, P., 2010. Sequence Stratigraphy and Growth of Shelfal Carbonates in a Deltaic Province, Kutai Basin, Offshore East Kalimantan, Indonesia. In: Morgan, W.A., George, A., Harris, P.M., Kupecz J.A., & Sarg, F.J., (eds.), Cenozoic Carbonate Systems of Australasia. SEPM Special Publication, Tulsa, 95: 147-174.
Sharafi, M., Mahboubia, A., Moussavi-Haramia, R., Mosaddegh, H., & Mahmudy Gharaie, M.H.., 2014. Trace fossils analysis of fluvial to open marine transitional sediments: Example from the Upper Devonian (Geirud Formation), Central Alborz, Iran. Palaeoworld, 23: 50–68.
Sharafi, M., Ashuri, M., Mahboubi, A., & Moussavi-Harami, R., 2012. Stratigraphic application of Thalassinoides ichnofabric in delineating sequence stratigraphic surfaces (Mid-Cretaceous), Kopet-Dagh Basin, northeastern Iran. Palaeoworld, 21: 202-216.
Sharafi, M., Mahboubi, A., Moussavi-Harami, R., Ashuri, M., & Rahimi, B., 2013. Sequence stratigraphic significance of sedimentary cycles and shell concentrations in the Aitamir Formation (Albian–Cenomanian), Kopet-Dagh Basin, northeastern Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 67-68: 171-186.
Strasser, A., 1986. Ooids in Purbeck limestones (Lowermost Cretaceous) of the Swiss and French Jura. Sedimentology, 33: 711–727.
Tucker, M.E., & Wright, V.P., 1991, Carbonate Sedimentology. Blackwell, Oxford, 482 p.
Wanas, H.A., 2008. Cenomanian rocks in the Sinai Peninsula, Northeast Egypt: Facies analysis and sequence stratigraphy. Journal of African Earth Sciences, 52: 125-138.
Wilmsen, M., Niebuhr, B., & Hiss, M., 2005. The Cenomanian of northern Germany: facies analysis of a transgressive biosedimentary system. Facies, 51: 242-263. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,114 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 854 |
||