شکستن خواب بذر و تعیین دماهای کاردینال جوانه‌زنی علف‌هرزقیچ لوبیایی (Zygophyllum fabago L.) با استفاده از مدل‌های رگرسیونی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 شهریور 1400   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.71460.1034

نویسندگان

مجید حیدری¹؛ مهدی راستگو^{* 2}؛ علی قنبری³

¹گروه اگروتکنولوژی - دانشکده کشاورزی - دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی مشهد

³.فردوسی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی اثر برخی روش‌ها بر شکست خواب بذرها و آگاهی از مکانیسم خواب بذرها، ارزیابی اثر دماهای متناوب و نور بر جوانه‌زنی بذرها و نیز تعیین دماهای کاردینال جوانه‌زنی بذرهای قیچ لوبیایی، آزمایش‌هایی در سال 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آزمایش اول شامل ارزیابی اثر دماهای ثابت جوانه‌زنی ( 15 تا 35 درجه سانتیگراد) و روش‌های مختلف حذف خواب بذرها بود. آزمایش دوم شامل ارزیابی اثر دماهای متناوب ( 10/20، 15/25، 10/30 و 20/30 درجه سانتیگراد (شب/روز))، رژیم نوری و اعمال و عدم اعمال تیمار شکستن خواب بذور و آزمایش سوم اعمال دماهای ثابت ( 0 تا 40 درجه سانتیگراد) با دوره روشنایی/تاریکی 12/12 ساعت بود و با استفاده از برازش معادلات دوتکه ای، چهار پارامتره بتا و دندان مانند به رابطه بین دما و سرعت جوانه‌زنی مقادیر دماهای کاردینال تعیین شد. نتایج نشان داد که جوانه‌زنی بشدت تحت تاثیر دماهای ثابت و متناوب قرار گرفت. نور نقشی در جوانه‌زنی قیچ لوبیایی نداشت. به طوریکه بیشترین درصد جوانه‌زنی در تیمارهای شکستن خواب مربوط به تیمار سولفوریک اسید 15 دقیقه در دمای 30 درجه سانتیگراد مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد جوانه‌زنی در تیمار دماهای متناوب مربوط به تیمار دمای متناوب 15/25 درجه سانتیگراد (زمانی که بذرها خواب شکنی نشده بودند) به میزان 6/54 درصد بود. در برآورد دماهای کاردینال نیز مدل چهار پارامتره بتا نسبت به سایر مدل‌ها بهتر بود. بر اساس برآوردهای این مدل، دماهای پایه، مطلوب و حداکثر برای جوانه‌زنی بذرهای قیچ لوبیایی به ترتیب 83/9، 33/16 و 29/39 درجه سانتیگراد تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ خراش‌دهی؛ دمای متناوب؛ مدل سازی

مراجع