نقش اتحادیه‌ اقتصادی اوراسیا در توسعه‌ تجارت خارجی ایران

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 25، اردیبهشت 1401، صفحه 119-140   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2021.67119.0

نویسندگان

سمیه طالب پور^{* 1}؛ محمود نورانی²؛ رضا محمدپور³

¹دانشجوی دکترای علوم اقتصادی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

³دانش آموخته دکترای علوم اقتصادی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

همگرایی منطقه­ای در انواع مختلف در بخش­های مختلف جهان صورت می­گیرد که تشکیل اتحادیه­ گمرکی یکی از انواع آن است. اتحادیه گمرکی اوراسیا سال­ها پس از فروپاشی شوروی و تجربیات مختلف همگرایی که کشورهای پسا شوروی آن را تجربه کرده­اند، اکنون جدیدترین و مهم‌ترین روند همگرایی در منطقه پسا شوروی است. اتحادیه گمرکی اوراسیا در سال 2010 ایجاد شد و در سال 2015 وارد مرحله اتحادیه اقتصادی اوراسیا گردید. گسترش پدیده جهانی‌شدن اقتصاد سبب شد تا روابط و همکاری کشورها در جهت تحصیل منافع در قالب همکاری­های منطقه­ای در دستور کار بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه به­ویژه کشور ایران قرار گیرد. تعامل با اتحادیه اقتصادی اوراسیا ایران را در ایجاد زمینه­های لازم برای تجارت ترجیحی و همگرایی اقتصادی با خود مشتاق نموده است. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی تلاش می­کند تا جایگاه ایران در تعامل با منطقه اوراسیا را با گزاره­های اقتصادی بیان کند. با توجه به اینکه بین ج.ا.ایران و این اتحادیه مذاکراتی در خصوص امضای توافقنامه تجارت آزاد اقتصادی در جریان است و این امر می­تواند پیامدهایی بر کشور داشته باشد، اهمیت فهم روندی که در حال اتفاق است دوچندان می­شود.

کلیدواژه‌ها

اتحادیه اقتصادی؛ اتحادیه گمرکی؛ اوراسیا؛ تجارت خارجی؛ همگرایی منطقه ای

مراجع

1. Alavi Far, S.A.H. (2016). The Process of Formation of the Eurasian Economic Union and its Economic Capacities. IRAS Proceedings, No. 9402. [In Presian]
2. Aziznejad, S., Tari, F., & Seyednourani, S.M.R. (2011). Iran Joining WTO and Its Effects on the Import of Capital-Intermediate Commodities. Journal of Economic Growth and Development Research, 1(3), 99-134. [In Presian]
3. Chufrin, G. (2015). Eurasian Economic Union: Undergoing a Durability Test. Russian Analytical Digest, No.170, 2-5.
4. Courtney W. (2015). Remarks on the Eurasian Economic Union. Central Asia Economic papers, No.12.
5. Falk, R. (2004). The Declining World Order: America’s Imperial Geopolitics. New York: Routledge.
6. Freedman, R. (2006). Russia, Iran and the Nuclear Question: The Putin Record. The Strategic Studies Institute (SSI), Available at: http://www.strategicstudiesInstitute.army.mil (Accessed on: 06/02/2020).
7. Langenhove, L.V. (2016). Building Regions: the Regionalization of the World Order. New York: Routledge.
8. Legrenzi, M. (2008). Beyond Regionalism? Regional Cooperation, Regionalism and Regionalization in the Middle East. New York: Routledge

9.      Li, Y. (2018). The Greater Eurasian Partnership and the Belt and Road Initiative: Can the Two Be Linked?. Journal of Eurasian Studies, 9(2), 94-99.

10. Mankoff, J. (2011). Russian Foreign Policy: the Return of Great Power Politics. Maryland: Rowman and Littlefield Publishers, INC.
11. March, L. (2012). Nationalism for Export? The Domestic and Foreign-Policy Implications of the New Russian Idea. Europe-Asia Studies, 64(3), 401-425.
12. Mirfakhraee, S.H. (2015). Geo-Economic Occasions for Iran after Eurasian Economic Union Formation. Studies of International Relations Journal, 8(32), 143-175. [In Presian]

13.  Mostafa, G., & Mahmood, M. (2018). Eurasian Economic Union: Evolution, Challenges and Possible Future Directions. Journal of Eurasian Studies, 9(2), 163-172.

14. Noori, A. (2019). Iran, Russia and Eurasian Integration; Benefits of Active Regionalism. Central Eurasia Studies, 12(1), 235-252. [In Presian]
15. Riggirozzi, P. (2017). Regional Integration and Welfare: Framing and Advocating Pro-Poor Norms through Southern Regionalisms. New Political Economy, 22(6), 661-675.
16. Saeedi, R., Saeedi, Kh., & Dehghani, A. (2014). Feasibility of Establishing Preferential Trade Agreement with Iran and Countries of Brics. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 22(69), 107-130. [In Presian]
17. Sajadpour, S.M.K., & Soleimani Darchagh, M. (2016). Russia’s Eurasian Integration Dissection; Conceptual and Operational Framework. Journal of Centeral Asia and the Caucasus Studies. 21(90), 67-117. [In Presian]
18. Shlapentokh, D. (2006). Russia between East and West: Scholarly Debates on Eurasianism. Brill Academic Pub.
19. Soleimanpour, H., & Soleimani Darchagh, M. (2016). Economic Integration in Central Eurasia in Line with Cantouri and Spiegel Models. Journal of Centeral Asia and the Caucasus Studies, 22(93), 69-97. [In Presian]
20. Tabac, M. (2016). Regionalism and Economic Processes with Global Implications. CSEI Working Paper Series, Center for Studies in European Integration (CSEI), Academy of Economic Studies of Moldova (ASEM), No. 1, 22-30.
21. Tayebi, S.K., & Taheri, S. (2005). Investigating the Effects of Economic Convergence between Iran and Economic Unions (Panel Data Approach). The Journal of Planning and Budgeting, 10(2), 3-28. [In Presian]
22. Tehran Chamber of Commerce, Industries, Mines and Agriculture. (2019). Deputy of Economic Studies, Tehran, Iran. [In Presian]
23. Valizadeh, A., & Alizadeh, S. (2018). Exploring the Roots of Continuity in the Foreign Policy of the Russian Federation during Putin’s Rule. Central Eurasia Studies, 11(2), 513-529. [In Presian]