| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,005 |
| تعداد مقالات | 20,901 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,050,337 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,026,579 |
واکاوی فراوانی روزهای بارانفرین مخاطره‌آمیز در ایران | ||
| جغرافیا و مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 8، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41، اردیبهشت 1401، صفحه 141-162 اصل مقاله (1.51 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.71591.1091 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد حسینی* 1؛ سیروس نبیونی2 | ||
| 1استادیار اقلیمشناسی، دانشگاه سیدجمال‌الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران | ||
| 2دکتری آب و هواشناسی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه مخاطرات بارشی، بحرانهای گستردهای را به لحاظ نظامی، امنیتی و اجتماعی ایجاد میکنند؛ چراکه این تنشها، در قالب فروسایی و تخریب محیط طبیعی گاه به تعارضات خشونتبار اجتماعی نیز میانجامد. در این راستا، برای واکاوی روزهای بارانفرین در ایران از دادههای روزانه باران در 235 ایستگاه همدید در بازۀ زمانی 01/01/1340 تا 29/12/1398 خورشیدی (21549 روز) استفاده شده است. بنابراین پایگاه دادهای با آرایهای به ابعاد 235×21549 ایجاد شد که سطرها نمایندۀ زمان و ستونها نماینده ایستگاهها هستند. با استفاده از فاصله اقلیدسی و پیوند وارد، روزهای باران فرین ایران در چهارخوشه بارش منظم قرار گرفت. نتایج نشان داد خوشه اول (روزهای همراه با باران نسبتاً سنگین) با فراوانی 87 درصد ایستگاهها، پراکنش سراسری در کشور دارد. خوشه دوم (بارانهای نیمه سنگین) با 9 درصد، محدود به چند ایستگاه در کرانههای شرقی دریای خزر و نیمه غربی ارتفاعات زاگرس است. خوشه سوم (بارانهای سنگین) با 3 درصد ایستگاهها در کرانههای جنوبی دریای خزر و غرب ارتفاعات زاگرس در ایستگاههای آستارا، بابلسر، نوشهر، رامسر، رشت، کوهرنگ و یاسوج واقع شده است و درنهایت، خوشه چهارم (بارانهای ابرسنگین) با 1 درصد، فقط در ایستگاه بندرانزلی رخ میدهند. به نظر میرسد فراوانی روزهای باران فرین در ایران، میل به خوشهای شدن و لانهگزینی دارد و در تبعیت با توپوگرافی و دوری یا نزدیکی به دریا است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مخاطرات باران؛ واکاوی خوشهای؛ روزهای باران فرین؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
آزادی، مجید؛ رضازاده، وکیلی؛ 1382. پیشبینی عددی سامانههای زمستانی روی ایران: مطالعه مقایسهای پارامترسازیهای فیزیکی. هشتمین کنفرانس دینامیک شارهها، دانشگاه تبریز.
آلیسون، گراهام؛ 2010. مجله سیاست دفاعى، برگرفته از کتاب مدیریت بحران و تصمیمگیرى. انتشارات دانشگاه تهران. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=144723
امینی، حامد؛ مصطفیزاده، رئوف؛ احمدی، محمد؛ 1400. ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی بارش با استفاده از شاخصهای تغییرپذیری بارش در ایستگاههای بارانسنجی اردبیل. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، شماره 1، 240-227. 10.22034/JEST.2020.32551.4044
بابائیان، ایمان؛ کریمیان، مریم؛ مدیریان، راحله؛ نوخندان، مجیدحبیبی؛ 1386. شبیهسازی بارش ماههای سرد سالهای 1376 و 1379 با استفاده از مدل اقلیمی RegCm3. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 10، 72-55.
برزو، فرزانه؛ عزیزی، قاسم؛ 1393. پیشنهاد معیاری ساده برای برآورد بارش سنگین در مناطق مختلف ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 3، 365-347. 10.22059/JPHGR.2015.55335
جهانبخشاصل، سعید؛ ساریصراف، بهروز؛ عساکره، حسین؛ شیرمحمدی، سهیلا؛ 1399. واکاوی تغییرات زمانی – مکانی بارشهای بحرانی (فرین بالا) در غرب ایران طی سال 2016-1995. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، شماره 1، 106-89. https://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2926-fa.html
جوانمرد، سهیلا؛ باباییان، ایمان؛ بداق جمالی، جواد؛ شهابفر، علیرضا؛ خزانهداری، لیلی؛ 1382. بررسی همبستگی بین تغییرات فشار قزاقستان- دریای عمان با نوسان‌های بارش ایران. تحقیقات جغرافیایی، شماره 71، 149-134.
حجازیزاده، زهرا؛ حلبیان، امیرحسین؛ کربلائیدرئی، علیرضا؛ طولابینژاد، میثم؛ 1399. واکاوی تغییرات مقادیر حدی بارش در گستره ایران‌زمین. مخاطرات محیط طبیعی، شماره 23، 150-135.
حسینی، سید محمد؛ 1388. شرایط همدیدِ همراه با بارش در پهنه نیمه پربارش خزری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، استاد راهنما: دکتر سید ابوالفضل مسعودیان، دانشگاه اصفهان، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، گروه جغرافیای طبیعی. https://www.virascience.com/thesis/509874
حسینی، سید محمد؛ 1393. واکاوی همدید پرفشار دریای سیاه و نقش آن در تغییرات دما و بارش ایران‌زمین. رساله دکتری اقلیم شناسی، استادان راهنما: دکتر سعید موحدی و دکتر سید ابوالفضل مسعودیان، دانشگاه اصفهان، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، گروه جغرافیای طبیعی. https://lib.ui.ac.ir/inventory/3/11756.htm
داداشیرودباری، عباسعلی؛ کاشکی، عبدالرضا؛ 1398. ارزیابی همدیدی بارش سنگین 9 فروردین 1386 استان خراسان رضوی. مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 29، 90-75. http://ensani.ir/fa/article/491794
رحیمزاده، فاطمه؛ عسگری، احمد؛ 1385. مطالعه تغییرپذیری بارش دهههای اخیر ایران. مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 6، 80-67. https://journals.ut.ac.ir/article_18090.html
رضایی بنفشه، مجید؛ جعفری شندی، فاطمه؛ حسینعلیپور، فرشته؛ 1399. واکاوی سینوپتیکی الگوهای فشار مرتبط با بلاکینگهای مؤثر بر رخداد بارشهای مداوم و سنگین تبریز. نشریه علمی جغرافیا و برنامهریزی، شماره 71، 123-105. 10.22034/GP.2020.10533
صادقی، حدیث؛ محمدی، حسین؛ شمسی‌پور، علی‌اکبر؛ بازگیر، سعید؛ کریمی احمدآباد، مصطفی؛ صوفی زاده، سعید؛ 1398. دورنمای تغییرات نمایه‌های بارش سواحل جنوبی دریای خزر در دوره 2050-2021 برای کاهش مخاطرات. مدیریت مخاطرات محیطی، شماره 4، 421-395. 10.22059/JHSCI.2020.297979.540
عزیزی، قاسم؛ روشنی، محمود؛ 1382. مطالعه تغییر اقلیم در کرانه جنوبی دریای خزر به روش من کندال. مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 64، 28-13. https://jphgr.ut.ac.ir/article_26903.html
علیجانی، بهلول؛ خسروی، محمود؛ اسماعیل نژاد، مرتضی؛ 1389. تحلیل همدیدی بارش سنگین ششم ژانویه 2008 در جنوب شرق ایران. مجله پژوهشهای اقلیمشناسی، شماره 3 و 4، 14-3.
علیجانی، بهلول؛ هوشیار، محمد؛ 1387. واکاوی الگوی سینوپتیکی سرماهای شدید شمال غرب ایران. مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 65، 16-1. 10.22111/JNEH.2017.20401.1268
محمدی، بختیار؛ 1392. تحلیل روند سالانه آستانه بارشهای سنگین ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 108، 176-163. https://georesearch.ir/article-1-513-fa.html
محمدی، پروین؛ ملکیان، آرش؛ 1399. سنجش و تحلیل ظرفیت سازگاری جوامع محلی به مخاطرات اقلیمی (روستاهای سفیدبرگ و بیوندسفلی، شهرستان جوانرود). مدیریت مخاطرات محیطی، شماره 1، 54-39. 10.22059/JHSCI.2020.299401.549
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ 1383. روند بارش در نیم سده اخیر. فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیهای. شماره 2، 72-63.
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ 1386. واکاوی تیپهای هوای اصفهان، طرح پژوهشی، دانشگاه اصفهان.
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ 1387. واکاوی شرایط همدید همراه با بارشهای ابرسنگین ایران. سومین کنفرانس مدیریت منابع ایران، 23 الی 25 مهرماه، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز.
منتظری، مجید؛ 1388. تحلیل زمانی- مکانی بارشهای فرین روزانه در ایران. جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره 2، 140-125. 20.1001.1.20085362.1388.20.2.7.6
میریان، مینا؛ کرمپور، مصطفی؛ مرادی، محمد؛ قائمی، هوشنگ؛ 1399. شناخت الگوهای دینامیکی و ترمودینامیکی بارشهای سنگین فراگیر زمستانة ایران در بازه زمانی 1960-2010. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 1، 111-95. 10.22059/jphgr.2020.286988.1007428
نصرآبادی، اسماعیل؛ مسعودیان، سید ابوالفضل؛ 1392. واکاوی روند نیم سده بارش شبکهای پایگاه آفرودیت در ایران. مجله اندیشه جغرافیایی، شماره 13، 28-9. http://geonot.znu.ac.ir/article_20840.html
Agel L, Barlow M, Colby F, Binder H, Catto J, Hoell A, Cohen J., 2018. Dynamical analysis of extreme precipitation in the US northeast based on large-scale meteorological patterns, Journal of Climate Dynamics. 52: 1739–1760. https://doi.org/10.1007/s00382-018-4223-2
Arora VK, Boer GJ., 2001. Effects of Simulated Climate Change on the Hydrology of Major River Basins, Journal of Geophysics Research. 106: 3335-3348. https://DOI:10.1029 /2000JD900620
Becker S, Hartmann H, Zhsng Q, Wu Y, Tiang T., 2007. Cyclist analysis of Precipitation regimes in the Yangtze River Basin, China. International Journal Climatology. 33: 225-238.
Ching-Sen C, Lin Chuan-Yao, Chuang Yin-Jin, Yeh Hsi-Chyi., 2002. A study of afternoon heavy rainfall in Taiwan during the mei-yu season, Atmospheric Research. 65: 129–149. DOI:10.1016/S0169-8095(02)00061-3
Church JA, Gregory JM, Huybrechts P, Kuhn M, Lambeck K, Nhuan MT, Qin D, Woodworth PL., 2001. Changes in sea level. In: Houghton, the Scientific Basis. Cambridge University Press, Cambridge. 639-693. hdl:10013/epic.15081.d001
DannebergJ., 2012. Changes in Run off Time Series in Thuringia, Germany Mann-Kendall Trend Test and Extreme Value Analysis, Advance Geosci. 31: 49–56. https://doi.org/10.5194/adgeo-31-49-2012
Feidas H, Noulopoulou Ch, Makrogiannis T, Bora-Senta E., 2007. Trend Analysis of Precipitation Time Series in Greece and their Relationship with Circulation using Surface and Satellite Data: 1955–2001, Theoretical and Applied Climatology. 87:155–177. https://doi.org/ 10.1007/ s00704-006-0200-5
Feng S, Saralees N, Qi Hu., 2007. Modeling Annual Extreme Precipitation in China Using the Generalized Extreme Value Distribution, Journal the Meteorological Society of Japan. 5: 599-613. https://doi.org/10.2151/jmsj.85.599
Haylock MR, Peterson TC, Alves LM, Ambrizzi T, Anunciacao YM, Baez J, Barros VR, Berlato MA, Bidegain M, Coronel G, Corradi V, Garacia VJ, Grimm AM, Karoly D, Marengo JA, Marino MB, Moncunill DF, Nechet D, Quintan J, Rebello E, Rusticucci M, Santos JL, Trebejo I, Vincent LA., 2005. Trends in Total and Extreme South American Rainfall in 1960–2000 and Links with Sea Surface Temperature, Journal of Climate. 19: 1490-1512. https://doi.org/10.1175/JCLI3695.1
Hidalgo C, Brunetti1 M, Luis M., 2010. Precipitation Trends in Spanish Hydrological Divisions, 1946–2005, Climate Research. 43: 215–228. DOI:10.3354/cr00937
Hidalgo C, Luis M, Raventos J, Sanchez JR. 2003. Daily Rainfall Trend in the Valencia Region of Spain, Theoretical and Applied Climatology. 75: 117–130. DOI:10.1007/s00704-002-0718-0
Hofmann ME, Hinkel J, Wrobel M., 2011. Classifying Knowledge on Climate Change Impacts, Adaptation, and Vulnerability in Europe for Informing Adaptation Research and Decision-Making: A Conceptual Meta-Analysis, Global Environmental Change. 21:1106-1116. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.03.011
Jessen M, Thomas E, Andre S, Bernd M., 2005. Analysis of heavy rainfall events in North Rhine–Westphalia with radar and rain gauge data, Atmospheric Research. 771:337–346. DOI:10.1016/j.atmosres.2004.11.031
Kai Y, Zhiwei Z, Li M., 2018. A pair of new moisture dynamic diagnostic parameters for heavy rain location, Meteorology and Atmospheric Physics. 130: 325–331. https://doi.org/10.1007/s00703-017-0522-0
Kpanou M, Laux P, Brou T, Vissin E, Camberlin P, Rocou P., 2021. Spatial patterns and trends of extreme rainfall over the southern coastal belt of West Africa. Theoretical and Applied Climatology. 143: 473–487. https://doi.org/10.1007/s00704-020-03441-8
Kumar A, Dudhia J, Rotunno R, Mohanty UC., 2008. Analysis of the 26 July 2005 heavy rain event over Mumbai, India using the Weather Research and Forecasting WRF) model, Q. J. R. Meteorol. Soc. 134: 1897–1910. https://doi.org/10.1002/qj.325
Kunkel KE., 2003. North American Trends in Extreme Precipitation, Natural Hazards, 29: 291–305. https://doi.org/10.1023/A:1023694115864
Lana AJ, Campins A, Jans A., 2007. Atmospheric patterns for heavy rain events in the Balearic Islands, J. Geosciences. 12: 27-32. DOI:10.5194/adgeo-12-27-2007
Lee Dong-Kyou, Jeo-ngGyun PJ., 2008. Heavy rainfall events Lasting 18 days from July 31 to August 17, 1998, over Korea, J. Meteorological Society of Japan. 2: 313-333. https://doi.org/10.2151/jmsj.86.313
Mondal A, Kundu S, Mukhopadhyay A., 2012. Rainfall Trend Analysis by Mann-Kendall Test: A Case Study of North-Eastern Part of Cuttack District, Orissa, International Journal of Geology, Journal of Earth and Environmental Sciences. 2: 70-78. https://www.scirp.org/
Pattanaika DR, Rajeevan M., 2010. Variability of Extreme Rainfall Events over India during Southwest Monsoon Season, Theoretical and Applied Climatology. 17:88-104.
Radinović D. Ćurić M., 2012. Measuring Scales for Daily Temperature Extremes, Precipitation and Wind Velocity, Meteorological Applications. 21: 461-465. https://doi.org/ 10.1002 /met.1356
Rahimi M, Fatemi SS., 2019. Mean versus Extreme Precipitation Trends in Iran over the Period of 1960–2017. Pure and Applied Geophysics. 3: 1-19. DOI:10.1007/s00024-019-02165-9
SenRoy, S., 2009. A spatial analysis of extreme hourly precipitation patterns in India". International Journal Climatol. 29:45-355.
Silver, J., 2008. Global Warming and Climate Change Demystified, McGrow Hill Companies. https://www.amazon.com/
Svensson, C., Jakob, D and Reed, D., 2001. Diurnal Characteristics of Heavy Precipitation According to Weather Type at an Upland in Scotland. International of climatology. 22, 569-585. https://doi.org/10.1002/joc.672
Wakazuki, Y., 2011. New Distribution Functions for Hourly and Daily Precipitation Intensities during the Snowless Season in Japan, Journal of the Meteorological Society of Japan. 89:29-45. https://doi.org/10.2151/jmsj.2011-103
William, H., Hand, Neil I., F, Christopher. G. Collier., 2004. A Study of Twentieth-Century Extreme Rainfall Events in the United Kingdom with Implications for Recasting, Meteorology Apply. 11: 15-31. 10.1017/S1350482703001117
Yarnal, B., 1993. Synoptic climatology in environmental analysis, Belhaven Press, London. https://doi.org/10.1002/joc.3370140116
Yu, P. S., Yang, T. C., Wu, C. K., 2002. Impact of Climate Change on Water Resources in Southern Taiwan, Journal of Hydrology. 2:161-175. https://doi.org/10.1016/S0022-1694(01)00614-X
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,278 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 704 |
||