| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,088 |
| تعداد مقالات | 21,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 76,156,401 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,192,359 |
ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز | ||
| جغرافیا و مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 10، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 42، تیر 1401، صفحه 159-174 اصل مقاله (954.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2021.72169.1101 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه اسدی* 1؛ زهرا حیدری2؛ کامیار امامی3 | ||
| 1گروه علوم اجتماعی (جغرافیا)، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامهریزی محیطی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهمترین مخاطرات پیش روی نواحی سکونتگاهی، سیلاب است. این مخاطره در طی سالهای اخیر سبب وارد آوردن خسارات جانی و مالی زیادی به نواحی مختلف کشور ازجمله شهر پلدختر شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی مخاطره سیلاب و روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز شهر پلدختر پرداخته شده است. ازاینرو از نقشه زمینشناسی 1:100000 منطقه، مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر و تصاویر ماهوارهای لندست از سال 1990 تا 2020 هر 10 سال یک تصویر به‌عنوان دادههای تحقیق استفاده شده است. ابزارهای تحقیق شامل ArcGIS، ENVI و IDRISI و مدلهای مورد استفاده نیز شامل مدل تلفیقی منطق فازی AHP و همچنین مدل LCM بوده و در دو مرحله کلی انجام شده است. در مرحله اول، مناطق مستعد وقوع سیلاب با استفاده از مدل منطق فازی مشخص شده و در مرحله دوم نیز روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز ارزیابی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بخش زیادی از محدوده شهری و حاشیه شهری پلدختر ازجمله مناطق غربی آن به دلیل نزدیکی به رودخانه، ارتفاع و شیب کم، دارای پتانسیل سیلخیزی بالایی است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز بیانگر این است که در سال 1990، 3/1 کیلومترمربع از نواحی سکونتگاهی شهر پلدختر (معادل 7/86 درصد) در منطقه با پتانسیل سیلخیزی زیاد و خیلی زیاد قرار داشته است که این میزان در طی سالهای 2000، 2010 و 2020 به ترتیب به 2/2، 9/2 و 1/4 کیلومترمربع (به ترتیب 6/84، 4/78 و 9/75 درصد) افزایش یافته است. همچنین توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز دارای روند افزایشی بوده است که این مسئله بیانگر عدم توجه به پتانسیل سیلخیزی منطقه در برنامهریزیهای مربوط به توسعه فیزیکی مناطق شهری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیلاب؛ توسعه فیزیکی؛ پلدختر؛ مدل LCM | ||
| مراجع | ||
|
پورجعفر، محمدرضا؛ منتظرالحجه، مهدی؛ رنجبر، احسان؛ کبیری، رضا؛ ۱۳۹۱. بررسی روند توسعه فیزیکی شهر جدید سهند و تعیین محدودههای مناسب بهمنظور توسعه آتی آن. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. سال ۴. شماره ۱۳. صص ۹۴-۸۱.
حسینی، سیدموسی؛ جعفربیگلو، منصور؛ گراوند، فاطمه؛ ۱۳۹۴. تعیین پهنههای سیلگیر رود کشکان با استفاده از مدل هیدرولیکی بهمنظور کاهش مخاطرات سیل. مجله دانش مخاطرات. دوره ۲. شمار۳. صص ۳۶۹-۳۵۵.
https://doi: 10.22059/JHSCI.2015.58102
صابریفر، رستم؛ ۱۳۹۲. مطالعه توسعه فیزیکی شهر بیرجند با معیار مخاطرات. فصلنامه پژوهشهای بومشناسی شهری. سال ۳. شماره ۶. صص ۱۰۳-۹۳.
https:// doi: 20.1001.1.25383930.1391.3.6.7.5
علیزاده، امین؛ 1389. اصول هیدرولوژی کاربردی. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). مشهد. چاپ بیستم.
غلامی، محمد؛ احمدی، مهدی؛ ۱۳۹۸. ریز پهنهبندی خطر وقوع سیلاب در شهر لامرد با استفاده از AHP، GIS و منطق فازی. مجله مخاطرات محیط طبیعی. دوره ۸. شماره ۲۰. صص ۱۱۴-۱۰۱.
https:// doi:10.22111/JNEH.2018.22505.1334
قمیاویلی، فرشته؛ صادقیان، محمدصادق؛ جاوید، امیرحسین؛ سیداحمد، میرباقری؛ ۱۳۸۹. شبیهسازی پهنهبندی سیل با استفاده از مدل HEC-RAS (مطالعه موردی: رودخانه کارون حدفاصل بند قیر تا اهواز). نشریه علوم و فنون منابع طبیعی. دوره 5. شماره 1. صص ۱۱۵-۱۰۵.
قنواتی، عزتاله؛ احمدآبادی، علی؛ صادقی، منصور؛ ۱۳۹۸. جانمایی پهنههای مستعد ذخیره سیلاب با تاکید بر ویژگیهای فرمی زمین و روشهای تصمیمگیری چند معیاره مکانی در حوضه آبخیز قمرود. مجله هیدروژئومورفولوژی. شماره ۱۸. سال ۵. صص ۱۵۹-۱۳۹.
https:// doi: 20.1001.1.23833254.1398.6.18.8.7
گنجائیان، حمید؛ 1399. مخاطرات ژئومورفولوژیک مناطق شهری، روشهای مطالعه و راهکارهای کنترل آن. نشر انتخاب. صص 144.
محمدخان، شیرین؛ گنجائیان، حمید؛ شهری، سمیه؛ عباسزاده، امیرعلی؛ ۱۳۹۸. پیشبینی روند توسعه شهری به سمت مناطق مخاطرهآمیز با استفاده از تصاویر چندزمانه (مطالعه موردی: شهر مریوان). مجله سپهر. دوره ۲۸. شماره ۱۱۰. صص ۱۱۷-۱۰۷.
محمودزاده، حسن؛ باکویی، مائده؛ ۱۳۹۷. پهنهبندی سیلاب یا استفاده از تحلیل فازی (مطالعه موردی: شهر ساری). مجله مخاطرات محیط طبیعی. دوره 7. شماره ۱۸. صص ۶۸-۵۱.
https:// doi:10.22111/JNEH.2018.19885.1238
مددی، عقیل؛ پیروزی، الناز؛ آقایاری، لیلا؛ ۱۳۹۷. پهنهبندی خطر سیلاب با استفاده از تلفیق روشهای SCS-CN و WLC (مطالعهی موردی: حوضهی خیاو چای مشکین شهر). مجله هیدروژئومورفولوژی. دوره ۵. شماره ۱۷. صص ۱۰۲-۸۵.
https:// doi: 20.1001.1.23833254.1397.5.17.5.5
مقیمی، ابراهیم؛ 1391. ژئومورفولوژی شهری. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ پنجم. 400 صفحه.
مقیمی، ابراهیم؛ صفاری، امیر؛ ۱۳۸۹. ارزیابی ژئومورفولوژیکی توسعه شهری در قلمروی حوضههای زهکشی سطحی (مطالعه موردی: کلان شهر تهران). مجله برنامهریزی و آمایش فضا. دوره ۱۴. شماره ۱. صص ۳۱-۱.
نوحهگر، احمدی؛ کاظمی، محمد؛ قصردشتی روشن، محمد؛ رضائی، پیمان؛ ۱۳۹۱. بررسی تأثیر کاربری اراضی در پتانسیل سیلخیزی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز تنگ بستانک شیراز). فصلنامه پژوهشهای فرساش محیطی. دوره 2. شماره 5. صص ۴۱-۲۸.
Chini, M., Pelich, R., Pulvirenti, L., Pierdicca, N., Hostache, R., Matgen, P. 2019. Sentinel-1 InSAR Coherence to Detect Floodwater in Urban Areas: Houston and Hurricane Harvey as a Test Case. Remote Sens 11(107). https://doi.org/10.3390/rs11020107
Dandapat, K., Panda, G. 2018. A geographic information system-based approach of flood hazards modelling, Paschim Medinipur district, West Bengal, India. Juornal of Jamba 10 (1). https:// doi: 10.4102/jamba.v10i1.518
Khattak, M. S., Anwar, F., Usman Saeed, T., Sharif, M., Sheraz, K., Ahmed, A. 2016. Floodplain Mapping Using HEC-RAS and ArcGIS: A Case Study of Kabul River. Research Article – Civil engineering 40. pp: 1375-1390. https:// doi: 10.1007/s13369-015-1915-3
Notti, D., Giordan, D., Caló, Fabiana., Pepe, A., Zucca, F., Galve, J. P. 2018. Potential and Limitations of Open Satellite Data for Flood Mapping, Remote Sensing 10. https://doi.org/10.3390/rs10111673
Parhi, P. K. 2018. Flood Management in Mahanadi Basin using HEC-RAS and Gumbel’s Extreme Value Distribution. Journal of The Institution of Engineers (India) 99 (4). pp: 751–755. https:// doi: 10.1007/s40030-018-0317-4
Su,w., Ye, G., Yao, S., Yang, G. 2014. Urban Land Pattern Impacts on Floods in a New District of China. Sustainability 6 (10). pp: 6488-6508. https:// doi: 10.3390/su6106488
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,879 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 978 |
||