Critical Analysis of the Furqan Group’s Perceptions of Nahj al-Balaghah

علوم قرآن و حدیث

Article 9, Volume 54, Issue 1 - Serial Number 108, September 2022, Pages 173-196   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jquran.2021.69496.1080

Authors

Yahya Mirhosseini^{* 1}; Reza Karimi²; Mohammad Reza Maleksabet³

¹Associate Professor, Meybod University

²Ph.D. student, Meybod University

³Assistant Professor, Meybod University

Abstract

In the decades before and after the Islamic Revolution, many groups and parties emerged in Iran. In order to recruit members from the Iranian people, they had to develop and present a specific ideology. Most of them claimed that all of their foundations had originated from Islam or they had considered the religious teachings in addition to other sources. One of these parties was called "Furqān". These group members are more famous for their violence in assassinations than their ideological foundations. In their creed, which they called monotheistic ideology, they primarily used the Quranic verses. Secondarily, the words of Imam Ali (AS) were cited by them; in such a way that led to the writing of a commentary book entitled "Furūq Nahj al-Balāqih". So. By using a descriptive-analytical method, this paper tried to examine the Furqanism view of Nahj al-Balāqih and show the most important criticisms of it. Studying the works of this group's leaders indicated that their primary activities had included the interpretation of not only the political and social statements, but also doctrinal, devotional, and moral concepts. The findings suggest that the most important criticisms of this group's perceptions are "the dominance of functionalist approach," and "disregarding the principles and rules of Fiqh al-Hadith (the science of hadith comprehension)."

Keywords

Nahj al-Balāqih; Furqān group; Functionalism; Interpretation (Taʾwīl); Fiqh al-Hadith

References

نهج‌البلاغه.

ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، به کوشش محمد ابراهیم، کتابخانه آیت الله مرعشی، قم، 1404ق.

ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمان بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.

ابن بابویه، محمد بن على، علل الشرائع، کتابفروشى داورى، قم، 1385.

ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستذکار، دار الکتب العلمیة، بیروت، 2000 م.

ابن‌میثم، میثم بن علی، ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج5، آستان قدس رضوی، مشهد، 1375.

اکبری‌جدی، صابر، جریان‌شناسی مطالعات قرآنی سده اخیر در ایران با تأکید بر جریان التقاط، پایان‌نامه دکترا، گروه مدرسی معارف قرآن، دانشگاه معارف اسلامی، 1392.

پاکتچی، احمد، «احقاف، نمونه‌ای از افزایش وضوح در روند تاریخی تفسیر»، صحیفه مبین، ش40، 1386، 28-8.

جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی سیاسی ایران(از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی) سال‌های 1357-1320، نشر مورخ، قم، 1386.

حیدری، داود، «نقد رویکرد کارکردگرایانه در تعریف دین»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش17، 1388، 138-113.

خدایاری، علی نقی، «رویکرد انحرافی در تفسیر قرآن»، مجله سفینه، ش1، 1382، 72-52. 

داوودی، صادق، توحید و ابعاد گوناگون آن، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.

دهقانی فارسانی، یونس و طباطبایی، سید کاظم. «بررسی تحولات در فهم روایات اسلامی بر پایه مفهوم گفتمان؛ بررسی موردی روایت "أنا قتیل العبرة"». دوفصلنامه حدیث‌پژوهی، ش3، 1389، 24-7.

رابرتسون، یان، درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادی)، ترجمه حسین بهروان، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 1374.

روزی‌طلب، محمدحسن، ترکیب التقاط و ترور(بررسی عملکرد و اسناد گروه فرقان)، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، 1392.

ریاحی‌مهر، باقر و مسترحمی، سید عیسی، «نقش فضای صدور در فهم نهج‌البلاغه»، فصل‌نامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، ش11، 1394، 132-115.

ریخته‌گران، محمدرضا، منطق و مبحث علم هرمنوتیک، نشر کنگره، بی‌جا، 1378.

زمخشری، محمود بن عمر، ربیع الأبرار و نصوص الأخبار، به کوشش عبدالأمیر مهنا، مؤسسه الأعلمی، بیروت، 1412ق.

شریفی، عماد، بیست اتهام به سازمان مجاهدین خلق ایران، انتشارات اسلامی، قم، بی‌تا.

شعیری، تاج الدین محمد بن محمد، جامع الأخبار، مطبعة الحیدریة، نجف، بی‌تا.

شکیب، نجم‌الدین، فروغ نهج‌البلاغه(شرحی بر خطبه‌اول و خطبه‌ابوذر و نامه به معاویه)، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.

صالحی، هاجر، گروه فرقان، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران، 1394.  

طباطبایی، سیدمحمدکاظم، منطق فهم حدیث، موسسه امام خمینی، قم، 1390ش.

عبادی‌نیک، علی اکبر، ارزیابی نگاه عمل‌گرایانه به دین، پایان نامه ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، 1391.

عباسی، علی و عبادی‌نیک، علی اکبر، «عمل زدگی در اندیشه دینی»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، ش46، 1395، 64-43.       

عباسی، علی؛ عبادی‌نیک، علی اکبر، «ضوابط کارکردگرایی در نگاه به دین»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، ش43، 1392، 146-129.

علی‌بابایی، داوود، معماهای سیاسی در دوران انقلاب و بعد از انقلاب اسلامی(از معمای تدوین قانون اساسی تا تشکیل گروه فرقان)، ج2، انتشارات امید فردا تهران، 1394.

قاسمی، داوود، اصول تفکر قرآنی[توحید و ابعاد گوناگون آن]، انتشارات بقا، تهران، بی‌تا.

کردی، علی، گروه فرقان، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، 1387.

کریمی، رضا و یحیی میرحسینی، «تبیین و نقد معیارهای رهبری از دیدگاه مجاهدین خلق با تأکید بر خطبه‌های 17 و 207 نهج‌البلاغه»، پژوهشنامه نهج البلاغه، ش 34، تابستان1400، 97-77.

کریمی، رضا و یحیی میرحسینی، «تحلیل و نقد برداشت‌های سیاسی مجاهدین خلق از خطبه 16 نهج‌البلاغه»، مطالعات انقلاب اسلامی، ش 63، زمستان 1399، 162-139.

کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری، دارالکتب الإسلامیة، تهران،  1365.

مجتهدی، مهدی و حنانه سادات زهرایی، «بازشناسی مخاطب نامه 31 نهج البلاغه با تحلیل منابع، متن و تاریخ»، پژوهشنامه نهج البلاغه، ش 8، زمستان 1393.

مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1403ق.

محققیان، حسین، «مخاطب مستقیم حدیث و تاثیر آن بر صدور، فهم و حجیت روایات»، حسنا، ش18، 1392.

مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، انتشارات سمت، قم/تهران، 1386.

مسلم بن حجاج، صحیح، دار الفکر، بیروت، بی‌تا.

مطهری، مرتضی، ده گفتار، انتشارات صدرا، تهران، 1382.

معارف، مجید، شناخت حدیث؛ مبانی فهم متن و اصول نقد سند، مؤسسه نبأ، تهران، 1388.

مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المؤمنین(ع)، ج11، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1375.

منتظر، نجم‌الدین، فروغ نهج‌البلاغه، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.

منذر، علی، تبیینی از فلسفه سیاسی اجتماعی اخلاقی فرهنگی فرقانیسم، انتشارات کوثر، قم، بی‌تا.

نفیسی، شادی، عقل‌گرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، قم، 1379.

نووی، یحیی بن شرف، شرح صحیح مسلم، دار الکتاب العربی، بیروت، 1407 ق.