تغییر راهبردهای روسیه در خاورمیانۀ پساداعش

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، پاییز و زمستان 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2021.21466.0

نویسندگان

مهرداد رضاپور¹؛ احمد شوهانی ²

¹کارشناسی ارشد علوم سیاسی- دانشگاه پیام نور(نویسنده مسئول)

²استاد دانشگاه پیام نور، دکترای علوم سیاسی-روابط بین الملل

چکیده

استراتژی‌های روسیه‌ی پس از شوروی به علت چالشهای داخلی آن دچار افول شده بود و این حالت تا دهه اول قرن 21 ادامه داشت، اما با رویداد بهار عربی و ظهور داعشیسم در خاورمیانه، فرصتی دوباره برای نفوذ روسیه در منطقه و احیای جایگاه بین‌المللی آن فراهم آمد. در این مقاله که با رهیافت واقع‌گرایی نئوکلاسیک و با روش تبیینی-تحلیلی انجام شد، هدف بررسی تغییرات استراتژیک پارادایم سیاسی-امنیتی و اقتصادی روسیه در خاورمیانه پساداعش بود. یافته‌های تحقیق نشان داد که روسیه پس از یک دوره بازیابی توان داخلی و حل مسائل درون‌دولتی، به تدریج مناسبات خود را با منطقه خاورمیانه گسترش داد. بحران سوریه و عراق در دهه دوم قرن 21 راه نفوذ بیشتر نظامی-امنیتی، سیاسی و اقتصادی را برای روسها باز نمود و در رقابت با غربی‌ها، آنها پایگاه و جایگاه خود را در خاورمیانه گسترش دادند، بطوریکه دوباره خود را به عنوان قدرت بزرگ در عرصه بین‌الملل مطرح ساختند. پس از داعش، روسیه با گسترش روابط سیاسی-اقتصادی با کشورهای عربی و غیرعربی خاورمیانه، ائتلافهای مختلف و پیمانهای امنیتی-مستشاری-نظامی و توافقات سیاسی و تجاری نفوذ خود را گسترده‌تر ساخت. نتایج نشان داد که روسیه‌ی پساداعش درصدد ابقاء نیروها و تسلیحات و ایجاد پایگاه‌های نظامی بوده و قصد نفوذ پایدارتر و دائمی‌تر در رقابت با غربی‌ها و هژمونی آمریکا برای کسب منافع سیاسی-امنیتی و اقتصادی بیشتر در خاورمیانه را دارد.

کلیدواژه‌ها

پارادایم سیاسی-امنیتی؛ اقتصاد؛ روسیه؛ داعشیسم؛ خاورمیانه

مراجع