کمربند زمینی راه ابریشم نوین و ژئوپلیتیک آسیای مرکزی

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 5، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، دی 1400، صفحه 119-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2021.69448.1050

نویسنده

آرش رئیسی نژاد^*

استادیار گروه روابط بین‌الملل٬ دانشکده حقوق و علوم سیاسی٬ دانشگاه تهران

چکیده

با برآمدن چین در دهه نود و ثبات در رشد اقتصادی چشمگیر در هزاره نوین راه ابریشم نوین٬ به مثابه مهم‌ترین ابتکار بین‌المللی٬ در کانون ژئوپولیتیک آسیا قرار گرفته است. "راه ابریشم نوین" یا "یک جاده٬ یک کمربند" بلندپروازانه ترین کلان‌پروژه در زمانه کنونی به شمار می آید که نمود و نماد اعمال قدرت چین در ورای مرزهای خود است. در این میان٬ آسیای مرکزی در نگاه چین، نقطه ثقل راه ابریشم نوین است که مسیرهای آن را به سوی ایران و آسیای باختری٬ آسیای جنوبی و جنوب روسیه کنترل می کند. از سوی دیگر٬ أفغانستان و سین کیانگ نیز جایگاه های مهمی در شکل گیری روند مسیرهای زمینی راه ابریشم نوین دارند. از این نقطه نظر٬ نوشته پیشِ رو به تبیین پرسش اساسی خود درباره کنشگران و روندهای تاثیرگذار کمربند زمینی راه ابریشم نوین بر ژئوپولیتیک آسیای مرکزی می پردازد. نوشته با ذکر جزییات کنشگری ویژه دولت های آسیای مرکزی و خط مشی های آن ها را بیان می کند. همچنین٬ دامنه و گستره سرمایه گذاری ها و سیاست های پکن در این منطقه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

"راه ابریشم"؛ "ژئوپولیتیک"؛ "ژئواکونومی"؛ "آسیای مرکزی"؛ "اوراسیا"

مراجع

Boulnois, L. (2004). Silk Road: Monks, Warriors & Merchants on the Silk Road, Translated
by Helen Loveday. Odyssey Books & Guides.
Clauzewittz, C, On War. (1832). Translated by Howard Michael and Peter Paret, Princeton
University.
Isik, A.F. & Zhiqiang Z (2019). China-Turkey Security Cooperation Under the Background
of the ‘Belt and Road’ and the ‘Middle Corridor’ Initiatives. Asian Journal of Middle
Eastern and Islamic Studies.
Escobar, P. Retrived from: http://www.atimes.com/article/how-the-new-silk-roads-are-
merging-into-greater-eurasia/
Foster, J.B. (2006). The New Geopolitics of Empire, Monthly Rev.
Frankopan, P. (2018). The New Silk Road: The Present and Future of the World.
Bloomsbury.
Glantz, Michael H. & Robert J Ross & Gavin G Daugherty. One Belt One Road: China's
Long March Toward 2049. Sumero Press Inc. April 2019.
Garcia-Castellanos, D. & Lombardo, U. (May 2007) Poles of Inaccessibility: A Calculation
Algorithm for the Remotest Places on Earth. Scottish Geographical Journal. 3, 227–233
Griffiths, R.T. (2019). The New Silk Road: Challenge and Response. Hipe Publication.
Hillman, J.E. (2020). The Emperor’s New Road: China and the Project of the Century. Yale
University Press.
Kaplan, R.D. (2010). Monsoon: The Indian Ocean and the Future of American Power.
Random House.
Mackinder, H. J. (1904). The Geographical Pivot of History. The Geographical Journal. Vol.
23, No. 4, 421-437 (17 pages) Published By: The Royal Geographical Society (with the
Institute of British Geographers).
McGlinchey, E. (2015). New Policy Memo: Central Asia’s Autocrats: Geopolitically Stuck,
Politically Free, PONARS Eurasia: New Approaches to Research and Security in
Eurasia.
Mesbahi, M. (Spring 2011). Free and Confined: Iran and the International System. Iranian
Review of Foreign Affairs, 5 (2): 9-34.
Miller, T. (2017). China's Asian Dream: Empire Building along the New Silk Road, Zed
Books.
Otsuka, S. (September 2001). Central Asia’s Rail Network and the Eurasian Land Bridge.
Japan Railway & Transport Review. 28.
Reisinezhad, A. (2018). The Shah of Iran, the Iraqi Kurds and the Lebanese Shia, Palgrave
MacMillan.

Rolland, N. (Spring 2017). China’s ‘Belt and Road Initiative’: Underwhelming or Game-
Changer? Washington Quarterly. 40 (1).
Starr, S.F. (2009). China Willing to Spend Big on Afghan Commerce, New York Times.
Wade S. (2016). Khorgos: Why Kazakhstan Is Building a ‘New Dubai’ on the Chinese
Border. Forbes.
Wood, F. (2002). The Silk Road: Two Thousand Years in the Heart of Asia. University of
California Press.
Yiwei, W. (2016). The Belt and Road: What Will China Offer the World in Its Rise. New
World Press.
Zimmerman, T (2015). The New Silk Roads: China, The U.S., and the Future of Central Asia,
Center on International Cooperation. New York University.
Official Documents.
United Nations Economic and Social Council, Fifty Years of the Asian Highway (Bangkok:
United Nations, 2018, Retrived from:
https://digitallibrary.un.org/record/651570/files/E_ESCAP_CTR_5- EN.pdf?version=1
Silk Road Strategy Act of 1999. (March 10, 1999). U.S. Congress, Senate. Retrived from:
https://www.congress.gov/bill/106th- congress/senate-bill/579/text.
Turkmenistan Is the Heart of the Great Silk Road’: The New Book of President of
Turkmenistan (June 25, 2019). Government of Turkmenistan.
Vision and Actions on Jointly Building Silk Road Economic Belt and 21st-Century Maritime
Silk Road. (March 2015) National Development and Reform Commission.