ارزیابی ترجیحات جوامع بومی برای حفاظت اکوسیستم جنگلی (مطالعه موردی: جنگل‌های شیاده و دیوا)

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 2، دوره 36، شماره 3 - شماره پیاپی 56، مهر 1401، صفحه 227-247   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2021.72269.1078

نویسندگان

حمید حاجی زاده¹؛ اصغر فلاح^{* 2}؛ ساره حسینی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

²استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

اکوسیستم جنگل از مهم­ترین ثروت­های طبیعی هر کشور به شمار می­آید که کارکردها و خدمات مختلفی را برای بشر فراهم می­کند. لذا شناخت کارکردها و خدمات اکوسیستم جنگل، تعیین ارزش اقتصادی آنها و بررسی ترجیحات جوامع جهت حفاظت از آنها باید هدف اساسی فعالیت­های انسان قرار گیرد. از این‌رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی ترجیحات و تمایل به پرداخت جوامع بومی برای حفاظت اکوسیستم جنگلی شیاده و دیوا از توابع شهرستان بابل واقع در استان مازندران با استفاده از روش ارزشگذاری آزمون انتخاب است. جامعه آماری این پژوهش شامل 150 خانوار بومی روستاهای حاشیه جنگل­های شیاده و دیوا می­باشد. در این مطالعه داده­های پژوهش به­صورت پیمایش میدانی و از طریق نمونه­گیری تصادفی در تابستان 1399 توسط جوامع بومی منطقه تکمیل و جمع­آوری گردید. متغیرهای اجتماعی - اقتصادی در این تحقیق شامل هشت متغیر سن، تأهل، جنسیت، شغل، بعُد خانوار، تحصیلات، درآمد و مخارج خانوار بوده است که اثر این متغیرها بر میزان تمایل به پرداخت جوامع مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، تمایل به پرداخت افراد برای حفاظت اکوسیستم جنگلی منطقه با روش آزمون انتخاب و مدل رگرسیونی لاجیت شرطی برآورد گردید. برای راستی­آزمایی مدل لاجیت شرطی، آزمون استقلال بین گزینه­های نامرتبط (IIA) به کمک آماره هاسمن- مک­فادن انجام شد. همچنین جهت بررسی تأثیر متغیرهای اجتماعی- اقتصادی بر روی میزان تمایل به پرداخت از مدل لاجیت چندجمله­ای استفاده گردید. در این پژوهش پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (87/0) محاسبه شد. تمایل به پرداخت هر خانوار برای حفظ اکوسیستم جنگلی شیاده و دیوا جهت ارائه خدمات تنظیمی، زیستگاهی و اطلاعاتی از وضعیت فعلی به وضعیت بهبود به­ترتیب برابر با 86/1120، 25/630 و 49/1026 ریال در ماه به­دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد تمایل به پرداخت جوامع بومی جهت حفاظت اکوسیستم جنگل برای ارائه خدمات تنظیمی و بهبود آن در اولین اولویت قرار دارد و خدمات زیستگاهی و اطلاعاتی جایگاه­های بعدی را به­خود اختصاص دادند. لذا خدمات تنظیمی مهم­ترین خدمات اکوسیستمی جنگل از نظر جوامع بومی منطقه شناخته شده است. همچنین، میزان تمایل به پرداخت نهایی جوامع بومی به­ازای هر خانوار 04/33329 ریال در سال (42/2777 ریال برای هر خانوار در ماه) محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها

آزمون انتخاب؛ تمایل به پرداخت؛ جوامع روستایی؛ شیاده و دیوا؛ کارکردهای اکوسیستمی

مراجع

1. Abedi, T., & Yousefi, B. (2015). Economic value of river protection in order to ensure the sustainability of agricultural water from the perspective of indigenous peoples (Case study: Khalkai Masal River), First International Congress, Land, Space, Clean Energy: 13-1.
2. Alpizar, F., Carlsson, F., & Martinsson, P. (2001). Using choice experiments for non-market valuation, working papers in economics, 52.
3. (2013). Lefebvre Forestry Plan Booklet 6, Nature and Resource Sustainability Consulting Engineers. 156.
4. (2020). https://fa.wikipedia.org/wiki.
5. Arcidiacono, P., Bayer, P., Blevins, J.R., & Ellickson, P.E. (2016). Estimation of dynamic discrete choice models in continuous time with an application to retail competition, Review of Economic Studies, Oxford University Press 83(3): 889-
6. Bamwesigye, D., Hlavackova, P., Sujova, A., Fialova, J., & Kupec, P. (2020). Willingness to pay for forest existence value and sustainability. Sustainability 12(3): 891. https://doi.org/10.3390/su12030891.
7. Benjamin, S., Thompson, D., & Friess, A. (2019). Stakeholder preferences for payments for ecosystem services (PES) versus other environmental management approaches for mangrove forests. Journal of Environmental Management 233: 636–648. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2018.12.032.
8. Carson, R., Louviere, J.J., Anderson, D., Arabie, P., Bunch, D., Hensher, D.A., Johnson, R., Kuhfeld, W., Steinberg, D., Swait, J.D., Timmermans, H., & Wiley, J. (1994). Experimental analysis of choice. Marketing Letters 351–368.
9. De Groot, R.S., Wilson, M.A., & Boumans, R.M.j. (2002). A typology for the classification, description and valuation of ecosystem function, goods and services. Ecological Economics 41: 393-408. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(02)00089-7.
10. De Groot, R., Brander, L., & Ploeg, S. (2012). Global estimates of the value of ecosystems and their services in monetary units. Ecosystem Services 1: 50–61. https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2012.07.005.
11. Esmaeili, A., & Paroon, S. (2010). Market valuation of mangrove forest in Qeshm island protected area, Agricultural Economics 4(2): 131-147. (In Persian(
12. Facciolia, M., Czajkowskic, M., Klaus, G., & Julia, M. (2021). Environmental attitudes and place identity as determinants of preferences for ecosystem services. Ecological Economics 174: 106600. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2020.106600.
13. Ghomi, A.M., Akbarinia, S.M., Hosseini, T., Mohammad, H., & Hannes Ditter, K. (2021). Prioritizing of the Hyrcanian proposed sites for inscription on the UNESCO´S world Heritage List by use of decision making methods. Ecology of Iranian Forest 8(16): 90-102. (In Persian)
14. Haghjou, M., Hayati, B., Pishbahar, E., & Molaei, M. (2019). An application of choice experiment approach on total economic valuation of Arasbaran forests. Journal Forest Research and Development 5(3): 449-467.
15. Hanley, N., Wright, R.E., & Alvarez-Farizo, B. (2006). Estimating the economic value of improvements in river ecology using choice experiments: an application to the water framework directive. Journal of Environmental Management 78(2): 183-193. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2005.05.001.
16. Hanley, N., Mourato, S., & Wright, R. (2001). Choice modeling approaches: A superior alternative for environmental valuation? Journal of Economic Surveys 15(3): 435-462. https://doi.org/10.1111/1467-6419.00145.
17. Hausman, J., & Macfadden, D. (1984). Specification tests for the multinomial logit model. Journal of Econometrical 52(5): 1219-1240. https://doi.org/10.2307/1910997.
18. Hensher, D.A., Rose, J.M., & Greene, W.H. (2005). Applied choice analysis: A primer. Cambridge University Press, Cambridge.
19. Jalili Kamjo, P., Sharzie, Gh., Khoshakhlsgh, R., & Rahimi, T. (2014). Application of nested logit model in ecosystem services valuation (Case study: Ganjname recreational site). Journal of Natural Environment 67(3): 253-265. (In Persian)
20. Jalili Kamjoo, P., Khosaghlagh, R., & Ftros, M. (2014). M. Anew Approach in Estimate of regional and non-regional visitor's preference with Zayanderood Ecosystem Services: Choice Experiment – Conditional Logit. Quarterly Energy Economics Review 10(42) :1-24.
21. Jaung, W., Bull, G., Sumail, U., & Putzel, L. (2018). Estimating water user demand for certification of forest watershed, Services. Journal of Environmental Management 212: 469-478. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2018.02.042.
22. Johnson, R.M., & Orm, B.K. (1996). How many questions should you ask in choice-based conjoint studies? In Art Forum, Beaver Creek: 1-23.
23. (1996). A new Approach to consumer theory, Journal of Political Economy.
24. Louviere, J.J., Hensher, D., Swait, J., & Adamowicz, W. (2000). Stated Choice Methods: Analysis and Applications. Cambridge University Press, Cambridge.
25. Manski, C.F. (1977). The structure of random utility models. Theory and Decision 8(3): 229-254.
26. Marvi Mohajer, M. (2016). Forestry and forestry, University of Tehran Press, 410 p. (In Persian(
27. Mashayekhi, Z. (2007). Economic Valuation of Zagros Forest Ecosystems in Rapid Runoff Reduction as an Environmental Service (Case Study: Bazaft Forests of Chaharmahal and Bakhtiari Province), M.Sc. Thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, 136 p. (In Persian(
28. Mashayekhi, Z., Sharzehi, , Danehkar, A., & Majed, V. (2017). Estimating the local cost of conservation: a choice modeling approach for eliciting willingness to accept compensation. Journal of Forest and Wood Products 70(1): 71-81. (In Persian)
29. Mashayekhi, Z., Sharzehi, G., Danehkar, A., & Majed, V. (2018). A comparison of stated preferences methods for economic valuation of ecosystem services (case study: Qeshm mangrove ecosystems), Environmental Sciences 16(1): 69-88. (In Persian)
30. McFadden, D. (1974). Conditional logit analysis of qualitative choice behavior. Frontiers in Econometrics, Zarembka, P., (ed.) New York: Academic press.
31. Mobarghai, N.(2008). Presenting and applying spatial valuation model of forest ecosystem services using geographic information system (case study: Khairud forests Nowshahr), PhD Thesis, Department of Environmental Planning and Management, Faculty of Environment, University of Tehran, 210 p. (In Persian)
32. Muharramnejad, N., & Mafi, A. (2006). A study of strengths, weaknesses, threats and opportunities for the implementation of forest principles in the forests of northern Iran (Rio to Johannesburg). Journal of Environmental Technology 11(4): 149-172. (In Persian(
33. Niazi, N., & Malikonia, R. (2013). Prioritization of functions of Middle Zagros forests using classical and fuzzy AHP analysis (Case study: Kakarzai forests of Khorramabad). Natural Ecosystems of Iran 4(1): 45-57. (In Persian(
34. Noden, A., Coria, J., Jonsson, A., Lagergern, F., & Lehsten, V. (2017). Divergence in stakeholder’s preferences: Evidence from a choice experiment on frost landscapes preferences in Swedan. Ecological Economics 132: 179-195.
35. Pirkia, M., Fallah, A., Amirnejad, H., & Mohamadi, J. (2018). The identification and prioritization of criteria and indicators for Assessment of Multiple Ecosystem Services using of multi-criteria decision making techniques Entropy and TOPSIS in Darabkola Watershed. Journal of Natural Ecosystem of Iran 9(3): 79-100. (In Persian)
36. Rezende, C.E., Kahn, J.R., Passareli, L., & Vasquez, W.F. (2015). An economic valuation of mangrove restoration in Brazil. Ecological Economics 120: 296-302.
37. Shahpouri, A., & Amirnejad, H. (2016). Choice modeling, a new method for valuing natural resources in order to sustain and maintain the environment. First National Conference on Applied Research in Environmental Conservation, Water and Natural Resources, Arak. (In Persian(
38. Sharzehi, G., & Jalili Kamjoo, S.P. (2013). Choice modeling: A new approach to valuation of environmental commodity; case study: Ganjnameh, Hamadan. 13(3): 1-18. (In Persian)
39. Taye, F., Vedel, S., & Jacobsen, J. (2018). Accounting for environmental attitude to explain variations in willingness to pay for forest ecosystem services using the new environmental, Journal of Environmental Economics and Policy 2160-6544 (Print) 2160-6552.22pp. https://doi.org/10.1080/21606544.2018.1467346.
40. Vega, D.C., & Alpizar, F. (2011). The case of the Toro 3 Hydroelectric project and the Recreo Verde Tourist center in Costa Rica. Environment for Development: Discussion Paper Series, May, EfD DP.