عمومیت مصداق موعودین در آیه 55 سوره نور

علوم قرآن و حدیث

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 آذر 1400  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2021.67954.1020

نویسندگان

محسن خوش فر ¹؛ مریم عمادی²

¹استادیار گروه حدیث جامعه المصطفی ص العالمیه

²حوزه علمیه

چکیده

درباره کسانی که مصداق وعده‌های الهی مطرح شده در آیه 55 سوره نور هستند ، اقوال متعددی میان مفسران فریقین وجود دارد و هر کدام برای اثبات قول خود به ادله متعددی تمسک کرده‌اند. در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده ، سعی در احصاء این اقوال و ادله هر دیدگاه و سپس نقد و بررسی آنها شده‌است . نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مفسران فریقین به طور کلی دو رویکرد در مراد از موعودین در آیه اتخاذ کرده‌اند؛ عده‌ای با رویکرد تخصیص افرادی یا ازمانی و برخی دیگر با رویکرد تعمیم؛ یعنی بر‌‌‌خی وعده مطرح شده در آیه را ناظر به گروه یا زمان خاصی می‌دانند ؛ چنانچه برخی مفسران اهل سنت شیخین یا خلفای چهار‌گانه را مراد از آیه دانسته ، یا تحقق آیه را مربوط به قیامت دانسته‌اند که ادله‌شان رد شد و در مقابل گروهی از مفسران شیعه آیه را منحصر به اهل‌‌‌بیت(ع) و یا منحصر به زمان ظهور حضرت مهدی(عج) کرده‌اند که به نظر می‌رسد این قول نیز صحیح نیست بلکه دلایل این مفسران شیعه بیانگر مصداق اکمل و اتم برای آیه است نه مصداق انحصاری. رویکرد دوم نیز حاکی از این است که عده‌ای از مفسران فریقین بر خلاف دسته اول ، تحقق این وعده را مختص به فرد یا زمان خاصی ندانسته بلکه معتقدند هر گاه شرط ایمان و عمل صالح محقق شود این وعده عملی می‌شود که با بررسی ادله، صحیح بودن این دیدگاه ترجیح داده شد

کلیدواژه‌ها

تفسیر تطبیقی؛ آیه55 سوره نور؛ آیه وعد؛ استخلاف؛ تمکین دین