تجزیه و تحلیل جایگاه صادراتی ایران بر اساس مدل راگمن و شاخص سهم بازار پایدار(CMS): مطالعه موردی صنعت دارو و فولاد

اقتصاد و توسعه منطقه ای

دوره 28، شماره 21، شهریور 1400  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/erd.2021.69989.1037

نویسندگان

ابراهیم انواری ¹؛ احمد صلاح منش²؛ عاطفه احمدی³؛ سرور چهرازی³

¹دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهوازT اهواز، ایران

³دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

حضور آگاهانه در بازار جهانی بدون تدوین سیاست‌های مناسب بازرگانی و البته بدون لحاظ مسایل سیاسی و اجتماعی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، غیر ممکن است. بر همین اساس در این تحقیق کوشیده شده است تا با توجه به تحریم‌های بین‌المللی، جایگاه صادراتی ایران در دو بازار منتخب دارو و فولاد به وسیله شاخصی به نام سهم بازار پایدار (CMS) در دوره زمانی 2019-2016 ارزیابی شود. برای این منظور با بهره‌گیری از مدل راگمن و استفاده از روش CMS توسعه‌یافته توسط لیمر و استرن، به ارزیابی عملکرد و رقابت‌پذیری ایران پرداخته شد. با توجه به این‌که اثر کالایی، اثر کشوری و اثر رقابتی زیر مجموعه‌های این شاخص هستند، در این تحقیق، ابتدا سه شاخص مذکور برای دو کالای منتخب محاسبه شده و سپس با استفاده از آن‌ها، تغییر در خالص صادرات کشور ارزیابی شده است. نتایج این پژوهش دلالت بر آن دارد که اثر رقابتی نسبت به دو اثر دیگر سهم چشمگیری در رشد صادرات دارو و فولاد داشته و لذا تحریم‌های اقتصادی که بیشترین تاثیر را بر رقابت‌پذیری کشورها در تجارت می‌گذارد؛ نقش پررنگی بر صادرات ایران حتی با وجود عدم تحریم کالای دارو داشته است. همچنین در کنار اثر کالایی که نتایج آن خارج از اراده کشور است نتایج حاصل از اثر کشوری بیان می‌کنند که در سال 2016، کشور آلمان و در سال‌های 2017 و 2019 کشور روسیه بهترین بازار هدف دارو و همچنین ترکیه بدترین و تایلند بهترین مقصد صادراتی فولاد ایران بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

رقابت‌پذیری؛ سهم بازار پایدار (CMS)؛ دارو؛ مدل راگمن؛ فولاد

مراجع