شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر ترجیحات مصرف‌کنندگان در انتخاب برنج ایرانی و خارجی (مورد مطالعه: شهر مشهد)

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 1، دوره 36، شماره 1 - شماره پیاپی 54، فروردین 1401، صفحه 1-15   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2021.67796.1005

نویسندگان

پروین عابدانی¹؛ یوسف رمضانی^{* 2}؛ علی فیروز زارع³

¹مدیریت بازرگانی بین‌الملل، موسسه آموزش عالی عطار مشهد، مشهد، ایران

²گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران

³گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

برنج محصول غذایی بسیار مهمی در تأمین امنیت غذایی خانواده محسوب می‏شود. در ایران انواع مختلفی از برنج وجود دارد که مصرف کنندگان مختلف انواع مختلف آن را برای مصرف انتخاب می­کنند. مصرف کنندگان به دنبال ویژگی‌هایی هستند که از مصرف برنج مطلوبیت بیشتری به دست آورند. بنابراین پژوهش حاضر تلاش دارد با استفاده از داده­های 384 مصرف‌کننده برنج در شهر مشهد در سال 1399، که با استفاده از ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه و از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند، عوامل مؤثر بر ترجیحات مصرف‌کنندگان در انتخاب برنج ایرانی و خارجی، را شناسایی و اولویت‌بندی نماید. در این راستا، در بخش کیفی این پژوهش پس از شناسایی این عوامل، دیدگاه خبرگان از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفت و هفت عامل اصلی ظاهر محصول، کیفیت، سلامت، قیمت، بسته بندی، توزیع و ترویج در قالب 20 متغیر (عامل فرعی) شناسایی شدند. در بخش تحلیل استنباطی، با استفاده از معادلات ساختاری و آزمون فریدمن هفت عامل اصلی رتبه‌بندی شدند. نتایج نشان داد به‌ترتیب کیفیت، سلامت، ظاهر محصول، بسته‌بندی، توزیع، قیمت و ترویج بیشترین تأثیر را بر انتخاب مصرف‌کنندگان برنج ایرانی و خارجی داشته است. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش در نهایت پیشنهاداتی همچون تمرکز بر تولید محصول سالم، تولید ارقام با شکل ظاهری بهتر پس از پخت، حذف ارز دولتی و برداشته شدن تورش قیمتی برنج خارجی و همچنین تمرکز بر کیفیت به جای هزینه زیاد بر روی تبلیغات، مطرح شده است که می‌تواند ضمن ارتقاء سطح مطلوبیت مصرف‌کننده، به بهبود وضعیت تولید برنج، درآمد و اشتغال روستایی کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

ترجیحات مصرف کنندگان؛ آمیخته بازاریابی؛ محصول برنج؛ کشور مبداء

مراجع

1. Ahmadi , Hojjati M., and Abdshahi A. 2018. 2nd International Congress and 25^th National Congress of Food Science and Technology of Iran, 1-8.
2. Ansari , Moshrefjavadi M.H., and Jamshidi H. 2013. Investigating and ranking the most important reasons for the desire of domestic consumers to choose a foreign alternative product (Case study: Milad brand chocolate industry).Journal of New Marketing Research 2(9): 226-236.
3. Amirnejad , Mirkarimi Sh., Tonekbar P., and Heidari N. 2019. Investigating Rice Consumers' Preferences Using Selection Modeling Approach with Emphasis on Domestic Production: A Case Study of Gorgan. Agricultural Economics Research 12(3): 302-279.
4. Anang T., Adjei Adjetey S.N., and Addy Abitiwe S. 2011. Consumer Preferences for Rice Quality Characteristics and the Effects on Price in the Tamale Metropolis, Northern Region, Ghana, International Journal of AgriScience 1(2): 67-74.
5. Ardestani , Kazemnejad M., and Amjadi A. 2012. Investigating the economic situation and supportive approaches of rice in the world and Iran. Tehran: Ministry of Jihad for Agriculture, Research Institute for Planning, Agricultural Economics and Rural Development- Management of Research Findings and Information.
6. Azzam A., and Ali N.N. 2019. The Relationship between Product Mix Elements and Consumer Buying Behavior– A Case of Jordan. Global Journal of Economics and Business 2(6): 375-384.
7. Cosmina , Gallenti G., Marangon F., and Troiano S. 2015. Attitudes towards Honey among Italian Consumers: A Choice Experiment Approach. Paper Prepared for Presentation at the EAAE-AAEA Joint Seminar, Consumer Behavior in a Changing World: Food, Culture, and Society. Naples, Italy.
8. Dolsak , Hrovatin N., and Zoric J. 2020. Analysing Consumer Preferences, Characteristics, and Behaviour to Identify Energy-Efficient Consumers. Sustainability 12(1): 2-19.
9. Fornell , and Larcker D.F. 1981. Structural Equation Models with Unobeyable Variables and Measurement error. Journal of Marketing Research 18(1): 39-50.
10. Henrieta , Aleksander K., and Dagmar B. 2015. Impact of Brand Name. Proceedings of Economics and Finance Business Economics Management (BEM) 34: 615-621.
11. Hooman A. 2008. Structural Equation Modeling Using LISREL Software, Tehran: University Humanities Study and Development Organization.
12. Hisolp 2011. An Overview of Branding and Brand name Measurement of on Line Marketers, Dynamic Logic Branding 101(1): 1-22.
13. Holmes , and Paswan K. 2012. Consumer Reaction to New Package Design, Journal of Product & Brand Management 21(2): 109-116.
14. Holt 2015. Brands and Branding Cultural Strategy Group.
15. Ibitoye O., Nawi N.M., Kamarulzaman N.H., and Man N. 2014. Consumers' Awareness towards Organic Rice in Malaysia. International Food Research Journal 21(5): 1711-1718.
16. Kotler , and Keller K. 2016. Marketing Management, Global Edition. 15^th Edition. Jilan Wineyer Publication USA.
17. Kieko , Kenjo A., and Kiyokazo U. 2017. A Choice Experiment to Compare Preferences for in Thailand and Japan: The Impact of Origin Sustainability, and Taste, Food Duality and Preference. Food Quality and Preference 56: 274-284.
18. Mitul 2012. Role of Packaging on Consumer Buying Behavior. Global Journal of Management and Business Research 12(10): 48-69.
19. Miyuri 2015. The Impact of Quality on Consumer Behavioral Intentions, Journal of Promotion Management 21(6): 776-797.
20. Panicom , DelGiudic T., and Caracciolo F. 2014. Quality Dimensions and Consumer Preferences: A Choice Experiment in the Italian Extra- Virgin Olive Oil Market. Agricultural Economics Review 15(2): 100-112.
21. Ramezani Amiri H., and Bakhshudeh M. 2011. The effect of price and income changes on rice consumption pattern in Shiraz. Journal of Agricultural Economics Research 3(3): 100-77.
22. Statistics Center of Iran. 2019. www.amar.org.ir.
23. Winkielman , Shwarz N., and Fazenderio T. 2000. Affective and Cognitive Consequences of Visual Fluency: When seeing is Easy on the Mind in, Visual Pre. Ed. Ann-Arobor. Michigan, USA.
24. Xu , Yang X., and W L. 2020. Consumers’ Willingness to Pay for Imported Milk: Based on Shanghai, China. Int. J. Environ. Res. Public Health 17(244): 2-16.