نقد دیدگاه غبریال صوما درباره آرامی بودن واژه های «فلن أکلّم» و «فریّا»

علوم قرآن و حدیث

مقاله 12، دوره 54، شماره 1 - شماره پیاپی 108، شهریور 1401، صفحه 239-259   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2021.68389.1041

نویسندگان

محمد علی همتی^{* 1}؛ فاطمه سادات انجوی نژاد²

¹استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن شیراز

²دانش آموخته سطح سه جامعةالزهرا قم

چکیده

غبریال صوما از خاورشناسانی است که در زمینه آرامی بودن زبان قرآن، کتابی را با عنوان «قرآن، تفسیر اشتباه، ترجمه اشتباه و خوانش اشتباه، زبان آرامی قرآن» منتشر کرده است. وی در کتاب خود مدعی است که زبان قرآن زبان آرامی است و برداشت مسلمانان از قرآن به زبان عربی اشتباه است. او 52 سوره قرآن را بررسی کرده و برخی واژگان را به زبان آرامی ترجمه می­کند و معانی برخی آیات را در زبان آرامی عنوان می­نماید. از جمله واژگانی که وی بررسی کرده است واژه «فلن أکلم» در آیه 26 سوره مریم و واژه «فریّا» در آیه 27 سوره مریم است. پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه صوما درباره­ی این دو واژه با روش زبان­شناسی تاریخی تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای پرداخته­است. یافته­های زبان­شناسی، متن عهدین و سیاق آیات قرآن ادعای نویسنده را تأیید نمی­­کند.

کلیدواژه‌ها

غبریال صوما؛ زبان قرآن؛ آرامی‌–‌‌ سریانی؛ کلم؛ فری

مراجع

قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند، چاپ دوم، انتشارات دارالقرآن الکریم، تهران، [بی تا].

کتاب مقدس: عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه: فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، چاپ اول، انتشارات اساطیر، تهران، ۱۳۸۰.

آریان پور کاشانی، منوچهر، فرهنگ جامع پیشرو آریان پور، تهران،نشر الکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه، چاپ اول، 1380

ابن ابی سلمی، زهیر، دیوان زهیر بن ابی سلمی، [بی چا]، المطبعة الحمیدیة المصریة، ۱۳۲۳م.

ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم مقاییس اللغة، [بی چا]، مرکز النشر: مکتب الاعلام الاسلامی، [بی جا]، 1404ق.

ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، 15 جلد، چاپ اول، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1421ق.

اعشی، میمون بن قیس، دیوان الاعشی، دارصادر، بیروت، 1414ق.

حسینی زبیدی واسطی، سید مرتضی، تاج العَروس من جواهر القاموس، 20 جلد، چاپ اول، دارالفکر، بیروت، 1414ق.

جمعی از اساتید مدارس حوزه علمیه قم، مغنی الأدیب، 2 جلد، چاپ پنجم، اُدباء، قم، 1388.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، دار الشامیة، بیروت، 1412ق.

طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، 20 جلد، چاپ دوم، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، 1390ق.

طبرسى، فضل بن حسن‏، تفسیر جوامع الجامع‏، 4 جلد، چاپ اول، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت‏، قم، 1412ق.

_____________، مجمع البیان لعلوم القرآن، 10 جلد، چاپ سوم، ناصر خسرو، تهران، 1372.

طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن( تفسیر الطبرى)، 30 جلد، چاپ اول، دارالمعرفة، بیروت، 1412ق.

طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، 10 جلد، چاپ اول، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، [بی تا].

فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، 9 جلد، چاپ دوم، مؤسسة دار الهجرة، قم، 1409ق.

قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1371.

قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن‏، 20 جلد، چاپ اول، ناصر خسرو، تهران، 1364.

مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چاپ اول، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1416ق.

مقری فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعى، 2جلد، چاپ دوم، موسسه دارالهجرة، قم، 1414ق.

مکارم شیرازی و همکاران، ناصر، تفسیر نمونه، 27 جلد، چاپ اول، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1374.

موسکاتی و دیگران، سباتینو، مدخل الی اللغات السامیه المقارن، ترجمه مهدی المحزونی  و عبد الجبار المطبی،  بیروت، عالم الکتب، الطبعه الاولی، 1414ق.

یزیدی، عبدالله بن یحیی، غریب القرآن و تفسیره، 1 جلد، چاپ اول، عالم الکتاب، بیروت، 1405ق.

یعقوب اوجین منّا، المطران، قاموس کلدانی عربی، [بی چا]، منشورات مرکز بابل، بیروت، 1975م.

 

Beston, A.F.L., & Ghul, M. A. Sabaic Dictionary/ Dictionanaire, 1982.

 

Brockelmann, Carolo, Lexicon Syricum, Halis Saxonum, Sumptibus Max Niemeyer, Emendata, 1928.

Brown, Driver, Briggs, Old Testament Hebrew-English Lexicon, Clarendon Press Oxford,1906.

Castelli, Edmondi, Lexicon Syriacvm, Pars Prima.

Costaz, louis,s.j, dictionnaire syriaqus- francais, syriac-english dictionary, قاموس سریانی عربی، Third Edition, Beyrouth, dar el-machreq, 2002.

Dilimann, Augusti. Lexicon linguae aethiopicae, weigel, 2012.

Jastrow, Marcus, a Dictionary of the Targumim, Talmud Bavli, Talmud Yerushalmi and Midrashic Literature, "the Jastrow Dictionary", London, 1903.

Lidden. H .G& R.Scott, A Greek –English Lexicon.2ed .H.S . Jones & R. McKenzie, Oxford: Calrendon, 1996.

Macuch, R. (1963), A mandaic dictionary. London, Oxford university press.

O'leary. De. Lacy.Comparatve Grammer of the Semitic languages, New York. 1923

R.payne Smith, D.D, A Compendius Syriac Dictionary, Oxford at the Clarendon Press,1903.

Sawma, Gabriel, The quran Misinterpreted, Mistranslated, And Misread, the Aramaic Language of the Quran, Adi Books, USA, 2006.

Strong, James, a Concise Dictionary of the words in The Hebrew Bible, Abingdon Press Nashville, New York.

www.amazon.com