تحلیل الگوی مسیریابی کودکان 10 تا 14 سال با تأکید بر رشد شناختی (مطالعه موردی: محله لشگر قاسم‌آباد)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 14، شهریور 1400، صفحه 77-99  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2021.47741.0

نویسندگان

شیما عابدی¹؛ تکتم حنایی ²؛ زهرا باقرزاده گلمکانی³

¹دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

³استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران

چکیده

اهمیت بررسی رشد در حیطه‌ی رشته روانشناسی کودک تبلور می‌یابد. از سویی دیگر مقوله‌ی رشد شناختی به‌عنوان منبع آگاهی‌بخش درزمینه رشد کودکان است و در فرآیند مسیریابی کودکان تأثیر دوچندان دارد. توجه به این امر در فضاهای شهری می‌توانند سبب سهولت مسیریابی موفق کودکان شود. هدف از این پژوهش تحلیل الگوی مسیریابی با تأکید بر رشد شناختی کودکان 10 تا 14 سال می‌باشند روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی است. در این راستا به‌منظور گردآوری داده‌ها از مشاهدات میدانی، پرسشنامه و بازدید از محدوده استفاده‌شده است. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی با استفاده از فورمول کوکران است و تکمیل پرسشنامه توسط 106 نفر از کودکانی در بازه‌ی سنی 12-10 سال و 106 نفر از کودکان در بازه‌ی سنی 14-12 تکمیل گردیده است. تحلیل داده‌ها برای تحلیل الگوی مسیریابی کودکان با تأثیرپذیری از رشد شناختی در محله لشگر به‌صورت کمی از روش تحلیل عاملی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل محاسبه گردیده است. در تحلیل داده‌ها برای ارزیابی ارتباط مابین مسیریابی و رشد شناختی پس از جمع‌آوری داده‌ها، اطلاعات حاصل با روش‌های آماری آزمون تی وابسته، آزمون فرضیات کلموگروف-اسمیرنف تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که کودکان در بازه‌ی سنی 12-10 سال، بیشتر به رنگ نماها، فرم بنا و ساختمان‌هایی که فرم و عملکرد شاخصی دارند اشاره‌کرده‌اند، همچنین کودکان در بازه سنی 14-12 سال به نشانه‌های شاخص که دارای کالبد متمایز نسبت به سایر ابنیه در محله داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

رشد شناختی؛ کودک؛ مسیریابی؛ محله لشگر

مراجع

16. احمدوند، ک، هدایت احمدی، ح.، و غلامی هره دشتی، س. (1394). فلسفه بازی و نقش آن در رشد عقلانی کودکان براساس برنامه P4C ، فصلنامه فلسفه و کلام، فلسفه و کودک، 12،49-58.
17. آزموده، م. (1391). معماری و طراحی برای کودکان. تهران: انتشارات علم و دانش،12-13.
18. رشتچی، م. (1389). بررسی نظریه ی ویگوتسکی از دیدگاه روان شناسی و ارتباط آن با مبانی نظری آموزش فلسفه به کودکان، تفکر و کودک. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره ی اول،3-20.
19. رکنی، م.، زاده محمدی، ع.، نوابی­نژاد، ش. (1394)، بررسی اثر بخشی نقاشی درمانی بر خلاقیت و رشد اجتماعی کودکان 4 تا 6 ساله"، فصلنامه علمی، پژوهشی، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره پنجم، شماره سوم، دوره 5، زمستان، 196-173.
20. زیگلر، ر.، واگنر، آ.، مارتا، و خرازی، س.ک. (1387). روان شناسی رشد شناختی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
21. شیعه، ا. (1386). آماده سازی شهر برای کودکان نمونه مورد بررسی تهران، تهران: نشر شهر تهران.
22. عبدالحسین زاده، ع. (1387). نقش والدین در رشد شناختی کودکان. نشریه ماهانه آموزشی – تربیتی پیوند، شماره17 ،345-347.
23. عزیزی یوسفکند، ع. (1391). بررسی فرم در نقاشی کودکان. هنر و معماری، رشد آموزش هنر، 31، 43-35.
24. عموزاده خلیلی، م. (1384). مقایسه رشد شناختی- حرکتی کودکان در مهدکودک های شهری و روستایی سمنان در سال 1381. مجله علمی –پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 15(48)، 73-81.
25. قره بیگلو، م. (1389). شهر و کودک مسئولیت­های شهر نسبت به محل بازی کودکان. ماهنامه منظر، 2(10)، 14-17.
26. کاشانی­جو، خ.، هرزندی، س.، و فتح العلومی، ا. (1392). بررسی معیارهای طراحی مطلوب فضای شهری برای کودکان نمونه موردی محله نظامیه تهران. معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 11، 249-23.
27. کامل­نیا، ح.، و حقیر، س. (1388). الگوهای طراحی فضای سبز در شهر دوستدار کودک، باغ نظر، 6(1388)،77-88 .
28. کیانی، ع.، اسماعیل­زاده کواکی، ع. (1391). تحلیل و برنامه ریزی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان. فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر، 9(20)، 7-25.
29. متینی، م.، سعیدی رضوانی،ن.، احمدیان، ر. (1393). معیارهای طراحی محلات مبتنی بر رویکرد شهر دوستدار کودک مطالعه موردی - محله فرهنگ مشهد، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 15، 112-91.
30. مظفر، ب.، حسینی، س. ب.، باقری، م.، و عظمتی، ح. (1386). نقش فضاهای باز محله در رشد و خلاقیت کودکان. مجله علمی –پژوهشی باغ نظر، 4،59-72.
31. Alexander Segal, R. (2015). Playfinding child-Friendly wayfinding as a Tool for children’s independent mobilityin the exchange district of Winnipeg. Manitoba: Department of City Planning Faculty of Architecture University of Manitoba Winnipeg.
32. Barrouillet, P. (2015). Theories of cognitive development: From Piaget to today. Developmental Review, 38, 1–12.
33. Castell,ch. Stelzmann, D, Oberfeld,D, Welsch,R, Hecht,H. (2017). Cognitive performance and emotion are indifferent to ambient color. Research and Application, 43(1), 65-74.
34. Doherty, Brett T. Hoffman,K,P Keli,A,M Engel,S,M Stepleton,H,D Goldman,B,Folshn,A,l Daniels,J (2019). Prenatal exposure to organophosphate esters and cognitive development in young children in the Pregnancy, Infection, and Nutrition Study. Environmental Research, 169, 33–40.
35. Gonzalez, L Cortes-sancho, Murcia, M. Ballester, F. (2018). The role of parental social class, education and unemployment onchild cognitive develop. Article in Press, G Model GACETA, 1659,1-10.
36. Jansen-Osmann, P., & Wiedenbauer, G. (2004). Wayfinding performance in and the spatial knowledge of a color-coded building for adultsand children. Spatial Cognition and Computation PATIAL, 4(4), 337–358.
37. Kavanagh, D. J., Andrade, J., & May, J. (2005). Imaginary relish and exquisite torture: The elaborated intrusion theory of desire. Faculty of Health and Human Sciences, School of Psychology, 112(2), 446-467.
38. Lingwood, Blades, M. Farran, E. Coubois, Y. Matthews, D. (2015). The development of wayfinding abilities in children: Learning routes with and without landmarks. Journal of Environmental Psychology, 41, 74-80.
39. Makri, A. (2015). Indoor signposting and qayfinding through an adaptation of the Dutch cyclist junction network system. Delft: Delft University of Technology, Faculty of Architecture and the Built Environment.
40. Passini, (1984). Spatial representions, a wayfinding perspective. Enviromental Psychology, 4, 153-164.
41. Raphael, D. A. (2013). Wayfinding: principles and practice. 2nd edition. American Society of Landscape Architects. https://learn.asla.org/asla/sessions/2323/view.
42. Soman, U. G. (2018). Cognitive development. Preparing to teach committing to learn: an introduction to educating children who are deaf/hard of. eBook Chapter 3. https:// infanthearing.org/ebook-educating-children-dhh/