بهینه سازی جوانه‌زنی بذر، شاخص‌های رشد و رنگدانه‌های فتوسنتزی گیاهچه کرفس کوهی در شرایط آزمایشگاهی

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 دی 1400  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2021.73715.1111

نویسندگان

خدیجه احمدی ¹؛ حشمت امیدی ¹؛ مجید امینی ¹؛ الیاس سلطانی ²

¹دانشگاه شاهد

²دانشگاه تهران

چکیده

کرفس کوهی (Kelussia odoratissma Mozaff) گونه بومی ایران است که از گونه‌های کمیاب و در معرض انقراض محسوب می‌شود. به‌صورت خودرو در زیست اقلیم‌های سرد و کوهستانی رشد می‌کند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، درمان زخم معده، تنفسی و التهاب روده کاربرد دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر ترکیبی دما، آبشویی و پیش تیمار بر روی جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی کرفس کوهی است. فاکتورهای این مطالعه دما (1، 5، 10 و 15 درجه سانتی‌گراد)، آبشویی (24، 48 و 72 ساعت) و غلظت‌های مختلف پیش‌تیمار جیبرلین (0، 250 و 500 پی‌پی‌ام) بودند. نتایج نشان داد که دمای جوانه‌زنی بهینه یک درجه سانتی‌گراد بود و نزدیک به 54 درصد بذرها بدون استفاده از هیچ گونه پیش تیماری در این دما قادر به جوانه‌زدن هستند. با این وجود، پیش تیمار بذرها با جیبرلین 250 پی‌پی‌ام و آبشویی به مدت 72 ساعت، درصد جوانه‌زنی را در دمای یک درجه‌ی سانتی‌گراد به 65 درصد افزایش داد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که پیش‌تیمار جیبرلین 250 پی‌پی‌ام طول گیاهچه و پیش‌تیمار جیبرلین 500 پی‌پی‌ام وزن تر و خشک گیاهچه را در سه سطح آبشویی در دمای 10 درجه سانتی‌گراد بهبود بخشید. بیش‌ترین محتوای کلروفیل و کارتنوئید گیاهچه در ترکیب تیماری آبشویی 24 ساعت، دمای پنج درجه سانتی‌گراد و اعمال پیش‌تیمار جیبرلین 500 پی‌پی‌ام مشاهده شد. برای کاهش زمان جوانه‌زنی بذور کرفس کوهی اعمال دمای مناسب جوانه‌زنی همراه با آبشویی و غلظت پایین پیش‌تیمار جیبرلین می‌تواند بهترین شرایط را برای بالاترین درصد جوانه‌زنی بذور فراهم کند. این مطالعه می‌تواند راهنمای اساسی برای برنامه‌های کشت و حفاظت از گیاه دارویی کرفس کوهی، گیاه بومی و در معرض انقراض ایران باشد.

کلیدواژه‌ها

آبشویی؛ دمای جوانه‌زنی؛ جیبرلین؛ کلروفیل؛ کلوسه