تأثیر گاما آمینو بوتیریک اسید بر بهبود تحمل به تنش کم آبی در سبزی خرفه (Portulaca oleracea)

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 دی 1400  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.73535.1106

نویسندگان

نجمه زینلی پور ¹؛ فاطمه عاقبتی²

¹استادیار بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان

²دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

کمبود آب از تنش‌های مهم غیر زیستی است که رشد گیاه و تولید محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این پژوهش جهت بررسی اثر تیمار‌ گابا (گاما آمینو بوتیریک اسید) در غلظت‌های مختلف بر عملکرد رویشی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سبزی دارویی خرفه به صورت طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه سبزی‌کاری دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. تیمارهای استفاده شده در این آزمایش شامل؛ فواصل آبیاری هر 7 روز (شاهد)، هر 14 روز (تنش متوسط) و هر 21 روز یکبار (تنش شدید) در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی با گابا در سه سطح 0، 20 و 40 میلی‌مولار در کرت‌های فرعی بودند. پارامترهایی از جمله؛ ارتفاع بوته، عملکرد رویشی، درصد رطوبت نسبی برگ، میزان پرولین، قندهای محلول، مالون‌دی‌آلدئید، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تیمار 40 میلی‌مولار گابا و در تنش با دور آبیاری هر 21 روز یکبار موجب حفظ بهتر میزان عملکرد رویشی حدود (19 درصد)، ارتفاع بوته (34 درصد)، رطوبت نسبی برگ (14 درصد)، پرولین برگ (11 درصد) و قندهای محلول (45 درصد) در مقایسه با گیاهان شاهد که گابا دریافت نکرده بودند، شد. هم‌چنین هر دو غلظت کاربردی گابا فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را در مقایسه با شاهد در همه سطوح آبیاری به کار رفته ارتقاء بخشیدند. بنابراین کاربرد ترکیب زیستی گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) سبب تعدیل اثرات مخرب تنش کم آبی بر سبزی خرفه شده است. در نهایت استفاده از گابای40 میلی‌مولار برای افزایش و حفظ بهتر پارامترهای کمی و کیفی خرفه و ایجاد مقاومت به تنش کم آبی در این گیاه توصیه میشود.

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ سوپراکسید دیسموتاز؛ قندهای محلول؛ کربوهیدرات؛ گابا

مراجع