بررسی علل ناامنی در مناطق مرزی آبی کشورها (مورد: مرز آبی اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو)

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1400  

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2022.70569.1048

نویسنده

میثم میرزائی تبار

گروه مطالعات ژئوپلیتیک، مرکز مطالعات آفریقا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

بخشی از منازعات در روابط کشورها به اختلافات مرزی آن‌ها مربوط می‌شود که درگیری در مناطق مرزی آبی یکی از انواع منازعات است. در آفریقا، موارد متعددی از تنش‌های مرزی از گذشته تاکنون وجود داشته است. درگیری مرزی آبی اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو یکی از این موارد است که اختلاف اصلی بر سر محدوده مرزی آبی در دریاچه آلبرت است. در واقع، در مناطق مرزی آبی دو کشور، درگیری اصلی در محدوده دریاچه آلبرت و بر سر خط مرزی ترسیم شده در درون این دریاچه و همچنین فرسایش ساحل و تغییر در مسیر رودخانه مرزی سملیکی در جنوب دریاچه آلبرت است. این پژوهش از نوع تحقیقات علّی است که با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نظریه ژئوپلیتیکی منازعات مرزی و سرزمینی به بررسی اختلافات مرزی اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو در منطقه دریاچه آلبرت و تحلیل علل وقوع منازعه در این منطقه می‌پردازد. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که مهمترین علل وقوع منازعه در مناطق مرزی آبی اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو کدام است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که علل مختلفی را می‌توان برای وقوع درگیری در مناطق مرزی آبی دو کشور در اطراف دریاچه آلبرت نام برد که مهمترین آن‌ها شامل 11 مورد از علل اصلی در ابعاد هویتی، حاکمیتی، تاریخی، ترسیم مرز، تغییر مسیر رود، زیست محیطی و... مانند تصمیمات استعماری، اختلافات بر سر محل دقیق مرز، رقابت برای دسترسی به منابع طبیعی با ارزش، ضعف یا عدم برقراری عدالت فضایی، تنوع بالای قومی یا تقسیم قوم واحد و... است.

کلیدواژه‌ها

"منازعه"؛ "مرز"؛ "مرز آبی"؛ "اوگاندا"؛ "جمهوری دموکراتیک کنگو"

مراجع