برآورد عملکرد برخی از محصولات زراعی دیم در اراضی آبی زراعی و باغی فعلی کشور

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1400

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.71149.1052

نویسندگان

صفورا جافرنوده¹؛ افشین سلطانی^{* 2}؛ رامتین جولایی³؛ شهرزاد میرکریمی⁴؛ ابراهیم زینلی⁵

¹گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران

²علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانشیار - گروه اقتصاد – دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

⁴استادیار - گروه اقتصاد – دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

⁵دانشیار - گروه زراعت – دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

چکیده

در این مطالعه پتانسیل تولید محصولات گندم، جو، نخود، عدس و کلزا به صورت کشت دیم در اراضی آبی (زراعی و باغی) فعلی مدل-سازی شد. برای تعیین عملکرد از مدل SSM-iCrop2 و برای رسم نقشه‌ها از ArcGIS استفاده شد. عملکرد کشاورزان در این اراضی به دو صورت 50 و 70 درصد پتانسیل عملکرد در نظر گرفته شد. همچنین عملکردهای حاصله به چهار گروه عالی، خوب، متوسط و نامناسب طبقه‌بندی شدند. این طبقه‌بندی بر اساس صرفه اقتصادی – زراعی برای برداشت محصول می‌باشد. چنان‌چه با مدیریت مطلوب عملکرد کشاورزان به 70 درصد پتانسیل برسد برای گندم دیم همه استان‌ها در گروه متوسط به بالا قرار می‌گیرند، برای جو 30 و نخود 30 ، عدس 31 و برای کلزا 30 استان در گروه متوسط به بالا قرار خواهند گرفت. بر اساس 70 درصد پتانسیل عملکرد کلزا، جو و نخود فقط یک استان در گروه نامناسب قرار گرفته است. از طرفی اگر با مدیریت نامناسب، عملکرد کشاورزان به 50 درصد عملکرد پتانسیل برسد برای گندم 30 ، برای جو 28 و نخود 18، عدس 28 کلزا دیم 25 استان در گروه متوسط به بالا قرار خواهند گرفت. بر اساس 50 درصد پتانسیل عملکرد گندم، جو، کلزا، نخود و عدس دیم به‌ترتیب 1، 3، 6، 13 و 3 استان در گروه نامناسب قرار گرفتند. طبق نتایج این مطالعه لازم است برای کشت محصولات دیم به مدیریت‌های زراعی توجه ویژه‌ای اختصاص یابد زیرا تنها در صورتی که 70 درصد پتانسیل عملکرد حاصل شود، تولیدات کشاورزی کشور در وضعیت قابل قبولی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

حبوبات؛ عملکرد قابل دستیابی؛ غلات؛ مدل‌سازی