اثر دور آبیاری و کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات برنج رقم گیلانه

پژوهشهای زراعی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2022.72996.1098

نویسندگان

زهرا ربیعی¹؛ ناصر محمدیان روشن ²؛ سید مصطفی صادقی³؛ ابراهیم امیری³؛ حمیدرضا دورودیان⁴

¹دانشجوی دکتری زراعت، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

²هیئت علمی دانشگاه آزاد لاهیجان

³هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان

⁴هیئت علمی موسسه برنج

چکیده

با توجه به کم‌آبی‌های پیوسته در نواحی کشت برنج، مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی نیتروژنی و پتاسیم، لزوم توجه به استفاده از آب کمتر در زراعت برنج و تعادل در مصرف کود شیمیایی در صرفه‌جویی و جلوگیری از هدررفت آب حائز اهمیت می‌باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی اثر روش‌های آبیاری، شامل غرقابی پیوسته و دور آبیاری 10 روزه و مصرف مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن روی برنج رقم گیلانه در سال‌های زراعی 1396 و 1397 به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای در روستای کشل‌ورزل استان گیلان (رشت) اجرا گردید. بر این اساس، تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح غرقاب دائم و فاصله آبیاری 10 روز یک‌بار به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به‌عنوان عامل فرعی و پتاسیم (صفر، 80 و 160 کیلوگرم در هکتار پتاسیم خالص از منبع سولفات پتاسیم) به عنوان عامل فرعی فرعی بودند. تیمارهای 60 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنی همراه با 160 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم در دور آبیاری 10 روز، معادل 764/0 کیلوگرم بر مترمکعب در سال اول و معادل 775/0 کیلوگرم بر مترمکعب در سال دوم بهره‌وری مصرف آب را افزایش دادند. در شرایط غرقاب و آبیاری 10 روز یک‌بار میزان مصرف کود شیمیایی نیتروژن و پتاسیم به ترتیب 120 و 80 کیلوگرم در هکتار بهترین عملکرد را در تیمار غرقاب و کم‌آبی خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

شالیزار؛ مدیریت زراعی؛ کارآیی مصرف آب